สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน การใช้ Laser รักษาสายตาสั้น

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
  • 26 ตุลาคม 2560
  • Tweet
เรื่องน่ารู้จากหมอตา-17

สายตาสั้น เกิดจากกำลังหักเหของแสงที่เกิดจาก กระจากตาและแก้วตา มีมากเกินไปหรือโค้งมากเกินไป ถ้าอยากแก้ไขชั่วคราวก็ด้วยการใช้แว่นตา หรือคอนแทคเลนส์ที่มีกำลังเป็นลบ เพื่อลดกำลังที่มากเกินไปนั้นเสีย แต่หากอยากแก้ไขให้ได้แบบถาวร ควรต้องทำให้กระจกตาโค้งน้อยลงหรือแบนลง ตั้งแต่ค้นพบแสง Excimer Laser ซึ่งเป็นกำลังแสงระดับ ultraviolet ด้วยขนาด 193 นานอมิเตอร์ พบว่ามันสามารถขัดผิวกระจกตาให้บางลงได้อย่างละเอียดในขนาดระดับไมครอน โดยไม่ก่อผลเสียต่อเนื้อกระจกตาบริเวณอื่นมากนัก จึงได้มีการใช้ laser ชนิดนี้มาผ่าตัดแก้ไขสายตาสั้นด้วยวิธีต่าง ๆ ซึ่งยังใช้กันอยู่ในทุกวันนี้

1. PRK (photorefractive keratectomy) เป็นวิธีแรกสุดในการใช้ excimer laser แก้ไข หลักการคือ ฉายแสงเลเซอร์ลงบนผิวกระจกตา ค่อย ๆ ขัดกระจกตาให้บางลงตามค่าสายตาสั้นที่คำนวณไว้ โดยประมาณ ขนาด 10 ไมครอน แก้ไขสายตาสั้นได้ 1 diopter (หรือที่เรียกกันว่าสั้น 100) ถ้าสั้น 300 คงต้องขัดออกประมาณ 30 ไมครอน วิธีการคือ ต้องขูดชั้นผิวกระจกตาอกไปก่อน แล้วใช้ laser ยิงตาม เพื่อความเข้าใจง่าย ๆ ขอเปรียบกระจกตาซึ่งมีความหนาประมาณ 500 ไมครอนนั้นแบ่งเป็นชิ้น ๆ เหมือนขนมชั้นออกเป็น 5 ชั้น ชั้นกลาง (ชั้น 3) หนาสุด ชิ้น 1,2,4,5 บางมาก ควรทำ prk เริ่มด้วยขูดชั้น 1 ออก ยิงแสงไปยังชั้น 4 และ 3 ขนาดตามความสั้น

2. Lasik (laser assisted insider keratomileusis) ทำโดยเปิด flap ผิวกระจกตาชั้น 1, 2 และบางส่วนของชั้น 3 เปิดเป็นฝาด้ยมีด (microkeratome) แล้วใช้ excimer laser ยิงลงไปชั้น 3 ขูดออกตามค่าสายตาสั้น แล้วปิดฝาไว้ตาเดิมโดยไม่ต้องเย็บ เนื่องจากมีขั้วด้านหนึ่งฝาที่เปิดไว้ปิดได้ง่าย หรืออาจเปิดฝาเพียงชิ้นที่ 1 และ 2 เรียกกันว่า Epi Lasik ตามด้วย Excimer Laser ขูดชั้น 3 ออกบางส่วน

3. Femto Lasik เริ่มใช้ laser ตัวใหม่คือ Femtosecond Laser วิธีทำคล้ายวิธี Lasik (2) ซึ่งเป็น ultrapulse laser excimer ซึ่งมีความแม่นยำและละเอียดกว่า microkeratome หลังจากนั้นใช้ยิงลงบนชั้นที่ 3 แบบเดียวกับ Lasik ปิด flap เมื่อเสร็จ

4. Relex (refractive lenticule extraction) หรือ Smile (small incision lenticalu extraction) ใช้ femtosecond laser ยิงไปยังชั้นที่ 3 ได้เป็น 3 มิติ อกเป็นรูปเลนส์ขนาดเล็ก ๆ (lentucule) โดยการคำนวณว่าต้องตัดขนาดเท่าใดตามขนาดสายตาสั้น โดยไม่ต้องเปิด flap แล้วเปิดแผลเล็ก ๆ ด้านข้างขนาด 2-4 ม.ม. ดึง lenticule ออกมา แผลเล็กมากไม่มีการเย็บ

ทั้ง 4 วิธี ยังใช้กันอยู่ในปัจจุบัน ผู้ป่วยแต่ละรายเหมาะกับวิธีใด จักษุแพทย์ผู้ชำนาญด้านนี้ จะพิจารณาและแนะนำต่อไป