blog details

เข้าครัวกับโภชนากร (โรงพยาบาล) :ตอน อาหารสำหรับหญิงให้นมบุตร ตอนที่ 1

• โดย ภัคจิรา เบญญาปัญญา
• 28 ธันวาคม 2556
• Tweet

ร่างกายของคุณแม่ที่ให้นมลูกนั้นจะมีประสิทธิภาพในการจัดการกับพลังงานที่รับเข้าไปได้ดีกว่าการเลี้ยงลูกด้วยนมชง ดังนั้นจึงไม่มีความจำเป็นที่จะต้องกินอาหารให้มากกว่าปกติ เมื่อใดที่รู้สึกกระหาย ก็ให้ดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มอะไรก็ได้ เมื่อรู้สึกหิว ก็ให้กินอาหารให้พอ ความจริงแล้ว ไม่มีกฎตายตัวสำหรับการกินอาหารเท่าไร ขอให้เป็นอาหารที่มีคุณค่า และได้สมดุลทางโภชนาการเท่านั้น จะว่าไปแล้ว อาหารที่เหมาะสมสำหรับช่วงให้นมลูก ก็เหมือนกับอาหารที่เหมาะสมสำหรับตอนตั้งครรภ์ การควบคุมน้ำหนักนั้น สามารถทำได้โดย หลีกเลี่ยงของขบเคี้ยวที่ให้แคลอรีสูงแต่ไร้คุณค่าทางอาหาร

คุณแม่ที่ให้นมบุตรควรจะกินอาหารเช่นเดียวกับที่อยู่ในระหว่างการตั้งครรภ์ เป็นสิ่งสำคัญมากที่คุณแม่ให้นมบุตรจะต้องรับประทานผัก ผลไม้ ธัญพืช โปรตีน และอาหารที่อุดมด้วยแคลเซียมอย่างเพียงพอ เพื่อที่คุณแม่และลูกน้อยจะได้รับสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ให้เพียงพอที่ร่างกายจะสามารถผลิตน้ำนมได้ แต่ก่อนที่จะเริ่มเพิ่มปริมาณพลังงาน ควรพิจารณาจากน้ำหนัก ส่วนสูง อายุ และกิจกรรมของคุณแม่

การกินอาหารเพื่อเพิ่มน้ำนม

1. กินอาหารให้เพียงพอ กินจนรู้สึกอิ่ม ความรู้สึกอิ่ม มีผลต่อการหลั่งฮอร์โมน ออกซีโทซิน (Oxytocin) ซึ่งทำให้มีการหลั่งน้ำนมเพิ่มมากขึ้น
2. กินอาหารจำพวกธัญพืชให้ได้ประมาณร้อยละ 40 ของปริมาณพลังงานที่ได้รับ การแพทย์ตะวันออกเชื่อว่าผู้หญิงที่คลอดบุตรใหม่ๆ ร่างกายจะมีภาวะเย็น หรือหมายถึงการที่อวัยวะภายในยังทำงานได้ไม่เต็มที่นั้น การที่จะทำให้อวัยวะทำงานได้ดีขึ้นนั้นควรที่จะกินอาหารหรือสมุนไพรที่มีรสร้อน เพื่อไปเพิ่มการไหลเวียนของเลือด อันจะทำให้อวัยวะต่างๆ ทำงานได้ดีขึ้น รวมถึงการหลั่งของน้ำนมเพิ่มขึ้นด้วย
3. อาหารที่มีรสร้อน จะทำให้น้ำนมเพิ่มขึ้น เช่น ขิง แกงเลียง ส่วนผักที่มีลักษณะกรอบ แข็ง เช่น ผักกาด กะหล่ำปลี บล็อกโคลี และแครอด เวลานำมาปรุงเป็นอาหารควรใส่สมุนไพรที่มีรสร้อนลงไปด้วย เพื่อให้ร่างกายของแม่ย่อยและดูดซึมอาหารได้มากขึ้น อีกทั้งสมุนไพรที่มีรสร้อนส่วนมากมักจะเพิ่มการไหลเวียนของเลือด ซึ่งมีผลทำให้มีการเพิ่มของปริมาณน้ำนมได้
4. กินอาหารที่มีไขมันจำเป็น (Essential fatty acids) เพราะไขมันเป็นสารอาหารที่เพิ่มทั้งปริมาณและคุณภาพของน้ำนมแม่ เช่น การใช้น้ำมันมะกอกปรุง เพื่อเพิ่มการหลั่งน้ำนม

   ไขมันชนิดจำเป็นแบ่งได้เป็น 2 กลุ่มคือ โอเมก้า 6 (Omega-6) และโอเมก้า (Omega-3) โดยสัดส่วนการกินไขมันทั้งสองชนิด ควรเป็นโอเมก้า 6 : โอเมก้า 3 = 4 : 1 อาหารที่มีโอเมก้า 6 ปริมาณสูง เช่น นมสดชนิดไม่พร่องมันเนย ไข่ เนื้อสัตว์ น้ำมันงา น้ำมันดอกทานตะวัน ถั่ว และธัญพืช

   อาหารที่มีโอเมก้า 3 ในปริมาณสูง เช่น ผักใบเขียว น้ำมันมะกอก น้ำมันเมล็ดป่าน น้ำมันตับปลา เนื้อปลา อย่างไรก็ตาม การกินปลาควรจะต้องคำนึงถึงปริมาณสารตะกั่วและสารพิษอื่นๆ ที่อาจตกค้างอยู่ในปลา

5. ควรหลีกเลี่ยงการกินอาหารแปรรูป เช่น อาหารบรรจุเสร็จ ขนมอบ ขนมเบเกอรี่ เนื่องจากในอาหารเหล่านี้มีสัดส่วนของไขมันทรานส์ (Trans-fatty acid) ในปริมาณค่อนข้างสูง ไขมันชนิดนี้อาจมีผลทำให้เอนไซม์บางชนิด ของร่างกายทำงานได้ลดลง รวมทั้งไปรบกวนการสร้างไขมันที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตของทารกด้วย

แหล่งข้อมูล:

1. สุภาภรณ์ ปิติพร.อาหารและสมุนไร กระตุ้นน้ำนม [ อินเตอร์เน็ต].[เข้าถึงเมื่อ12 มีนาคม 2556].เข้าได้จาก] http://www.doctor.or.th/article/detail/5798.
2. อภิชัย ตันติเวสส.แม่ที่ให้นมลูกควรรับประทานอาหารอะไร [ อินเตอร์เน็ต].[เข้าถึงเมื่อ12 มีนาคม 2556].เข้าได้จาก http://www.breastfeedingthai.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=283353&Ntype=5.Anonymous.
3. อาหารสำหรับหญิงให้นมบุตร [ อินเตอร์เน็ต].[เข้าถึงเมื่อ12 มีนาคม 2556].เข้าได้จาก http://www.thaihealth.or.th/healthcontent/article/10046.