เมนูอาหารเป็นพิษ (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 25 มีนาคม 2562
- Tweet
นายแพทย์อัษฎางค์ รวยอาจิณ รองอธิบดีและโฆษกกรมควบคุมโรค กล่าวว่า ในช่วงนี้ประเทศไทยเข้าสู่ฤดูร้อนแล้ว ทำให้อุณหภูมิสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งอุณหภูมิที่เพิ่มขึ้นนี้จะทำให้เชื้อโรคหลายชนิดเจริญเติบโตได้ดี และอาจทำให้อาหารบูดเสียได้ง่ายกว่าปกติ ส่งผลให้ประชาชนมีความเสี่ยงที่จะเจ็บป่วยด้วยโรคติดต่อทางอาหารและน้ำ โดยเฉพาะโรคอาหารเป็นพิษ ในช่วงนี้จึงขอแนะนำให้ประชาชนระมัดระวังในเรื่องการรับประทานอาหารและน้ำดื่มเป็นพิเศษ
ข้อมูลจากสำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม – 24 กุมภาพันธ์ 2562 พบผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษ จำนวน 17,651 ราย ไม่มีผู้เสียชีวิต โดยกลุ่มอายุที่ป่วยมากที่สุด คือ อายุ 15–24 ปี รองลงมา คือ 25–34 ปี และอายุมากกว่า 65 ปี ตามลำดับ ส่วนจังหวัดที่มีอัตราป่วยสูงสุด 5 อันดับแรกคือ อุบลราชธานี ตราด ลำพูน ขอนแก่น ร้อยเอ็ด ตามลำดับ
นายแพทย์อัษฎางค์ อธิบายว่า โรคอาหารเป็นพิษเกิดจากการกินอาหารหรือดื่มน้ำที่ปนเปื้อนพิษของเชื้อ แบคทีเรีย ไวรัส และพยาธิฯ ที่มากับอาหารที่ปรุงสุกๆ ดิบๆ อาหารไม่สะอาด และอาหารที่ปรุงไว้นาน ไม่ได้แช่เย็นหรือนำมาอุ่นก่อน ประกอบกับในช่วงนี้อากาศที่ร้อนทำให้เชื้อโรคเจริญเติบโตได้ดีและเพิ่มมากขึ้น
นายแพทย์อัษฎางค์ กล่าวเตือนถึงอาหารที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคอาหารเป็นพิษที่ประชาชนควรเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษ 10 เมนู ได้แก่ 1) ลาบ/ก้อยดิบ 2) ยำกุ้งเต้น 3) ยำหอยแครง/ยำทะเล 4) ข้าวผัดโรยเนื้อปู 5) อาหารหรือขนมที่มีส่วนประกอบของกะทิสด 6) ขนมจีน 7) ข้าวมันไก่ 8) ส้มตำ 9) สลัดผักที่มีธัญพืช และ 10) น้ำแข็งที่ผลิตไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งเมนูอาหารเหล่านี้ควรรับประทานเฉพาะที่ปรุงสุกใหม่ ขอให้หลีกเลี่ยงการปรุงโดยวิธีลวกหรือพล่าสุกๆ ดิบๆ
นอกจากนี้ อาหารกล่องควรแยกกับข้าวออกจากข้าว ควรรับประทานภายใน 2-4 ชั่วโมงหลังจากปรุงเสร็จ และหากมีกลิ่นผิดปกติไม่ควรรับประทาน
สำหรับการป้องกันโรคอาหารเป็นพิษ ขอให้ยึดหลัก “สุก ร้อน สะอาด” โดยรับประทานอาหารปรุงสุกใหม่ด้วยความร้อน ไม่มีแมลงวันตอม ล้างมือให้สะอาดด้วยน้ำและสบู่ทุกครั้งก่อนรับประทานอาหาร ก่อนหลังการเตรียมอาหาร และหลังขับถ่าย
ส่วนอาการของโรคนั้น นายแพทย์อัษฎางค์กล่าวว่า จะมีอาการพะอืดพะอม คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้องแบบบิดเกร็งเป็นพักๆ ถ่ายอุจจาระ ปวดหัว คอแห้งกระหายนํ้า และอาจมีไข้ร่วมด้วย เป็นต้น โดยการช่วยเหลือเบื้องต้น ให้จิบน้ำผสมสารละลายเกลือแร่ (ORS) บ่อยๆ เพื่อป้องกันการขาดน้ำ หากอาการไม่ดีขึ้น ควรรีบไปพบแพทย์ และสอบถามข้อมูลได้ที่สายด่วนกรมควบคุมโรค โทร.1422
โรคอาหารเป็นพิษ (Food poisoning / foodborne illness) ส่วนใหญ่มีสาเหตุจากการกินอาหารที่ปนเปื้อนเชื้อโรค เช่น เชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และปรสิต ซึ่งสามารถเกิดการปนเปื้อนได้ในทุกขั้นตอน ตั้งแต่การปลูก เก็บเกี่ยว เก็บรักษา ขนส่ง หรือกระบวนการทำอาหาร
แหล่งข้อมูล:
- กรมควบคุมโรค เตือน 10 เมนูควรระวังช่วงหน้าร้อน เสี่ยงโรคอาหารเป็นพิษ แนะยึดหลัก “สุก ร้อน สะอาด”. https://pr.moph.go.th/?url=pr/detail/2/02/123962/ [2019, March 24].
- Food poisoning. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/food-poisoning/symptoms-causes/syc-20356230 [2019, March 24].
