สาระน่ารู้จากหมอตา ตอน 34: เลนส์แว่นตากันแสง (absortive lens)

  • โดย ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง สกาวรัตน์ คุณาวิศรุต
  • 5 กันยายน 2556
  • Tweet

แต่เดิมแว่นกันแสงหรือดูดแสงมีใช้เฉพาะเกี่ยวกับการแพทย์ เพื่อปกป้องดวงตาจากแสง ในคนงานที่ทำเกี่ยวกับเหล็ก นักสำรวจขั้วโลก คนตาบอด และผู้ที่มีอาการผิดปกติปวดเมื่อยล้า ตาสู้แสงไม่ได้จนต่อมาการย้อมสีเลนส์แว่นตาเป็นสีต่างๆ มุ่งไปทางงานแฟชั่นเพื่อความสวยงามมากกว่า

คุณสมบัติของการดูดหรือซับแสงของเลนส์แว่นสายตาที่ใส เลนส์แว่นสายตาทุกอันล้วนต้องการให้แสงผ่านและมีการหักเห แต่ขณะเดียวกัน พลังงานแสงอาจหายไปจากการสะท้อนที่ผิวเลนส์และถูกเลนส์ดูดไว้บาง

ส่วน ยกตัวอย่าง เช่น Crown glass ที่ใช้ในแว่นสายตาส่วนใหญ่จะมีการหายไปจากการสะท้อนแสง 8% ที่คลื่นแสงขนาด 589 nm (สีเหลือง) และหายไปเล็กน้อยจากการดูดซึม (แต่ละคลื่นแสงอาจแตกต่างกันบ้างเล็กน้อย) คลื่นแสงที่เห็นด้วยตา (ขนาด 380 – 760 nm) จะผ่าน crown glass ไปได้หมดและแสงที่เห็นด้วยตานี้ไม่ทำลายดวงตา ยกเว้นแสงที่จ้ามากและโชคดีแสงจ้ามากทำให้เราแสบตามากจนทนไม่ได้ ก่อนที่จะก่อให้เกิดโทษต่อดวงตา

เมื่อเราสวมแว่นที่ทำด้วย Crown glass คลื่นแสงที่เห็นด้วยตา จะผ่านเลนส์เข้าสู่ตาโดยสะท้อนออกจากผิวเลนส์ไปประมาณ 8% คลื่นแสงยาว (infrared) จะผ่านเลนส์แว่นตาไปได้ ส่วนคลื่นแสงยูวี (ซึ่งสั้นกว่าแสงที่เห็นด้วยตา) UVB มีขนาด 280 – 320 nm และ UVA มีขนาด 320 – 400 nm พบว่าคลื่นแสงขนาดต่ำกว่า 290 nm (UVB บางส่วน) จะถูกดูดหมด และคลื่นแสงต่ำกว่า 320 nm (UVB) ถูกดูดไว้ถึง 80% นั่นคือ Crown glass ใสธรรมดาจะดูดหรือกัน UVB ไม่ให้เข้าตาได้ 80% จึงให้ UVB ผ่านเข้าตา 20% และดูด UVA ขนาด 320 nm ได้ 80% ส่วน UVA ขนาดมากกว่า 320 nm จะถูกดูดด้วยเลนส์ลดลงตามขนาดความยาวคลื่นแสงที่เพิ่มขึ้น เช่น ขนาด 350 nm ผ่านเลนส์ไปได้ 70% (ดูดไว้แค่ 30%) และขนาด 380 nm ผ่านเลนส์ไปได้ 90% (ดูดไว้แค่ 10%) โดยสรุปแม้เลนส์แว่นตาที่ทำด้วย Crown glass ธรรมดา จะดูดหรือตัด UV ไปได้โดยเฉพาะที่ขนาด 320 nm ลงมา และตัด UV ที่สูงกว่านี้ ตลอดจนแสงที่จ้ามากหรือแม้แสง infrared ได้บ้าง ส่วนเลนส์แว่นตาประเภทกระจกชนิดอื่น หรือ plastic ก็มีการดูดซับคล้าย crown glass อาจแตกต่างกันบ้างเล็กน้อย นั่นคือ เลนส์แว่นตาแม้จะไม่มีสี จะกัน UV และ แสงจ้าได้บางส่วน (ดีกว่าตาเปล่า)