article detail

สิ่งหลุดอุดหลอดเลือด (Embolus)

• โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
• 28 มกราคม 2561
• Tweet

• ภาวะพิษเหตุติดเชื้อ (Sepsis) ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (Septicemia)
• ภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ (Venous thrombosis)
• หลอดเลือดอักเสบ (Vasculitis)
• โรคหลอดเลือด โรคเส้นเลือด (Blood vessel disease)
• น้ำคร่ำอุดหลอดเลือด (Amniotic fluid embolism)
• การคลอด การคลอดบุตร (Childbirth)
• หลอดเลือดขอด หลอดเลือดขาขอด หลอดเลือดดำขอด (Varicose vein)
• หลอดเลือดดำผิวอักเสบ (Superficial Thrombophlebitis)

Embolus เป็น เอกพจน์ ส่วนพหูพจน์ คือ Emboli โดย “Embolus มาจากภาษากรีก แปลว่า ก้อน หรือ อุด” ซึ่งพจนานุกรมศัพท์แพทย์ศาสตร์ อังกฤษ-ไทย ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2547 ให้ความหมายว่า “Embolus หมายถึง สิ่งหลุดอุดหลอดเลือด” ส่วน “Embolism หมายความว่า ภาวะสิ่งหลุดอุดหลอดเลือด”

ทางการแพทย์ สิ่งหลุดอุดหลอดเลือด หมายถึง สิ่ง/ก้อนแปลกปลอมที่หลุดเข้าไปในกระแสเลือด และล่องลอยไปกับกระแสเลือด ไปตามอวัยวะต่างๆทั่วร่างกายพร้อมกับกระแสเลือด ซึ่งถ้าก้อนนี้ไม่อุดตันหลอดเลือดก็ไม่ส่งผลให้เกิดอาการผิดปกติ แต่ถ้าก้อนนี้ไปอุดตันหลอดเลือดก็จะทำให้เกิดอาการผิดปกติต่างๆขึ้น ซึ่งอาการจะขึ้นกับว่า ก้อนนี้อุดหลอดเลือดดำหรือหลอดเลือดแดงของอวัยวะใด และอุดด้วยปริมาณมากหรือน้อย ดังนั้น ผู้ป่วยจึงอาจมีอาการหรือไม่มีอาการก็ได้ หรือ อาการอาจไม่รุนแรง หรือ รุนแรงก็ได้เช่นกัน แต่ที่สำคัญคือ ถ้าเกิดการอุดตันต่อหลอดเลือดแดงใหญ่ของอวัยวะสำคัญจนอวัยวะนั้นขาดเลือดทันที ก็จะเป็นสาเหตุให้ผู้ป่วยนั้นเสียชีวิตได้ เช่น การอุดตั้นหลอดเลือดแดงของปอด เป็นต้น ทั้งนี้ การที่มีการอุดตันของหลอดเลือดจากสิ่งหลุดอุดหลอดเลือด เรียกว่า “ภาวะสิ่งหลุดอุดหลอดเลือด (Embolism)”

อนึ่ง:

• ภาวะสิ่งหลุดอุดหลอดเลือดเกือบทั้งหมดที่พบ เกิดจาก ลิ่มเลือด(Blood clot หรือ Clot embolus) แต่พบจากสาเหตุอื่นได้บ้าง เช่น ก้อนแบคทีเรีย(Bacterial embolism), ฟองอากาศ(Air embolism), ฟองก๊าซ(Gas embolism), ฟองไขมัน(Fat embolism), น้ำคร่ำ/ฟองน้ำครำ(Amniotic embolism)
• อ่านเพิ่มเติมได้ในเว็บ haamor.com บทความต่างๆที่เกี่ยวกับ “ภาวะสิ่งหลุดอุดหลอดเลือด” เช่น
  • โรคเลือด
  • ภาวะพิษเหตุติดเชื้อ
  • ภาวะลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ
  • หลอดเลือดอักเสบ
  • โรคหลอดเลือด
  • น้ำคร่ำอุดหลอดเลือด
  • การคลอดบุตร
  • หลอดเลือดขอด
  • หลอดเลือดดำผิวอักเสบ
  • สิ่งหลุดอุดหลอดเลือดปอด

บรรณานุกรม

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Embolism [2018,Jan6]
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Embolus [2018,Jan6]