ลมชัก: สาเหตุโรคลมชัก
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 5 สิงหาคม 2559
- Tweet
โรคลมชักส่วนหนึ่งเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ทั้งภายในสมอง และจากภายนอกสมอง สาเหตุการเกิดโรคลมชักที่พบบ่อย แบ่งตามอายุ ดังนี้
1. วัยทารกและเด็ก สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่
- ความพิการของสมองแต่กำเนิด พบบ่อยในเด็กทารกแรกเกิดที่มีอาการชัก เช่น ไม่มีเนื้อสมอง โพรงน้ำหรือถุงน้ำขนาดใหญ่ในสมอง การพัฒนาการของผิวสมองผิดปกติ
- สมองขาดออกซิเจน เหตุจากช่วงการคลอด เช่น การคลอดยาก ภาวะสำลักน้ำคร่ำ ปัญหาคลอดก่อนกำหนด เป็นต้น
- สมองได้รับการกระทบกระเทือนช่วงคลอด เหตุเกิดจากการคลอดยาก
- ภาวะติดเชื้อในสมอง จากการติดเชื้อบริเวณช่องคลอดของแม่ หรือการติดเชื้อไวรัส เชื้ออื่นๆ จากแม่สู่ลูก ทารกในครรภ์
- ภาวะขาดวิตะมินของทารก
2. วัยรุ่น สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่
- อุบัติเหตุต่อสมอง เป็นสาเหตุที่พบบ่อยในกลุ่มวัยรุ่น มักเกิดจากอุบัติเหตุการจราจร
- การติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลาง ได้แก่ ฝีในสมอง สมองอักเสบ และเยื่อหุ้มสมองอักเสบ ทั้งจากเชื้อไวรัส แบคทีเรีย และเชื้อวัณโรค เป็นต้น
- กลีบสมองส่วนขมับฝ่อ (hippocampal sclerosis) บางคนจะมีประวัติชักจากไข้สูงในวัยเด็ก (febrile convulsion)
- ความผิดปกติของหลอดเลือดในสมอง (arteriovenous malformation, aneurysm) เป็นต้น
3. วัยผู้ใหญ่ สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่
- อุบัติเหตุต่อสมอง เกิดจากอุบัติเหตุจราจร และการผ่าตัดสมอง
- ภาวะติดเชื้อในระบบประสาทส่วนกลาง ทั้งในกลุ่มผู้ป่วยภาวะภูมิคุ้มกันปกติ และกลุ่มผู้ป่วยภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง ทั้งเชื้อแบคทีเรีย ไวรัส และวัณโรค รวมทั้งเชื้อรา เป็นต้น
- โรคหลอดเลือดสมอง พบบ่อยในโรคหลอดเลือดสมองชนิดเลือดออกในเนื้อสมอง มากกว่าสมองขาดเลือด ผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมองที่มีรอยโรคขนาดใหญ่ บริเวณผิวสมองมากกว่ารอยโรคขนาดเล็ก และอยู่บริเวณอื่นๆ ของสมอง ที่ไม่ใช่บริเวณผิวสมอง
- โรคเนื้องอกสมอง ทั้งชนิดเนื้องอกของสมองเอง และเนื้องอกที่กระจายมาจากอวัยวะส่วนอื่นๆ มาที่สมอง
4. ผู้สูงอายุ สาเหตุที่พบบ่อย ได้แก่
- โรคเนื้องอกสมอง ส่วนใหญ่เป็นเนื้องอกสมอง ชนิดที่มะเร็งต้นกำเนิดจากอวัยวะส่วนอื่นๆ และกระจายมาที่สมองมากกว่าเนื้องอกของสมองเอง
- โรคหลอดเลือดสมอง พบทั้งชนิดเลือดออกในเนื้อสมอง และสมองขาดเลือด โดยเฉพาะสาเหตุจากโรคหัวใจ เพราะมีรอยโรคขนาดใหญ่ และอยู่บริเวณผิวสมอง
- โรคสมองเสื่อม พบทั้งในกลุ่มโรคสมองเสื่อมอัลไซเมอร์ และสมองเสื่อมจากโรคหลอดเลือดสมอง
สาเหตุของโรคลมชักในแต่ละกลุ่มอายุแตกต่างกัน และผลการรักษาก็ขึ้นกับสาเหตุด้วยเช่นกัน การรักษาต้องประกอบด้วยการรักษาอาการชัก และรักษาสาเหตุ