สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน 68 : แว่นกีฬากลางแจ้ง (Sport sun glasses)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
  • 8 พฤษภาคม 2557
  • Tweet

การเล่นกีฬากลางแจ้งต้องเผชิญกับทั้งแสงแดด ฝุ่นผง ตลอดจนวัสดุที่ใช้เล่น เช่น ลูกเทนนิส ลูกกอล์ฟ การใช้แว่นที่กันแดดและกันวัสดุที่เล่นที่วิ่งมาด้วยความเร็วเป็นสิ่งที่จำเป็นช่วยลดอุบัติเหตุที่ทำลายลูกตา และเกิดความสบายตาในขณะเล่นจุดประสงค์ของแว่นชนิดนี้ เพื่อ

  1. ตัดแสงจ้า แสงสะท้อนที่ไม่พึงประสงค์ ทำให้สบายตา มองวัสดุที่เล่นได้ชัดเจน เล่นกีฬาได้อย่างสบาย
  2. ป้องกันแสงยูวีที่ให้โทษต่อลูกตา ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว อันได้แก่การเกิดโรคที่กระจกตา เป็นต้นเหตุของต้อลม ต้อเนื้อ ต้อกระจก ตลอดจนจอตาเสื่อม เป็นต้น
  3. ป้องกันอุบัติเหตุจากการเล่นด้วยวัสดุที่ว่า มาด้วยความเร็ว เช่น ลูกขนไก่ ลูกเทนนิสที่ตีเข้ามาอาจพลาดถูกศีรษะ ถูกลูกตาเราได้

แม้ว่าแว่นชนิดนี้เหมาะสมกับการเล่นกีฬากลางแจ้งเกือบทุกคน แต่ที่ต้องเน้นและจำเป็น ที่อาจเรียกว่าเป็นทั้ง ‘แว่นกันแดดและแว่นนิรภัย’ สำหรับบุคคลต่อไปนี้

  1. บุคคลที่มีตาเดียว หรือเห็นชัดข้างเดียว โดยที่อีกข้างอาจมองไม่เห็นเลย หรือมัวมากจนคาดได้ว่าผู้นั้นมักใช้ตาที่ดีเพียงข้างเดียว ซึ่งทำเช่นนี้มานานจนปรับตัวในภารกิจประจำวันได้ดี แต่หากจะเล่นกีฬา ควรจะต้องระวังอุบัติเหตุไว้ให้มากด้วยเหตุที่คนมีตาเดียว ความชัดของสายตาลดลง สู้การใช้ 2 ตาไม่ได้ การมองเห็นภาพไม่เป็น 3 มิติ อีกทั้งมีลานสายตาที่แคบ การป้องกันจากอุบัติเหตุจึงไม่ดีเท่าคนปกติ อีกทั้งถ้าเกิดอะไรขึ้นมาในตาดี จะไม่มีตาเป็นอะไหล่
  2. ผู้ที่มีปัญหาทางตาประจำตัวหรือมีลูกตาที่อ่อนแอ เช่น ผู้ป่วยที่เคยได้รับอุบัติเหตุทางตามาก่อน เคยได้รับการผ่าตัดตามาก่อน แม้แผลจะหายสนิทดีแล้ว แต่ความแข็งแรงมักจะยังไม่เหมือนตาปกติ จากประสบการณ์ ผู้ป่วยที่เคยรับการผ่าตัดแม้ว่าจะหลายปีมาแล้ว หากได้รับการกระแทก ตามักจะฉีกขาดที่บริเวณแผลผ่าตัดเสมอๆ รวมถึงผู้ที่มีโรคเปลือกตาขาวอ่อนแอ มีจอตาบางกว่าคนทั่วไปในผู้ที่มีสายตาสั้นมาก
  3. ผู้ที่ยังอ่อนหัดต่อการกีฬานั้นๆ ยังไม่มีประสบการณ์ที่ดี โอกาสเกิดอุบัติเหตุสูง การสวมแว่นชนิดนี้น่าจะมีเหตุผลสมควรอยู่
  4. เล่นกีฬาที่เสี่ยงต่อการได้รับกระทบกระทั่งจากวัสดุที่วิ่งมากระทบด้วยความเร็วหรืออุปกรณ์กีฬานั้นๆ เช่น ลูกขนไก่ ลูกกอล์ฟ เป็นต้น

ลักษณะของแว่นที่เหมาะสม

  1. กรอบแว่น ควรจะต้องมีขนาดใหญ่กว้างกว่าแว่นสายตาทั่วไป ทำจากวัสดุที่ยืดหยุ่น แข็งแรง ไม่แตกหักง่าย หน้าแว่นขนาดใหญ่ โค้งเพื่อความกระชับกับใบหน้า ก้านแว่นมีความหนาและกว้าง เพื่อปกป้องดวงตาทางด้านข้าง เวลาสวมควรจะพอดี กระชับ ไม่บีบรัดหรือหลวมจนหลุดง่าย หากเป็นกีฬาที่ต้องขยับเคลื่อนตัวมากต้องวิ่ง อาจทำให้แว่นหลุดออกจากตา ควรมีสายคาดรัดแว่นให้ติดศีรษะด้วย
  2. เลนส์ที่ประกอบควรเป็นเลนส์ที่ทนต่อแรงกระแทก แตกหักได้ยาก เลนส์ที่เหมาะสมที่มีใช้ในปัจจุบันทำด้วย polycarbonate เป็นพลาสติคใส มีความแข็งแรงทนกว่าพลาสติคธรรมดา 5 เท่า กล่าวกันว่าทนกว่าอลูมิเนียม นอกจากทนทาน ยังมีน้ำหนักเบา สบายสำหรับผู้สวม สามารถนำมาเคลือบสารป้องกันแสงสะท้อนได้ ทำให้สวมใส่สบายตายิ่งขึ้นได้
  3. นอกเหนือจากตัดแสงยูวี แว่นเล่นกีฬาที่ดีต้องลดแสงจ้าลง โดยใช้เลนส์นี้ ความเข้มของสีมากน้อยขึ้นกับความสว่างจ้าของสถานที่ออกกำลัง ถ้ากลางแดดคงต้องใช้สีเข้ม ถ้าที่ร่มแสงรำไรควรจะจางๆ นิยมใช้สีเทาเป็นสีกลางๆ ที่ไม่ทำให้สีของวัตถุที่มองเปลี่ยนไป ไม่เปลี่ยนสีไฟจราจร มีผู้กล่าวว่าเลนส์สีเหลือง แม้จะตัดแสงไม่ได้มากนัก แต่เพิ่มความลึก (depth of focus) จึงทำให้มองวัสดุได้ชัดเจน กะระยะวัสดุได้ดีกว่า