สารพันปัญหากับไทรอยด์ (ตอนที่ 13)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 11 กรกฎาคม 2560
- Tweet
โรคปุ่มเนื้อต่อมไทรอยด์ หรือ ก้อนที่ต่อมไทรอยด์ (Thyroid nodule)
อาจเป็นก้อนเนื้อหรือก้อนน้ำ ส่วนใหญ่เป็นโรคที่ไม่ร้ายแรง ไม่ได้เป็นเนื้อร้าย และไม่แสดงอาการ แต่บางครั้งอาจรู้สึกได้ หรือใหญ่จนเห็นได้ หรือไปกดหลอดลมทำให้หายใจหรือกลืนได้ลำบาก หรือบางครั้งก้อนที่ต่อมไทรอยด์ก็อาจผลิตฮอร์โมน T-4 ได้ จนทำให้เกิดอาการของภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน เช่น
- น้ำหนักลดโดยไม่มีสาเหตุ
- เหงื่อออกมาก
- สั่น
- กระวนกระวายใจ
- หัวใจเต้นเร็ว
สำหรับสาเหตุที่เกิดเป็นก้อนเนื้อที่ต่อมไทรอยด์นั้น มีหลายสาเหตุ เช่น
- การขาดไอโอดีน
- เนื้อเยื่อต่อมไทรอยด์โตเร็วผิดปกติแต่ไม่ใช่เนื้อร้าย บางครั้งก็เรียกว่า Thyroid adenoma
- ถุงน้ำของไทรอยด์ (Thyroid cyst)
- การอักเสบของต่อมไทรอยด์ (Thyroiditis)
- มะเร็งต่อมไทรอยด์
ส่วนอาการแทรกซ้อนของก้อนเนื้อที่ต่อมไทรอยด์ ได้แก่
- มีปัญหาในการกลืนหรือหายใจ
- มีภาวะต่อมไทรอยด์ทำงานเกิน เช่น หัวใจเต้นผิดปกติ กระดูกพรุน
ในการวินิจฉัยถึงก้อนเนื้อที่ต่อมไทรอยด์ทำได้ด้วยการ
- ตรวจร่างกาย – แพทย์อาจให้ผู้ป่วยกลืนให้ดู เพราะก้อนในต่อมไทรอยด์จะขยับขึ้นและลงระหว่างที่กลืน
- การทดสอบการทำงานของต่อมไทรอยด์ว่ามากหรือน้อยด้วยการดูค่าฮอร์โมน T-4 และ T-3
- การทำอัลตราซาวด์ เพื่อดูรูปร่างและขนาดของก้อนเนื้อ
- การเจาะดูดด้วยเข็มเพื่อดูลักษณะเซลล์ (FNA)
- การสแกนไทรอยด์ (Thyroid scan)
หากก้อนเนื้อในต่อมไทรอยด์ไม่ใช่เนื้อร้าย สามารถรักษาด้วยการ
- สังเกตดูอาการด้วยการทดสอบเป็นช่วงๆ หากไม่พบสิ่งผิดปกติก็อาจจะไม่ต้องทำการรักษา
- การใช้ยาไทรอยด์ฮอร์โมนเพื่อกดการเจริญของเนื้อเยื่อไทรอยด์ (Thyroid hormone suppression therapy)
- การผ่าตัด เพราะแม้ว่าก้อนจะไม่ใช่เนื้อร้าย แต่ด้วยขนาดที่ใหญ่จึงอาจมีผลต่อการหายใจหรือการกลืน ทำให้ต้องตัดออก
แหล่งข้อมูล:
- Thyroid nodules. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/thyroid-nodules/home/ovc-20307262 [2017, July 10].
