อยู่อย่างไรให้เป็นสุขกับโรคลมชัก : ชัก...แบบไม่ธรรมดา

  • โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
  • 5 เมษายน 2556
  • Tweet

การชักที่พบได้บ่อย คือ 1. อาการชักทั้งตัวและขาดสติ 2. การชักเฉพาะที่ตามด้วยชักเกร็งกระตุกทั้งตัว ซึ่งการชักทั้ง 2 แบบนี้ แพทย์ส่วนใหญ่และประชาชนทั่วไปรู้จักเป็นอย่างดี แต่มีการชักบางรูปแบบที่พบไม่บ่อยทำให้ยากต่อการวินิจฉัย ผมจึงขอเล่าให้เราฟังถึงการชักแบบที่ไม่บ่อย

  • ขับรถฝ่าไฟแดงบ่อยๆ ถูกตำรวจจับ ผู้ป่วยเป็นคนขับรถช้าไม่เคยขับเร็ว แต่แปลกใจที่ตนเองขับรถฝ่าไฟแดงหลายครั้งในช่วง 1 เดือนที่ผ่านมา ผู้ป่วยเล่าให้ผมฟังว่า ขับรถมาช้าๆมารู้ตัวอีกครั้ง คือ ถูกตำรวจจราจรเรียกให้หยุด เนื่องจากขับรถฝ่าไฟแดง เมื่อได้ยินประวัติดังกล่าว จึงได้ซักประวัติเพิ่มเติม พบว่าผู้ป่วยมีอาการเหม่อลอยร่วมกับมีพฤติกรรมแปลกๆ และเป็นซ้ำๆ กันในช่วง 1 เดือนที่ผ่านมา จึงได้แนะนำให้ตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองพบความผิดปกติเข้าได้กับอาการชักเฉพาะที่แบบขาดสติ
  • ขับรถตกถนน ผู้ป่วยเป็นโรคลมชักชนิดชักเกร็งกระตุกทั้งตัวจากพยาธิตืดหมูขึ้นสมอง ช่วงนี้มีงานมากพักผ่อนไม่พอ ต้องเข้าออกโรงพยาบาล 3 ครั้ง ในช่วง 2 เดือน เนื่องจากขับรถตกถนน ผู้ป่วยมาเล่าให้ฟังตอนมาติดตามการรักษาตามนัด เมื่อผมฟังเรื่องดังกล่าวจบก็ได้บอกกับผู้ป่วยว่าสาเหตุที่ขับรถตกถนน 3 ครั้งนั้น น่าจะเกิดจากอาการชัก เพราะในช่วงนี้ขาดการพักผ่อน จึงเป็นตัวกระตุ้นให้มีการชักขึ้น และเมื่อตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองร่วมกับตรวจแม่เหล็กไฟฟ้าสมอง (เอมอาร์ไอ) ก็พบว่ามีความผิดปกติทั้งคลื่นไฟฟ้าสมองและภาพสมองจากเอมอาร์ไอ เข้าได้กับการชักและพบว่าพยาธิตืดหมูเพิ่มขึ้น 2 ตำแหน่ง เนื่องจากผู้ป่วยยังไม่เปลี่ยนพฤติกรรมการทานของดิบ
  • หลงลืมกะทันหัน ผมได้รับการปรึกษาจากอาจารย์ท่านหนึ่งที่ญาติเกิดอาการหลงลืมมาประมาณ 2 สัปดาห์ อาการเป็นขึ้นมาอย่างรวดเร็วจากเดิมที่ทำกับข้าวได้เก่ง ก็ทำไม่ได้ กิจวัตรประจำวันต่างๆก็ทำได้ไม่เหมือนเดิม ไปรับการรักษาที่โรงพยาบาลจิตเวช แต่อาการไม่ดีขึ้น จากประวัติมีประเด็นที่น่าสนใจอย่างยิ่งว่าอาการหลงลืมนั้นเป็นขึ้นมาทันที ทำให้ผมคิดถึงการชักชนิดเฉพาะที่แบบขาดสติที่เป็นอย่างต่อเนื่อง จึงส่งตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองพบความผิดปกติเข้าได้กับการชักจริงๆจึงได้ให้การรักษาด้วยยากันชักหลังจากนั้น 1 สัปดาห์ อาการก็หายดีเป็นปกติ
  • ปีนหอกระจายข่าว ผู้ป่วยเป็นโรคลมชักรักษามานานแต่ไม่สม่ำเสมอ อยู่มาวันหนึ่งก็เกิดอาการควบคุมสติไม่ได้ ปีนหอกระจายข่าวของหมู่บ้าน ตำรวจมาจับข้อหาเมายาบ้า แต่จริงแล้วผู้ป่วยไม่เคยใช่ยาบ้าเลย การที่ผู้ป่วยปีนหอกระจายข่าวของหมู่บ้าน เพราะเกิดการชักชนิดที่มีอาการทางจิตเกิดขึ้น เมื่อให้การรักษาที่เหมาะสม อาการผู้ป่วยก็หายดีเป็นปกติ
  • วิ่งสู้ฟัด ผมได้มีโอกาสดูแลผู้ป่วยรายนี้ เพราะญาติมาปรึกษาว่า ลูกชายของเขาเป็นอะไรไม่ทราบ กลางคืนชอบลุกขึ้นมาวิ่ง เรียกก็ไม่ตอบ บอกให้หยุดก็ไม่หยุด เมื่อหยุดก็นอนทันที พอตอนเช้าถามว่าทำไมลุกขึ้นมาวิ่ง ก็บอกว่าไม่ทราบ ไม่ได้วิ่ง มีอาการเกือบทุกคืน เมื่อผมได้ฟังก็สงสัยทันทีว่าเป็นการชักหรือไม่ เพราะมีพฤติกรรมแปลกๆ เป็นๆหายๆ และขณะที่เป็นก็ไม่รู้สึกตัว ผลการตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองก็ยังยืนยันว่าเป็นอาการชัก การตรวจแม่เหล็กไฟฟ้าสมอง (เอมอาร์ไอ) พบเนื้องอกสมองบริเวณสมองส่วนหน้า เมื่อให้การรักษาอาการหายดีเป็นปกติ
  • ตกรถมอเตอร์ไซค์ ผมพบผู้ป่วยรายนี้เมื่อประมาณ 8 ปีที่แล้ว ขณะที่ผมอยู่เวรห้องฉุกเฉิน น้องผู้หญิงคนหนึ่งถูกนำส่งโรงพยาบาลเพราะตกรถมอเตอร์ไซค์ ผมจึงถามผู้นำส่งบอกว่าขณะที่ขี่รถมอเตอร์ไซค์น้องผู้หญิงเป็นคนซ้อน ผู้นำส่งซึ่งเป็นเพื่อนชายเป็นผู้ขี่ ระหว่างที่ขี่มอเตอร์ไซค์มาถึงหน้าโรงพยาบาลพอดีก็ได้ยินเสียงน้องผู้หญิงตกรถมอเตอร์ไซค์ ผมจึงเกิดความสงสัยว่านั่งซ้อนท้ายมาดีๆทำไมจึงตกรถ น่าจะเกิดอาการหมดสติก่อนตกรถหรือไม่ จึงถามประวัติเพิ่มเติมจากน้องผู้หญิง พบว่าในช่วง 1 ปีที่ผ่านมามีอาการแปลกๆ เช่น นั่งคุยกับเพื่อนก็นิ่งเงียบไป ขี่รถมอเตอร์ไซค์วนไปวนมาบริเวณลานจอดรถหรือไม่ก็ตั้งใจขี่รถมอเตอร์ไซค์กลับหอพักแต่กลับขี่ไปที่สวนเกษตร เป็นต้น ผมจึงสงสัยว่าเป็นอาการชักอย่างหนึ่ง จึงส่งตรวจคลื่นไฟฟ้าสมอง พบว่าเป็นอาการชักจริงๆ ตรวจแม่เหล็กไฟฟ้าสมองก็พบว่ามีความผิดปกติของสมองตั้งแต่เกิด เป็นสาเหตุให้เกิดอาการชัก
  • ปวดท้องเป็นๆหายๆ ผมพบผู้ป่วยถึง 3 คนที่มีสาเหตุของการปวดท้องเป็นๆหายๆจากโรคลมชัก ผู้ป่วย 3 รายนั้นเป็นโรคเบาหวานชนิดขาดอินซุลิน มีอาการปวดท้องและอาเจียนวันละ 3-4 ครั้ง ได้รับการตรวจระบบทางเดินอาหารอย่างละเอียดหลายครั้ง แต่ไม่พบความผิดปกติใด ต่อมาผู้ป่วย 1 รายมีอาการชักเกร็งกระตุกทั้งตัว จึงได้รับการรักษาด้วยยากันชัก อาการปวดท้องเป็นๆหายๆนั้นก็หายไป ผมจึงนำผู้ป่วยทั้งหมดไปตรวจคลื่นสมองไฟฟ้า พบความผิดปกติเข้าได้กับการชัก ซึ่งเป็นเรื่องที่แปลกมาก ผู้ป่วยได้รับการรักษาด้วยยากันชัก อาการค่อยๆดีขึ้น
  • กลัวตายๆเป็นๆหายๆ ผู้ป่วยมีอาการกลัวตายๆ เป็นๆ หายๆ ครั้งละ 5-10 นาที วันละ 2-3 ครั้ง มา 1 เดือน ผู้ป่วยพบจิตแพทย์ได้ยามาทาน แต่อาการไม่ดีขึ้น ผมใช้หลักการดูอาการผิดปกติอะไรที่เป็นๆหายๆทุกครั้งมีอาการคล้ายกันต้องนึกถึงอาการชัก ผมจึงส่งตรวจคลื่นสมองไฟฟ้า ผลการตรวจเข้าได้กับอาการชัก เมื่อให้การรักษาด้วยยากันชักอาการหายดีเป็นปกติ
  • ความดันต่ำเป็นเวลาทุกวัน ผู้ป่วยรายนี้มีอาการแปลกมาก คือ ทุกเช้าจะมีอาการหน้าซีดเป็นลม มีอาการนาน 30 นาที อาการก็หายเอง เมื่อไปโรงพยาบาลขณะมีอาการ ตรวจพบการเต้นของหัวใจช้าประมาณ 40 ครั้ง ความดันลดลงเหลือ70/40 มม.ปรอท ผู้ป่วยตรวจกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโรคหัวใจอย่างน้อย 3 ท่าน และตรวจเพิ่มเติมหลายรอบก็ไม่พบความผิดปกติ เมื่อผู้ป่วยมาตรวจคลื่นไฟฟ้าสมองก็พบลักษณะเข้าได้กับการชัก ให้ทานยากันชักอาการดีขึ้นมาก

จากตัวอย่างผู้ป่วยมีอาการชักแบบ...ไม่ธรรมดา จะเห็นได้ว่าอาการมีได้ทุกรูปแบบ และทุกแบบมีลักษณะเฉพาะการชักคือ 1. มีอาการเป็นๆหายๆ 2.อาการแต่ละครั้งคล้ายหรือเหมือนกัน 3.อาการหายเองได้ ดังนั้นถ้าท่านผู้อ่าน พบว่าญาติหรือเพื่อนมีอาการผิดปกติอะไรที่เป็นๆหายๆ แล้วหาสาเหตุไม่พบ ต้องคิดถึงโรคลมชักไว้ด้วยครับ