สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน: ตานกอินทรี (Eagle eye)

สาระน่ารู้จากหมอตา

หลายๆ คนคงได้ยินกันว่านกอินทรีมีตาที่คมกว่าคนเราหลายเท่า แล้วมันมี ตาที่ดีกว่าคนเราอย่างไร

นกอินทรี เป็นนกล่าเหยื่อที่มีขนาดใหญ่ เป็นสัญลักษณ์ของการที่ทรงพลัง มีอำนาจ เป็นที่น่าเกรงขาม ชาวกรีกและชาวโรมันใช้เป็นสัญลักษณ์ของกองทัพ ด้วยความแข็งแรงของปีกมันเวลาการออกบินอยู่เหนือท้องฟ้า ทั้งบินถลาลงจับเหยื่อหรือโฉบขึ้นดูสง่า มีด้วยกันหลายพันธุ์ชนิดที่เรียก นกอินทรีหัวล้าน (bald eagle) มีหัวและหางสีขาวเวลาบินผ่านเมฆหมอกจึงดูสง่า น่าเกรงขาม เป็นสัญลักษณ์ของสหรัฐอเมริกา

ตาของนกอินทรีมีขนาดเท่าหัวของมันเลยทีเดียว มีกันหลายสายพันธุ์ มีน้ำหนักตัวโดยเฉลี่ย 0.1 – 6.5 kg/กก. ตัวที่มีน้ำหนัก 4.5 kg จะมีขนาดตาเท่าตาคนเรา (คนเรามีน้ำหนัก 50 kg) สัดส่วนของตาต่อสมองจึงสูงมาก ตาคนเราเป็นรูปทรงกลมแม้จะไม่กลม 100% ตานกอินทรีไม่เป็นทรงกลม ด้านหน้าอาจจะเป็นเหมือนเป็นทรงกลมแต่ด้านหลังจะแบนกว่าด้านหน้ามาก ตาคนเราจะเป็นรูปรี คือ ความกว้างมากกว่าความสูง ตานกอินทรีจะกลมโดยด้านกว้างและด้านตั้งใกล้เคียงกัน หัวนกฯสามารถหมุนรอบได้กว้างถึง 270 องศา ตาของมันก็หมุนตามหัวได้เช่นกัน ทำให้มันเห็นได้กว้างกว่าตาคนเรา ม่านตาของนกฯมีสีเหลืองจางๆ มีรูม่านตาขนาดใหญ่ ภายในจอตามีเซลล์รับรู้การเห็นถึง 1 ล้านตัว ต่อ ตารางมิลลิเมตร ขณะที่ตาคนเรามี 2 แสนตัวต่อตารางมิลลิเมตร พูดง่ายๆ มีมากกว่าคนเรา 5 เท่า ตานกอินทรีจึงเห็นดีกว่าตาคนมาก กล่าวกันว่ามันเห็นกระต่ายในระยะที่อยู่ไกลถึง 2 ไมล์ (3.2 ก.ม.) จอตาคนเราส่วนที่เห็นชัดที่สุดที่เรียกว่า fovea ของเรามีตาข้างละอัน แต่นกอินทรีย์มี 2 fovea ในตาหนึ่งข้าง มีจุดชัดมากถึง 2 จุดต่อ 1ตา จอตาของนกฯออกสีแดงปนน้ำตาลโดยส่วนล่างออกสีส้มปนแดง ส่วนบนอาจจะออกสีเทา จอตาของนกอินทรีไม่มีหลอดเลือด มีอวัยวะส่วนหนึ่งบริเวณจอตายื่นมาจากขั้วประสาทตา เรียกกันว่า pecten ซึ่งมีลักษณะเนื้อเยื่อเป็นซี่ๆ คล้ายหวี ซึ่งเชื่อว่าเป็นส่วนนำอาหารมาเลี้ยงจอตา มีส่วนประคองน้ำวุ้นตาให้มีความดันคงที่ ช่วยดูดซับแสงจากวัตถุไม่ให้สะท้อนไปมา ช่วยการมองเห็นเวลาเคลื่อนที่ นอกจากนี้ในสัตว์ประเภทนก ภายในจอตาจะมีสารชื่อ oil droplet ซึ่งจะทำการดูดซับแสงที่มีกำลังทำลายสูง เช่น แสงสีน้ำเงิน ทำให้ตัดภาวะ chromatic aberration ทำให้ภาพคมชัดยิ่งขึ้น

เชื่อว่านกอินทรี ที่โตเต็มที่ จะมีสายตาที่ดีมากเหมือนกันทุกตัว แต่ตัวที่ยังอ่อนวัย อาจมีสายตายังไม่ดีที่สุด จึงจับเหยื่อได้เฉพาะที่อยู่ผิวน้ำหรือปลาตายที่ลอยอยู่ผิวน้ำ เมื่อโตเต็มที่จึงสามารถจับเหยื่อที่อยู่ลึกลงไปใต้น้ำได้

เมื่อนกอินทรี มีสายตาที่คมกริบกว่าคนเรามาก ผู้ผลิตเลนส์แว่นตาจึงพยายามที่จะสร้างเลนส์เพื่อช่วยให้ตาเราเห็นดีขึ้นกว่าตาเปล่า โดยพยายามเลียนแบบตาของนกอินทรี เรียกกันว่า “แว่นตา eagle” โดยพยายามสร้างเลนส์ให้มีคุณสมบัติต่างๆ เช่น

  1. ป้องกันตาจากแสงอันตรายทั้งแสง UV แสงสีน้ำเงิน ด้วยการเคลือบสารที่กันแสงเหล่านี้
  2. ตัดแสงจ้าทำให้สบายตา เป็นแว่นสีกันแดด ตัดทั้ง visible light ลงเพื่อความสบายตา
  3. เคลือบเลนส์หลายๆ ชั้น (multi coat) เพื่อตัดแสงสะท้อนที่กระทบผิวเลนส์ออก ทำให้แสงเข้าตาได้เต็มที่มองเห็นชัดเจนขึ้น
  4. เลนส์แว่นตาออกสีเหลือง เลียนแบบตานกอินทรีที่มี oil droplet ที่ดูดซับแสงสีน้ำเงินที่มีอันตรายออกรวมทั้งลด chromatic aberration ลง ทำให้เห็นภาพชัดเจนขึ้น
  5. หากมีสายตาผิดปกติด้วย ต้องใช้เลนส์ที่แก้ไขสายตาด้วย ฯลฯ

แว่นดังกล่าวคงทำให้ผู้สวมใส่สบายตามองภาพอย่างสบายตา ทำให้ตาเห็นชัดขึ้นบ้าง คงต้องเทียบกับราคาที่แพงขึ้น สมกับความคมชัดที่มากขึ้นบ้าง อย่างไรคนเราก็ยังมีสายตาสู้นกอินทรีไม่ได้อยู่ดี