สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน เลือกใช้น้ำตาเทียมอย่างไรดี
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
- 9 สิงหาคม 2561
- Tweet
น้ำตาเทียมที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน มีหลายแบบ ได้แก่
1. น้ำตาเทียมชนิดขวด (หยอดได้หลายวัน) เรียกกันว่า multidose ซึ่งต้องมีสาร preservative อยู่
2. น้ำตาเทียมในรูปหลอดหรือกระเปาะ ใช้หยอดวันต่อวัน ไม่ควรเกิน 24 ชั่วโมง เป็นน้ำตาเทียมที่ไม่มีสารกันเสีย (preservative)
3. น้ำตาเทียมในรูปเจลหรือขี้ผึ้ง หนืดมากกว่าชนิด 1 และ 2 อยู่ในตาได้นานกว่า แต่ทำให้ตาพร่ามัวหลังหยอด จึงนิยมใช้ก่อนนอน
โดยทั่วไป หากจำเป็นต้องใช้น้ำตาเทียม อาจใช้ชนิดใดก็ได้ น้ำตาเทียมชนิดขวดใช้ได้ 1 เดือน เป็นการประหยัดค่าใช้จ่ายกว่าแต่ควรพิจารณาใช้แบบวันต่อวันเพื่อลดการสะสมของสาร preservative ในกรณี
1. มีปัญหาตาแห้งขนาดปานกลางถึงมากที่คาดว่าจะต้องใช้มากกว่าวันละ 6 ครั้ง
2. มีเยื่อบุผิว (ocular surface) ที่ผิดปกติอยู่เดิม
3. หลังการผ่าตัดตาใหม่ ๆ ไม่อยากให้สาร preservative รบกวนการหายของแผล
4. เป็นต้อหินเรื้อรัง ซึ่งต้องใช้ยาหยอดตารักษาต้อหินเป็นเวลานาน ยาเหล่านั้นมักจะมีสาร preservative อยู่แล้ว โดยเฉพาะผู้ใช้ยาต้อหินหลายตัว
5. มีโรคของผิวเยื่อบุตาตามหลัง โรคที่มีการทำลายเยื่อบุตาและ stem cell บริเวณ limbus เช่น Steven Johnson ได้รับอุบัติเหตุจากสารเคมีเข้าตา เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบัน น้ำตาเทียมชนิดหลอดมีราคาไม่ต่างจากชนิดขวดมากนัก อาจพิจารณาใช้ชนิดหลอดหรือขวดได้ตามสะดวก แต่ภาวะ 5 อย่างข้างต้นควรใช้ชนิดหลอด และการใช้ชนิดเจลควรเป็นคำแนะนำจากจักษุแพทย์