blog details

อัมพาต 360 องศา: ความดันสูงมหันตภัยเงียบ

• โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
• 4 ธันวาคม 2558
• Tweet

ทำไมผมจึงเรียกดรคความดันโลหิตสูงว่ามหันตภัยเงียบ ก็เพราะว่าโรคความดันโลหิตสูงนั้นส่วนใหญ่ผู้ป่วยแทบจะไม่มีอาการผิดปกติใดๆ เลย เรียกว่าถ้าไม่ได้วัดความดันโลหิตก็ไม่รู้เลยว่ามีโรคความดันโลหิตสูง ด้วยเหตุนี้แหละครับผู้ป่วยโรคอัมพาตส่วนใหญ่ ถึงไม่ทราบเลยว่าตนเองมีโรคความดันโลหิตสูง หรือผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงก็ไม่ได้รักษาอบ่างต่อเนื่อง เพราะพอทานยาลดความดันโลหิตสูงแล้วรู้สึกว่าตนเองสบายดี ก็เลยหยุดยา ต้องมาติดตามดูครับว่ามีประเด็นอะไรบ้างที่เราทุกคนต้องทราบเกี่ยวกับความดันโลหิตสูง ดังนี้

ถ้าไม่ตรวจจะไม่ทราบว่าตนเองมีภาวะความดันโลหิตสูงหรือไม่ ดังนั้นถ้าทุกคนได้มีโอกาสพบการบริการตรวจวัดความดันโลหิตในสถานที่ต่างๆ อยากเชิญชวนให้รีบเข้ารับการตรวจวัดความดันโลหิต และถ้ามีโอกาสได้มายังสถานบริการสุขภาพ ก็อยากให้ตรวจวัดความดันโลหิตว่าสูงหรือไม่

การตรวจวัดความดันโลหิตนั้นควรตรวจวัดหลังจากหยุดพัก15-20 นาทีไม่ควรรีบวัดความดันโลหิตทันทีเมื่อเดินทางถึงที่วัด หรือวัดภายหลังการออกกำลังกายอย่างหนัก อยู่ในภาวะที่มีความเครียด

อาการปวดศีรษะ คือ อาการของโรคความดันโลหิตสูง ดังนั้นถ้าไม่ปวดศีรษะก็คือความดันโลหิตปกติ ความเข้าใจแบบนี้พบบ่อยมากๆ โดยผู้ป่วยส่วนใหญ่จะเริ่มไปพบแพทย์ด้วยอาการปวดศีรษะ เมื่อตรวจพบความดันโลหิตสูงก็จะได้รับยาลดความดันโลหิต พอทานยาแล้วก็สบายดี จึงหยุดยาไปเอง เพราะเข้าใจว่าความดันโลหิตสูงหายดีแล้ว ด้วยเหตุนี้ผู้ป่วยส่วนใหญ่จึงมีความสม่ำเสมอในการทานยาไม่ดี เนื่องจากเข้าใจว่าหายดีแล้ว

ปรับเปลี่ยนขนาดยาลดความดันโลหิตเองตามค่าความดันโลหิตที่วัดได้ เราะตอนนี้คนไข้ส่วนหนึ่งจะซื้อเครื่องวัดความดันโลหิตแบบพกพา เมื่อตรวจวัดพบว่าความดันโลหิตปกติ ก็ไม่ทานยา พอวัดได้สูงก็ทานยา การทำแบบนี้ก็ทำให้ร่างกายได้รับผลกระทบแน่นอน เพราะการทานยาลดความดันโลหิตที่ไม่สม่ำเสมอ ก็จะทำให้ไม่สามารถควบคุมความดันโลหิตได้ และอาจเกิดผลเสียจากการทานยาลดความดันโลหิตเกินขนาดได้ ถ้าตรวจพบว่ามีความดันโลหิตสูง

การทานยาลดความดันเป็นเวลานานจะทำให้เกิดผลเสียกับไต ซึ่งความเข้าใจนี้ไม่ถุกต้องแน่นอน การไม่ทานยาให้สม่ำเสมอต่างหากที่ทำให้เกิดผลเสียต่อไต หัวใจ สมอง

ขนาดยาลดความดันโลหิตที่มีค่าขนาดมิลลิกรัมสูงจะมีฤทธิ์แรงมากกว่าค่าขนาดมิลลิกรัมต่ำกว่า ซึ่งก็จริงถ้าเป็นยายี่ห้อเดียวกัน แต่ถ้าต่างยี่ห้อนั้น ไม่สามารถนำมาเปรียบเทียบความแรงของยาได้

การทานยาเป็นการรักษาที่ดีที่สุด ไม่จำเป็นต้องควบคุมพฤติกรรม ไม่คุมอาหาร ไม่ออกกำลังกาย การรักษาความดันโลหิตสูงที่ดีนั้นต้องประกอบด้วยการปรับพฤติกรรมที่ดี ทานอาหารที่ไม่เค็ม รสจืด ไม่ดื่มแอลกอฮอล์ ทานผักมากขึ้น ไม่นอนดึก ออกกำลังกาย

ต้องทานลดความดันโลหิตที่ราคาแพงๆ จะดีกว่ายาลดความดันโลหิตที่ราคาถูกกว่า เพราะผู้ป่วยเห็นว่ายาลดความดันโลหิตนั้นมีหลากหลายยี่ห้อ ราคาแตกต่างกันเป็นหลายๆ สิบเท่า จริงแล้วการทานยาชนิดไหนกับผู้ป่วยรายไหน แพทย์จะพิจารณาจากหลายๆ ปัจจัย เช่น อายุ โรคประจำตัว ยาอื่นๆ ที่ทานประจำ การเกิดผลแทรกซ้อนของยาหรือไม่

โปรดเข้าใจว่าความดันโลหิตสูง คือ มหันตภัยเงียบที่ต้องระวัง อย่าประมาทครับ โปรดตรวจวัดความดันโลหิตอย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง