เรื่องเฉพาะสตรี...วัยเด็ก ตอนที่ 2

  • โดย รศ.ดร.นพ.บัณฑิต ชุมวรฐายี
  • 21 พฤศจิกายน 2555
  • Tweet

ปากช่องคลอดอักเสบมีสาเหตุมาจากอะไรได้บ้าง?

ปากช่องคลอดอักเสบในเด็ก มักเกิดมาจากปัญหาของโรคผิวหนังหรือไม่ก็มีความสัมพันธ์กับการฝ่อบางลงของเยื่อบุผิว จากการลดระดับลงของฮอร์โมนดังที่ได้กล่าวมาแล้วในตอนที่1 หรือสุขอนามัยของเด็กครับ ควรเช็ดทำความสะอาดอวัยวะเพศภายนอกเด็กจากทางด้านหน้าไปทางด้านหลัง เพื่อไม่ให้มีการปนเปื้อนสิ่งสกปรกจากทวารหนัก ใส่กางเกงในชนิดผ้าฝ้ายในตอนกลางวันและไม่ต้องใส่ในตอนกลางคืน หลีกเลี่ยงการใส่กางเกงรัดรูปคับๆ หลีกเลี่ยงการสวมใส่ชุดว่ายน้ำเปียกๆเป็นเวลานานๆ และหลีกเลี่ยงการสัมผัสสารระคายเคืองในบริเวณวัยวะเพศ อย่างเช่น ฟองสบู่ เป็นเวลานานๆ ด้วยนะครับ ปฏิบัติเช่นนี้ต่อไปอย่างต่อเนื่องเพื่อเป็นการแก้ไขและป้องกัน ภาวะบางอย่างเช่น สิ่งแปลกปลอมในช่องคลอด พยาธิเส้นด้าย โรคภูมิแพ้ โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังบางชนิด และโรคเรื้อนกวาง ก็อาจส่งผลให้มีอาการปากช่องคลอดอักเสบได้ โรคผิวหนังอักเสบติดเชื้อราเนื่องมาจากการใช้ผ้าอ้อมก็อาจเกิดขึ้นได้ในเด็กทารก แต่การติดเชื้อราชนิดแคนดิดาในเด็กหญิงที่มีฮอร์โมนเอสโตรเจนต่ำก็ยังจัดว่าพบได้ยาก ทั้งที่พบได้บ่อยในผู้ใหญ่ การติดเชื้อหนองใน พยาธิ/เชื้อทริโคโมแนส และเชื้อคลาไมเดีย/หนองในเทียม ในเด็กหญิง ก็อาจมีอาการปากช่องคลอดอักเสบได้

กลุ่มอาการของปากช่องคลอดอักเสบและการรักษา มีอะไรบ้าง?

กลุ่มอาการของปากช่องคลอดอักเสบก็ได้แก่ ตกขาว ระคายเคืองหรือคัน แสบร้อนเมื่อได้สัมผัสกับปัสสาวะ และอวัยวะเพศภายนอกแดงหรือมีกลิ่นผิดปกติ ในบางกรณีอาจมีเลือดออกได้ด้วยนะครับ การประเมินของแพทย์ก็จะประกอบไปด้วยการสอบถามประวัติอาการต่างๆ การตรวจร่างกาย และอาจรวมไปถึงการตรวจสิ่งคัดหลั่งด้วยกล้องจุลทรรศน์หรือการเพาะเชื้อด้วย ในบางกรณีแพทย์อาจต้องทำการตรวจดูช่องคลอดด้วยกล้องส่องขยาย และในบางรายที่น่าสงสัยว่าติดเชื้อพยาธิจากทวารหนัก แพทย์อาจทำการตรวจด้วยการแปะสก๊อตเทปที่ทวารหนัก แล้วนำไปตรวจดูด้วยกล้องจุลทรรศน์เพื่อตรวจหาพยาธิเส้นด้าย แต่ส่วนใหญ่แล้ว การดูแลรักษาทั่วไปเฉพาะที่ เช่น การเอาใจใส่กับสุขอนามัยและการนั่งแช่ก้นในน้ำอุ่น ก็ช่วยได้มากแล้วครับ อย่างไรก็ตาม อาจมีข้อบ่งชี้ที่ต้องให้รับการรักษาที่จำเพาะอยู่บ้างในบางรายครับ

ในขณะที่สาเหตุที่พบบ่อยที่สุดของอาการผิดปกติซึ่งเกิดขึ้นกับอวัยวะเพศภายนอกของเด็กหญิง ก็คือปากช่องคลอดอักเสบจากการมีสุขอนามัยไม่ดี ก็ไม่ควรลืมว่าโรคผิวหนังชนิดต่างๆอาจมีผลต่ออวัยวะเพศภายนอกของเด็กหญิงได้เช่นกันนะครับ เช่น โรคผิวหนังเรื้อรัง โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนังบางชนิด และโรคเรื้อนกวาง การมีสิ่งแปลกปลอมค้างอยู่ในช่องคลอด ก็อาจก่อให้เกิดการระคายเคือง ของอวัยวะเพศภายนอกได้จากการที่มีตกขาวไหลออกมาสัมผัสผิวหนัง ภาวะอื่นๆที่มีผลต่ออวัยวะเพศภายนอกยังอาจเกิดจาก การบาดเจ็บ การเจ็บป่วยโดยทั่วไป เช่น ผื่นจากโรคหัด หรือการติดเชื้อ และภาวะแคมใน 2 ข้างซ้ายและขวาเชื่อมยึดติดกันก็ได้นะครับ ภาวะแคมในเชื่อมยึดติดกันในเด็กหญิงนี้ อาจมีความสัมพันธ์กับภาวะที่มีเยื่อบุผิวฝ่อบางร่วมกับการระคายเคืองหรือการบาดเจ็บเฉพาะที่บางอย่าง การเชื่อมติดกันนี้มักสามารถแยกออกจากกันได้ แต่ก็อาจจำเป็นต้องใช้ยาฮอร์โมนเอสโตรเจนชนิดทาร่วมด้วยในบางกรณีครับ

บรรณานุกรม

  1. ตำรานรีเวชวิทยา ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 1 ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น
  2. ตำรานรีเวชวิทยา ฉบับพิมพ์ครั้งที่ 2 ภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
  3. http://www.cancer.gov/ access date 1st October, 2004.