เครียดจนปวดหรือปวดจนเครียด (ตอนที่ 1)

เครียดจนปวดหรือปวดจนเครียด

ใครบ้างที่ไม่เคยปวดศีรษะ ใครบ้างที่ไม่เคยเครียด โรคปวดศีรษะจากความเครียด เป็นสาเหตุที่พบได้มากที่สุดของผู้ที่มีอาการปวดศีรษะ มักจะมีอาการปวดศีรษะต่อเนื่องนานเป็นวันๆ จนถึงเป็นสัปดาห์ หรือเป็นแรมเดือน โดยจะปวดจนรำคาญ หรือทำให้รู้สึกไม่สุขสบาย เป็นๆ หายๆ เรื้อรัง

ชาวอเมริกันร้อยละ 80 เป็นโรคปวดศีรษะจากความเครียด และประมาณร้อยละ 3 ที่เป็นแบบเรื้อรัง โดยผู้หญิงมีโอกาสเป็นมากกว่าผู้ชาย 2 เท่า

โรคปวดศีรษะจากความเครียด (Tension headache / Tension-type headache = TTH) มีอาการปวดตั้งแต่อ่อนๆ ถึงปานกลาง โดยมีลักษณะ

  • ปวดศีรษะทึบๆ (Dull)
  • มีความรู้สึกเหมือนมีอะไรรัดอยู่รอบๆ ศีรษะ
  • มีอาการกดเจ็บที่กะโหลกศีรษะ คอ และกล้ามเนื้อไหล่

โรคปวดศีรษะจากความเครียดสามารถแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ

  1. ปวดศีรษะจากความเครียดที่เป็นแบบครั้งคราว (Episodic tension headaches) ปวดนานตั้งแต่ 30 นาที ถึง 1 สัปดาห์ โดยมีความถี่ในการเกิดน้อยกว่า 15 วัน ต่อเดือน เป็นระยะเวลาอย่างน้อย 3 เดือน การปวดศีรษะจากความเครียดแบบครั้งคราวที่เกิดขึ้นบ่อยๆ จะสามารถกลายเป็นแบบเรื้อรังได้
  2. ปวดศีรษะจากความเครียดที่เป็นแบบเรื้อรัง (Chronic tension headache) มักปวดเป็นชั่วโมงและอาจจะปวดต่อเนื่อง โดยมีความถี่ในการเกิดมากกว่า 15 วัน ต่อเดือน เป็นระยะเวลาอย่างน้อย 3 เดือน

สำหรับสาเหตุของโรคปวดศีรษะจากความเครียดยังไม่เป็นที่แน่ชัด ผู้เชี่ยวชาญเคยคิดว่าโรคปวดศีรษะจากความเครียดเกิดจากการที่กล้ามเนื้อที่ใบหน้า คอ และกระโหลกศีรษะหดตัว ซึ่งอาจเป็นผลมาจากอารมณ์ที่ตึงเครียด เช่น

  • พักผ่อนไม่เพียงพอ
  • วางท่าทางที่ไม่ดี
  • เครียดทางจิต
  • กระวนกระวาย
  • เหนื่อยล้า
  • หิว
  • มีธาตุเหล็กในร่างกายน้อย
  • ภาวะขาดน้ำ

อย่างไรก็ดีนักวิจัยกลับกล่าวว่านี้ไม่ใช่สาเหตุที่แท้จริง แต่อาจเป็นผลมาจากความไวของระบบความเจ็บปวด (Sensitized pain system) โดยมีความเครียดเป็นตัวกระตุ้นให้เกิด

โดยอาการแทรกซ้อนของโรคปวดศีรษะจากความเครียดโดยเฉพาะแบบเรื้อรังนั้น อาจทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถทำกิจกรรมต่างๆ ได้ ต้องนอนพักอยู่บ้าน หรือหากทำงานก็จะทำให้ความสามารถในการทำงานด้อยลง

บรรณานุกรม

1. Tension headache. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/tension-headache/home/ovc-20211413 [2017, January 11].

2. Tension Headaches. http://www.webmd.com/migraines-headaches/guide/tension-headaches#1 [2017, January 11].

3. Tension-type headaches. http://www.nhs.uk/Conditions/headaches-tension-type/Pages/Introduction.aspx [2017, January 11].