อยู่อย่างไรให้เป็นสุขกับโรคลมชัก: ปัญหาเรื่อง...ลืมทานยา

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 9 สิงหาคม 2556
  • Tweet

ออยเดาว่าเรื่องนี้คงเป็นปัญหาของใครหลายๆ คน โดยเฉพาะผู้ป่วยเรื้อรังที่ต้องทานยาเป็นประจำแม้จะไม่มีอาการแสดง จนบางครั้งก็ลืมว่าตัวเองป่วยและต้องทานยาอยู่ ทุกครั้งที่ออยได้เข้ากิจกรรมกลุ่มกับคนไข้ก็จะได้พูดถึงประเด็นนี้กัน แต่ละคนก็จะมีวิธีป้องกันการลืมกินยาที่แตกต่างกันออกไป มาดูกันดีกว่าค่ะว่ามีวิธีใดบ้าง

ผู้ป่วยที่ทานยาเวลาเดียวกันมักจะทานยาก่อนนอน ก็มักจะวางขวดยาไว้ที่หัวนอน ให้เห็นทุกครั้งก่อนนอน หรือน้องผู้ชายคนหนึ่งชอบเล่นเกมคอมพิวเตอร์ก็วางไว้ที่โต๊ะคอมฯ แล้วก็ต้องทานยาก่อนจึงจะเล่นเกมส์ได้

สำหรับยาที่ทานสองเวลา เช้า-เย็น ก็มักจะให้ทานหลังมื้ออาหาร (เนื่องจากคนส่วนใหญ่คงไม่ลืมกินข้าว) แต่บางคนที่ชอบไปทานอาหารนอกบ้าน ไม่สะดวกจะนำยาพกติดตัวไป หรือชอบลืมไว้ตามร้านอาหารก็ใช้วิธีวางไว้หน้ากระจกในห้องน้ำ เข้ามาแปรงฟันวันละ 2 รอบก็จะได้เห็นยา วันละ 2 รอบ เช้า-เย็นพอดี

สำหรับผู้ป่วยที่ทานยาวันละหลายเวลาจะมีโอกาสลืมได้บ่อยกว่าโดยเฉพาะเวลาไปงานเลี้ยง ใครที่ทานยาหลังอาหารอาจจะมัวแต่สนุกสนานจนลืมไปว่าต้องทานยา คงต้องเตือนตัวเองอยู่เสมอว่าเรื่องการทานยาเป็นสิ่งสำคัญที่สุด และอาจให้คนใกล้ชิด หรือโทรศัพท์มือถือช่วยเตือนอีกแรง

ปัญหาอีกอย่างของผู้มี่ทานยาวันละหลายๆ มื้อ คือ ยาแต่มื้อก็มักจะไม่เหมือนกัน ย่อมทำให้สับสนเป็นธรรมดา วิธีการแก้งงที่ง่ายที่สุดคือ นำยาใส่กล่องที่มีลักษณะเป็นช่องๆ (pillbox) แต่ละช่องใส่ยาหนึ่งมื้อ

มีคนไข้คนหนึ่งคิดวิธีการใหม่โดยการดัดแปลงหลอดกาแฟขนาดพอเหมาะ ปิดรูหลอดข้างหนึ่ง ใส่ยาเรียงเม็ดเช้าไปอีกข้าง ให้มื้อสุดท้ายอยู่ในสุด เรียงลำดับออกมาจนมื้อแรกอยู่นอกสุด แล้วก็ปิดโดยใช้ยางมัดไว้ เวลาทานก็แกะยางจากหลอด เทเม็ดยาของมื้อนั้นออกมา ดูแล้ววิธีนี้ก็เท่ห์ไปอีกแบบ เพราะเป็นการนำสิ่งของที่หาง่าย ราคาถูก มาประยุกต์ใช้ แถมยังมีขนาดเล็กไม่เปลืองที่เก็บในกระเป๋าเสื้อหรือกางเกงอีกด้วย

กับอีกไอเดียเก๋ไก๋ไม่แพ้ใคร ออยคิดว่าผู้อ่านหลายๆ คนคงเคยเห็นแผงพริกไทย วิธีการทำก็ง่ายๆโดยการนำกระดาษแข็งแผ่นใหญ่และซองยาใสหลายๆ ซองมาติดเรียงกัน นำยาแต่ละมื้อใส่ในแต่ละซอง ติดป้ายเขียนวันที่ มื้อ ก่อนหรือหลังอาหารให้ชัดเจน เพื่อให้ง่ายอาจเตรียมทีละหนึ่งสัปดาห์หรือหนึ่งเดือน วิธีนี้ได้ผลดีสำหรับผู้ป่วยที่ต้องทานยาหลายชนิดและบางชนิดไม่ต้องทานทุกวัน เห็นปุ๊บก็รู้ปั๊บว่าทานยาหรือยัง แต่มีข้อเสียตรงที่พกพายาก และต้องใช้ซองที่ปิดสนิทเพราะยาอาจชื้นได้

ออยก็เป็นคนหนึ่งที่มีปัญหาลืมทานยาบ่อยๆโดยเฉพาะเวลาทำอะไรนานๆ เช่น อ่านหนังสือ ออกกำลังกายหรือเล่นคอมฯจนเพลิน ออยเลยต้องตั้งนาฬิกาปลุกในมือถือให้คอยเตือนทุกมื้อ บางครั้งพ่อแม่หรือเพื่อนๆ ก็จะช่วยเตือนแล้วก็ยังมีกล่องยาที่ตกแต่งเอง มีเอกลักษณ์ไม่เหมือนใคร ออยพกติดตัวไว้เสมอ แต่จนแล้วจนเล่าก็ยังลืมอยู่ดี

แต่ไม่ว่าวิธีไหนๆก็คงไม่เท่ากับการมีวินัยในตนเอง ทานยาให้ครบถ้วนและตรงตามเวลาทุกครั้ง แค่นี้ก็ควบคุมอาการของโรคได้ไม่ยากแล้วค่ะ