สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน ลดอาการไม่สบายตาจากการใช้คอมได้อย่างไร?
- โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
- 11 กุมภาพันธ์ 2559
- Tweet
ยุคนี้เกือบทุกอายุมีการใช้เครื่อง IT กัน เด็กอาจใช้เล่นเกมส์ ทำการบ้าน ผู้ใหญ่ใช้ในการทำงาน ผู้สูงอายุใช้ติดต่อสื่อสาร สังสรรค์ และเป็นที่ทราบกันว่ามีหลายๆ คนเกิดอาการเมื่อยล้าหลังใช้ IT อาการแตกต่างกันไปดังที่เรียกกันว่า Computer vision syndrome (CVS) อาการต่างๆ ได้แก่
- รู้สึกไม่สบายตา
- ปวดตา ปวดศีรษะ
- เจ็บตา ตาล้า เคืองตา
- โฟกัสภาพไม่ได้ หรือต้องใช้เวลาปรับนาน
- ตาพร่ามัว
- น้ำตาไหล
- ตาแห้ง รู้สึกฝืดๆ ในตา
- เห็นภาพซ้อน
- แพ้แสง เป็นต้น
แม้ว่าอาการต่างๆ ไม่ถึงกับทำลายสายตา แต่ทำให้บั่นทอนการทำงานลง แล้วเรามีวิธีอะไรบ้างที่จะลดอาการดังกล่าวได้ ขอแนะนำผู้มีอาการ CVS ดังนี้
- รับการตรวจตา อาจมีโรคตาบางอย่างทำให้ใช้สายตาได้ไม่สมบูรณ์ ที่สำคัญมีภาวะสายตาผิดปกติ อาจเป็นตาสั้น ยาว เอียง โดยเฉพาะสายตาผู้สูงอายุ ตลอดจนการทำงานผิดปกติของกล้ามเนื้อกลอกตา เช่น ภาวะตาส่อน ตาเข กล้ามเนื้อที่ทำงานขณะมีการเพ่งบกพร่อง (convergence insufficiency and poor accommodation) ภาวะต่างๆ ที่กล่าวนี้ หากแก้ไขเสียทำให้อาการ CVS น้อยลงหรือหายไปได้
- พักสายตาเป็นระยะ โดยวิธีละสายตาจากจอคอมเป็นระยะๆ ละสายตาจากหน้าจอ มองไปไกลๆ เป็นระยะๆ โดยใช้สูตร 20 : 20 : 20 คือ ใช้งาน 20 นาที แล้วให้มองละจากคอมฯมองไปไกลที่ระยะ 20 ฟุต เป็นเวลา 20 วินาที เป็นต้น
- พักจากงานหน้าคอมฯโดยลุกออกจากเก้าอี้ โดยมีหลักการว่าพักสั้นๆ บ่อยๆ ดีกว่า ทำงานหน้าคอมนานและพักยาว
- ปรับแสงไฟในห้อง ขจัดแสงจากหน้าต่าง ห้องที่สว่างจ้าเกินไป
- ลดแสงสะท้อนต่างๆ เช่น แสงสะท้อนจากสีผนังห้อง พื้นห้องที่เป็นมัน ตลอดจนแสงสะท้อนจากจอคอมฯลง (อาจใช้ที่กั้นสงหน้าจอคอมฯ)
- เปลี่ยนจอคอมฯชนิด CRT (cathode ray tube) มาเป็นชนิด LCD (liquid crystal display) ที่มีresolution สูงๆ เพื่อลด jlicker ลง
- ปรับ monitor setting ของจอให้ความสว่างพอๆกับห้อง ปรับขนาดอักษรและ contrast ที่เหมาะ (ภาพจากจอคอมมี contrast น้อยกว่าอักษรบนแผ่นกระดาษ การอ่านจากคอมจึงมีอาการมากกว่า) ปรับอักษรให้เป็นสีดำบนพื้นขาวจะดีที่สุด ลดแสงสีน้ำเงิน (LED light emitting diode ที่ให้ภาพคมชัดกว่า LCD พบว่ามี blue light ซึ่งอันตรายมากกว่า)
- ปรับโต๊ะวางคอมฯและเก้าอี้นั่งให้เหมาะสมการวางสิ่งพิมพ์บนพื้นโต๊ะ แล้วต้องเงยหน้าดูจอคอมทำให้ต้องเหลือบตาลง ขึ้นบ่อยๆ ทำให้มีอาการได้มาก ควรจัดวางสิ่งพิมพ์อยู่แนวเดียวกับหน้าจอคอม ศูนย์กลางของจอคอมควรอยู่ห่างจากตา 20 – 24 นิ้ว และอยู่ต่ำกว่าแนวลูกตา 10 – 15 นิ้ว
- มีการศึกษาพบว่าในภาวะปกติทั่วไปคนเราจะมีการกระพริบตาประมาณ 18 – 20 ครั้งต่อนาที ผู้ทำงานหน้าคอมฯจะมีการกระพริบตาน้อยลง เป็นเหตุให้ผิวตาแห้ง จึงควรหมั่นกระพริบตาโดยตั้งใจเป็นระยะ
- หากเป็นผู้ที่ใช้แว่นสายตาอยู่ ปรับแว่นให้เหมาะกับการใช้สายตาหน้าคอมฯซึ่งมีระยะห่างจากตาประมาณ 20 – 24 นิ้ว โดยเฉพาะผู้มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ที่มีแว่นตาที่ใช้อ่านหนังสือไม่เหมาะที่มาใช้เวลาทำคอมพิวเตอร์ อีกทั้งควรใช้แว่นที่เคลื่อนที่เรียกว่ามี AR coating (เคลือบสารป้องกันการสะท้อน แสง)
- อาการต่างๆ ที่เกิดขึ้นสัมพันธ์กับตาแห้งอาจใช้น้ำตาเทียมหยอดตาช่วยในบางโอกาสได้
ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
วว. จักษุวิทยา