หมอสมศักดิ์ตอบ:การดูแลตนเองเบื้องต้นเมื่อมีอาการเจ็บป่วย
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 26 กุมภาพันธ์ 2562
- Tweet
การเจ็บป่วยเป็นสิ่งที่ทุกคนไม่อยากให้เกิด แต่เมื่อมีอาการเจ็บป่วยเกิดขึ้นเราก็ต้องรู้จักหลักการดูแลตนเองเบื้องต้นก่อนที่จะไปพบแพทย์ หรือถ้าอาการนั้นไม่รุนแรง ก็สามารถหายเองได้เพยงแค่ให้การดูแลเบื้องต้นอย่างถูกวิธี ผมมีหลักการแนะนำในการดูแลตนเองเบื้องต้น ดังนี้
1. อาการนั้นมีความรุนแรงมากน้อยเพียงไหร ถ้ารุนแรงมาก คิดว่าเราทนไม่ได้แน่นอน เพราะรุนแรงมาก เช่น มีอาการปวดอย่างมาก ไข้สูงมาก เสียน้ำอย่างมาก ไม่สามารถนอนพักได้ เคลื่อนไหวร่างกายลำบาก ทรงตัวไม่ได้ หัวใจเต้นเร็วมาก ๆ เกิน 150 ครั้งต่อนาที แบบนี้ควรรีบไปที่ห้องฉุกเฉิน โดยการใช้รับบการแพทย์ฉุกเฉิน 1669 หรือติดต่อไปที่โรงพยาบาลใกล้บ้านทันที หรือใช้ application FAST TRACK หรือ เรียกรถพยาบาล
2. อาการนั้นมีการเสียเลือดหรือไม่ ถ้ามีเช่นเป็นอุบัติเหตุ ให้รีบห้ามเลือดก่อน ถ้ามีเลือดออกเพียงเล็กน้อย ห้ามเลือดเองได้ ไม่มีอาการบาดเจ็บอื่น ๆ ก็อาจดูแล ทำแผลเองได้ แต่ถ้าทำเองไม่ได้ สงสัยว่าจะมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วยก็ควรพบแพทย์ที่ห้องฉุกเฉิน
3. ควรมีคู่มือการปฐมพยาบาล การดูแลตนเองเบื้องต้นในอาการเจ็บป่วยด้วยอาการต่าง ๆ ไว้ที่บ้าน หรือค้นหาจากเว็บไซต์ต่าง ๆ เพื่อใช้เป็นแนวทางในการดูแลตนเองเบื้องต้น ถ้าปฏิบัติตามแล้วอาการไม่ดีขึ้น ก็ควรไปพบแพทย์
4. กรณีมีโรคประจำตัว ควรสอบถามแพทย์ผู้ให้การรักษาประจำว่าต้องระมัดระวังอาการเจ็บป่วยอะไรที่มีโอกาสเกิดขึ้นได้บ่อย การดูแลตนเองเบื้องต้นต้องระมัดระวังอะไรบ้าง ห้ามใช้ยาชนิดไหนบ้าง ซื้อยาทานเองได้หรือไม่ และเมิ่อไหร่ควรรีบพบแพทย์
5. ควรมียาสามัญประจำบ้านติดไว้ที่บ้านเป็นประจำ และหมั่นตรวจเช็คว่าหมดอายุหรือไม่ เช่น ชุดทำแผล ยาแก้ปวด ลดไข้ แก้ปวดท้อง อาเจียน วิงเวียนศีรษะ
6. ควรมีหมายเลขโทรศัพท์โรงพยาบาล ห้องฉุกเฉินของโรงพยาบาลใกล้บ้าน เพื่อใช้ในการสอบถามอาการเจ็บป่วยการดูแลเบื้องต้น
7. ถ้าไม่มั่นใจในการดูแลตนเองเบื้องต้น ก็ควรไปโรงพยาบาลเพื่อให้แพทย์ พยาบาลประเมินอาการ ถ้าเข้าข่ายอาการฉุกเฉินก็จะได้รับการรักษาที่เหมาะสม แต่ถ้าเข้าข่ายไม่ฉุกเฉิน พยาบาลก็จะนัดหมายให้มารับการรักษาในวันเวลา ราชการกับแพทย์ต่อไป
ผมเชื่อว่าถ้าทุกคนพยายามขวนขวายหาความรู้และประสบการณ์ในการดูแลอาการเจ็บป่วยตนเองเบื้องต้น ก็จะทำให้ชีวิตเราปลอดภัยและรบกวนระบบการแพทย์ฉุกเฉินลดลง ส่งผลให้ผู้ป่วยที่มีภาวะฉุกเฉินจริง ๆ ได้รับการรักษาที่เหมาะสม รวดเร็ว ทันเวลา
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา