เล่าเรื่องปวดหัว ตอนที่ 9 ช่วยผมด้วยปวดหัวมาสิบปี

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 17 มิถุนายน 2559
  • Tweet
เล่าเรื่องปวดหัว
ผ

ู้ป่วยที่มีอาการปวดหัวส่วนใหญ่แล้ว จะปวดกันมานานแสนนาน ปวดจนชิน แต่ว่าวันดีคืนดี ก็จะมาพบหมอสักครั้ง เพราะมี 2 เหตุผลหลักคือ

ประการแรกมีคนรู้จักที่มีอาการปวดหัวตาย และ

ประการที่สองคือ มีคนที่รู้จักมีอาการปวดศีรษะแล้วหาย

ก็เลยมาพบหมอกันอีกครั้ง เพราะกลัวว่าจะเป็นโรคร้ายแรงเหมือนคนที่ตาย และอยากหายเหมือนคนที่หาย ดูแล้วตรงกันข้ามกันเลย แต่ก็เป็นสาเหตุหลักจริงๆ น่าสนใจ

“หมอครับ ผมปวดหัวมานานเป็นสิบปี มันปวดบริเวณขมับ 2 ข้าง เป็นๆ หายๆ ปวดแบบตื้อๆ บีบๆ รัดๆ ปวดมากช่วงที่มีความเครียดครับ ยิ่งเครียดยิ่งปวด แต่มาช่วงหลังนี้แปลกครับ อาการปวดเริ่มเป็นรุนแรงขึ้น ไม่เครียดก็ปวดครับ ปวดตลอดเวลา อาการปวดแรงมากขึ้นเรื่อยๆ แล้วเริ่มมีอาการมองเห็นภาพซ้อน อาเจียน ปวดมากขึ้นเวลาไอจาม”

เมื่อผมฟังประวัติแล้วก็แปลกจริงๆ ครับ แต่พอจะแบ่งประวัติการปวดหัวได้เป็น 2 ช่วง

ช่วงแรกที่ปวดเป็นหายๆ ไม่รุนแรง กับ

ช่วงหลังที่ปวดรุนแรงทุกวัน ปวดตลอดเวลา ปวดมากขึ้นเวลาไอ จาม มองเห็นภาพซ้อน

ผมจึงต้องถามข้อมูลเพิ่มเติมว่าเหตุการณ์ต่างๆ เป็นอย่างไร

ผู้ป่วยเล่าให้ฟังต่อว่า “ช่วงแรกนั้นก็เป็นมาเกือบ 10 ปี แต่เมื่อ 2-3 เดือนก่อนเริ่มมีอาการผิดปกติ มีอาการปวดศีรษะแรงขึ้น เป็นเวลาไอจาม เปลี่ยนท่า เมื่อ 2-3 วันก่อน เริ่มมีเห็นภาพซ้อน ผมตกใจมากก็เลยรีบมาพบหมอวันนี้ครับ”

พอผมได้ข้อมูลแบบนี้ ก็ต้องถามต่อว่ามีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้นที่เป็นสาเหตุที่ทำให้ปวดหัวช่วงหลังนี้ เพราะช่วงแรกนั้นก็น่าจะเป็นการปวดศีรษะทั่วๆ ไปที่ไม่มีอันตรายอะไร แต่ช่วงหลังนี้เป็นอะไรที่ต้องหาสาเหตุให้ได้ เพราะดูแล้วต้องมีอันตรายแน่ๆ จึงได้ให้ผู้ป่วยเล่าต่อว่าเกิดอะไรขึ้นในช่วงหลัง

“ผมได้ไปผ่าตัดไส้เลื่อนครับ ด้วยการบล็อคหลัง หลังจากผ่าตัดเสร็จผมรู้สึกว่าเวลาลุกขึ้นทีไรก็จะปวดหัว เวียนหัว พอนอนก็ดีขึ้น แต่ผมไม่ได้บอกหมอที่ผ่าตัด ผมคิดว่าเป็นจากที่ผมไม่ค่อยได้ออกกำลังกายช่วงหลัง เพราะเป็นไส้เลื่อน จึงพยายามออกกำลังกายมากขึ้นทั้งวิ่ง เล่นเวท แต่ยิ่งทำก็ยิ่งปวดหัวมากขึ้น จนทนไม่ไหวก็เลยมาพบหมอวันนี้ครับ” ประวัติที่ดีช่วยได้มากเลยครับ

พอผมทราบรายละเอียดแบบนี้ ก็สามารถให้การวินิจฉัยได้ว่า อาการปวดหัวตอนหลังนี้เกิดจาการที่มีรูรั่วที่เยื่อหุ้มไขสันหลัง ส่งผลให้มีการรั่วไหลของน้ำหล่อเลี้ยงสมองและไขสันหลัง ก่อให้เกิดการเลื่อนไหลของสมอง ทำให้ผู้ป่วยมีอาการปวดศีรษะรุนแรงขึ้น เป็นมากขึ้นเวลาเปลี่ยนท่าทาง ไอจาม เพราะมีการรั่วไหลมากขึ้น มีการเลื่อนไหลของสมองมากขึ้น และยิ่งไปออกกำลังกายหนัก ยิ่งทำให้ทุกอย่างเป็นมากขึ้น

เมื่อทราบแบบนี้แล้ว จึงได้อธิบายให้ผู่วยทราบถึงสาเหตุการเกิดโรคปวดศีรษะช่วงหลัง และวิธีการรักษา “อาการปวดศีรษะที่เกิดขึ้นในตอนหลังนี้เป็นเหตุการณ์ต่อเนื่องจากการบล็อคหลังครับ เพราะเมื่อมีการเจาะหลัง (LP: lumbar puncture) ทำให้มีรูรั่วและเกิดการไหลของน้ำหล่อเลี้ยงสมองและไขสันหลัง และเกิดการปวดศีรษะตามมา การเกิดภาวะแบบนี้ไม่ได้เป็นสิ่งที่พบบ่อยครับ เป็นสิ่งที่จะเกิดได้ในผู้ป่วยที่ทำการบล็อคหลัง ภาวะนี้สามารถแก้ไขได้ไม่ยากครับ เพียงแค่ผมให้ยารักษาที่ถูกต้อง และพยายามพักผ่อน ไม่ออกแรงหนัก ดื่มน้ำมากๆ ทานอาหารเค็มขึ้นเล็กน้อย อาการก็จะค่อยๆ ดีขึ้นครับ ไม่ต้องกังวล หายแน่นอน รวมทั้งอาการมองเห็นภาพซ้อนด้วยไม่ต้องเครียดครับ”

“ค่อยยังชั่วหน่อย” ผู้ป่วยอุทานออกมาพร้อมกับถอนหายใจ เช่นเดียวกับผมที่จะไม่ต้องปวดหัวอีก เพราะรู้ว่าเป็นอะไรเรียบร้อย จะเห็นได้ว่าการสอบถามข้อมูลการเจ็บป่วยที่ละเอียด เป็นลำดับขั้นที่ชัดเจนก็สามารถให้การวินิจฉัยโรคได้ โดยไม่ต้องใช้การตรวจเพิ่มเติมอะไร ขอย้ำว่าการใช้ข้อมูลทางการเจ็บป่วยที่ดี สามารถให้การวินิจฉัยได้แน่นอน