เทคโนโลยีทางการแพทย์ ตอน การตรวจ PET scan
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 24 มีนาคม 2558
- Tweet
ปัจจุบันนอกจากการตรวจซีทีสแกน เอมอาร์ไอ อีอีจีที่จะบอกว่าสมองของมนุษย์เรามีความผิดปกติหรือไม่ ยังมีการตรวจอีกชนิดหนึ่ง คือ PET scan (เพท สะแกน)
การตรวจเพท สะแกน คืออะไร (สามารถอ่านได้จากบทความในเว็บไซต์หาหมอ.คอม ได้ครับ บทความเรื่อง เพทสะแกน) มีประโยชน์ในผู้ป่วยโรคสมองอย่างไร และแพทย์จะส่งตรวจเมื่อใด
การตรวจเพท สะแกนนั้นเป็นการตรวจที่มีประโยชน์ในด้านการพบการเปลี่ยนแปลงของสารเคมีในสมองได้ ซึ่งเป็นข้อเด่นของการตรวจ เพราะการตรวจซีทีสแกนหรือเอมอาร์ไอนั้น เป็นการตรวจพบความผิดปกติของรูปร่างหรือความผิดปกติทางกายวิภาคของส่วนต่างๆ ของสมองหรือระบบประสาท แต่ถ้าการเปลี่ยนแปลงหรือโรคนั้นยังไม่พบการเปลี่ยนแปลงทางกายวิภาคก็จะไม่พบความผิดปกติจากการตรวจด้วยวิธีดังกล่าว การตรวจเพท สแกนมีข้อดี คือ สามารถตรวจพบการเปลี่ยนแปลงดังกล่าวได้
การตรวจเพท สแกนจึงใช้ในการตรวจโรคที่มีการเปลี่ยนแปลงทางหน้าที่ของสมอง เช่น โรคลมชัก เพราะเกิดจากการทำงานของเซลล์ประสาทที่มีกระแสไฟฟ้าผิดปกติเกิดขึ้น หรือโรคพาร์กินสัน ซึ่งเกิดจากการที่เซลล์สมองมีการสร้างสารสื่อประสาทโดปามีนผิดปกติ โรคสมองเสื่อมก็เช่นเดียวกันในกรณีที่เป็นระยะแรกๆ ของโรคไม่สามารถตรวจพบความผิดปกติจากการตรวจด้วยซีทีสแกนหรือเอ็มอาร์ไอ ก็สามารถตรวจพบจากการตรวจเพท สแกนได้
การตรวจเพท สะแกนในผู้ป่วยโรคลมชัก จะส่งตรวจในกรณีที่ต้องการหาตำแหน่งของจุดกำเนิดการเกิดกระแสไฟฟ้าผิดปกติ หรือจุดตั้งต้นของการชัก เพื่อที่จะได้ทำการผ่าตัดรักษาให้ผู้ป่วยหายจากโรคลมชัก จึงส่งตรวจเฉพาะกรณีที่เตรียมผู้ป่วยในการผ่าตัดสมองเพื่อให้การรักษาโรคลมชักเท่านั้น ไม่ได้ส่งตรวจในการรักษาทั่วไปของโรคลมชัก
การตรวจในผู้ป่วยโรคพาร์กินสันนั้นก็จะพบว่าเซลล์สมองส่วนไหนที่มีสารสื่อประสาทโดปามีนลดลง ส่วนใหญ่แล้วเป็นการส่งตรวจเพื่อการศึกษาวิจัยมากกว่าการรักษาผู้ป่วยทั่วไป หรืออาจกล่าวได้ว่าแพทย์ไม่ส่งตรวจดังกล่าวในการวางแผนการรักษาผู้ป่วยโรคพาร์กินสัน
การตรวจในผู้ป่วยโรคสมองเสื่อมก็ไม่นิยมใช้ในทางปฏิบัติ จะเป็นการใช้ในการวินิจฉัยและติดตามผลการรักษาในการวิจัยเท่านั้น ยังไม่มีความจำเป็นในทางปฏิบัติ
นอกจากนี้การส่งตรวจเพท สะแกนยังเป็นการส่งตรวจเพื่อการศึกษาวิจัยถึงการเปลี่ยนแปลงของสารเคมีในสมองของผู้ป่วยโรคทางระบบประสาท ที่ต้องการศึกษาถึงกลไกการเกิดโรค การตอบสนองต่อการรักษา การติดตามการเปลี่ยนแปลงของสารเคมีในสมองระยะต่างๆ ของโรค
ดังนั้นท่านไม่ต้องกังวลใจว่า ทำไมแพทย์ไม่ส่งตรวจเพทสะแกน