สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน: ตาเข สายตาเอียง(Squint & Astigmatism )

สาระน่ารู้จากหมอตา

หลายๆท่านอาจสับสนกับ 2 ภาวะนี้ โดยคิดว่าเป็นอันเดียวกัน ที่จริงแล้วต่างกันมาก

ตาเข บางท่านอาจเรียกว่า ตาเหล่ เป็นการพิจารณาตาพร้อมกัน 2 ข้าง ในคนที่ตาปกติหรือตาไม่เขนั้น เวลามองวัตถุข้างหน้าลูกตาทั้ง 2 ข้าง จะอยู่ตรงกลางเล็งไปที่วัตถุ แต่คนที่ตาเขนั้น ตาข้างหนึ่งมองวัตถุข้างหน้า แต่ตาที่เขจะมองไปบริเวณอื่น ถ้าตาเขออกไปทางหางตาก็จะมองไปที่วัตถุที่อยู่ทางหางตา ซึ่งเป็นวัตถุคนละชนิดกับวัตถุตรงกลาง พูดอีกนัยหนึ่งว่าตาทั้ง 2 ข้าง มองวัตถุคนละชนิดกัน บางคนอาจใช้คำว่าตาสองข้างไม่สามัคคีกัน กล่าวคือ เวลามองวัตถุข้างหน้าจะมองด้วยตาเดียว ตาอีกข้างมองไปที่อื่น ตาเขส่วนใหญ่เริ่มพบในเด็ก หากไม่แก้ไขก็จะเขไปจนถึงผู้ใหญ่ ส่วนตาเขในผู้ใหญ่มักเกิดจากกล้ามเนื้อกลอกตาเป็นอัมพาตมัดใดมัดหนึ่ง กลุ่มนี้นอกจากเวลามองข้างหน้าอีกตามองไปที่อื่น เวลากลอกตาไปมาก็อาจไม่ไปด้วยกัน ในบางทิศทางของการมอง ตาเขในเด็กส่วนใหญ่อาจไม่ทราบสาเหตุแน่ชัด บางชนิดเป็นเพราะสายตาผิดปกติทำให้กล้ามเนื้อกลอกตาทำงานผิดปกติ การรักษาส่วนใหญ่ในเด็กจึงอยู่ที่ใช้แว่นตา ฝึกกล้ามเนื้อตา และผ่าตัดกล้ามเนื้อตา

ตาเข เป็นภาวะที่มองเห็นได้ง่ายจากคนทั่วไปแลดูไม่สวยงาม เสียบุคลิก ยังทำให้คุณภาพการมองเห็นด้อยกว่าคนปกติ เพราะไม่สามารถใช้ตาพร้อมกันสองข้าง คนปกติที่ใช้ตา 2 ข้างพร้อมกัน จะช่วยกันทำให้ภาพคมชัด มีมิติ คือเห็นความลึก ความกว้าง กะระยะทางได้ดีกว่า ผู้ที่มีตาเขจึงมักทำงานที่ละเอียดไม่ดี ตาเขจึงเป็นภาวะที่ควรแก้ไขตั้งแต่เด็กเพื่อให้การพัฒนาการใช้ตา 2 ข้างร่วมกัน ทำไปได้ด้วยกัน หากมาแก้ไขภายหลังอาจทำได้แค่แลดูสวยงามแต่ไม่สามารถแก้ให้มีการทำงานร่วมกันของตา 2 ข้างได้

ตาเอียง มักพูดกันว่าสายตาเอียง เป็นการพิจารณาตาข้างเดียว เป็นความผิดปกติส่วนใหญ่เกิดจากกระจกตา (ตาดำ) ที่มีความโค้งไม่เท่ากันในแต่ละแนว กระจกตาเป็นอวัยวะทรงกระทะครอบอยู่ด้านหน้า หากความโค้งเท่ากันทุกแนวได้กระทะที่สมดุลย์จะไม่มีสายตาเอียง คนทั่วไปส่วนใหญ่ ความโค้งของกระจกตาในแนวนอนและแนวตั้งไม่เท่ากัน ค่าที่ต่างกันเป็นตัวเลขจำเป็นต้องบอกว่าแนวไหนหรือกี่องศา และธรรมชาติมักจะสร้างแนวที่โค้งมากสุดและน้อยสุดให้ตั้งฉากกัน และแนวที่ต่างกันอยู่ใน 90 องศาหรือ 180 องศา ความโค้งที่ต่างกันมองไม่เห็นจากตาเปล่า ต้องมีเครื่องมือทางการแพทย์วัดออกมา การมองดูด้วยตาจึงบอกไม่ได้ว่ามีสายตาเอียง (ต่างจากตาเข) และตาเอียงมักปนไปกับสายตาสั้นหรือสายตายาวด้วย สายตาเอียงต้องแก้ด้วยเลนส์แว่นตาทรงกระบอกที่มีกำลังหักเหของแสงด้านเดียว ผู้ป่วยสายตาเอียงมักมาพบหมอด้วยอาการมองไม่ชัดทุกระยะ หากเอียงหน้าหรือหรี่ตาอาจทำให้เห็นชัดขึ้น นอกจากสายตาเอียงเกิดจากกระจกตาที่โค้งต่างกันตามธรรมชาติ ในบางรายอาจเกิดจากมีบางสภาวะไปกดกระจกตา อาจทำให้ความโค้งบางแนวผิดไป เช่น หนังตาตกกดกระจกตา สายตาเอียงยังอาจเกิดจากแก้วตาเคลื่อน เอียงไม่ตั้งตรงก็ได้

สายตาเอียงนอกจากแก้ได้ด้วยแว่นตาที่ใช้เลนส์ทรงกระบอก อาจแก้ด้วยคอนแทคเลนส์โดยเฉพาะเลนส์ชนิดแข็ง จะแก้สายตาเอียงที่เกิดจากกระจกตาได้หมด ตลอดจนการผ่าตัดด้วยมีดหรือเลเซอร์

โดยสรุป ตาเข ดูที่ตา 2 ข้าง ไม่อยู่ในแนวเดียวกัน ส่วนตาเอียงเป็นเฉพาะที่ตาข้างใดข้างหนึ่งหรือมีตาเอียงทั้ง 2 ข้าง แต่พิจารณาเพียงตาเดียว