สะโพกหัก โรคฮิตของคนแก่ (ตอนที่ 1)

สะโพกหัก โรคฮิตของคนแก่

ผศ.นพ.ธนินนิตย์ ลีรพันธ์ ภาควิชาออร์โธปิดิกส์ คณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ กล่าวว่า กระดูกสะโพกหักเป็นภาวะแทรกซ้อนอย่างหนึ่งที่ตามมาหลังจากการเกิดโรคกระดูกพรุนในผู้สูงอายุ ปัจจัยเสี่ยงสำคัญที่สุดที่ทำให้กระดูกหักก็คือ การหกล้ม และพบอุบัติการณ์นี้ในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย

วัตถุประสงค์ที่สำคัญในการป้องกันการเกิดกระดูกหักคือ การระวังไม่ให้เกิดการหกล้ม การเกิดกระดูกที่หักง่ายเหล่านี้มีผลทำให้เกิดค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลและค่าใช้จ่ายอื่น ๆ ตามมาเป็นอย่างมาก นับว่าเป็นความเสียหายทางเศรษฐกิจที่สำคัญอย่างหนึ่ง

ผศ.นพ.ธนินนิตย์ กล่าวถึง อัตราการเสียชีวิตของโรคกระดูกพรุนว่า ส่วนใหญ่มักสัมพันธ์กับเรื่องของกระดูกหักที่บริเวณสะโพก ซึ่งอุบัติการณ์การเสียชีวิตจะสูงสุดในช่วง 6 เดือนแรกหลังจากเกิดกระดูกหัก

โดยอัตราการเสียชีวิตเพิ่มสูงมากขึ้นเมื่อเทียบกับประชากรในกลุ่มอายุเท่ากัน เนื่องจากภาวะแทรกซ้อนของโรคต่างๆ ที่ตามมาหลังจากการเกิดกระดูกสะโพกหัก เช่น โรคปอดบวม โรคแผลกดทับ การติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ ซึ่งเกิดจากการที่ผู้ป่วยต้องนอนนาน และไม่สามารถขยับร่างกายได้เนื่องจากความเจ็บปวด

สะโพกหัก (Hip fracture) ถือเป็นการบาดเจ็บที่รุนแรงชนิดหนึ่ง เพราะสามารถทำให้เกิดโรคแทรกซ้อนจนเสียชีวิตได้ ความเสี่ยงของสะโพกหักจะเพิ่มขึ้นตามอายุที่มากขึ้น เพราะผู้สูงอายุมักมีกระดูกไม่แข็งแรง เป็นโรคกระดูกพรุน (Osteoporosis) นอกจากนี้การที่กินยาหลายชนิด สายตาที่แย่ลง และปัญหาเรื่องการทรงตัว ก็ยิ่งเพิ่มโอกาสในการหกล้ม ทำให้กระดูกหักได้

สัญญาณและอาการในการบ่งบอกว่ากระดูกสะโพกหัก ประกอบด้วย

  • ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ทันทีทันใดหลังการหกล้ม
  • ปวดรุนแรงที่สะโพก หรือบริเวณขาหนีบ (Groin)
  • ไม่สามารถทิ้งน้ำหนักบนขาข้างที่สะโพกได้รับบาดเจ็บ
  • เมื่อยล้า (Stiffness) มีรอยช้ำ (Bruising) และบวม (Swelling) บริเวณสะโพก
  • ขาข้างที่สะโพกได้รับบาดเจ็บดูสั้นกว่า

ทั้งนี้ ความเสี่ยงในที่สะโพกหักจะสูงขึ้นตามอายุ เพราะ

  • ความหนาแน่นของกระดูก (Bone density) และมวลกล้ามเนื้อ (Muscle mass) ลดลง
  • มีปัญหาทางสายตาและการทรงตัว

แหล่งข้อมูล

  1. กระดูกตะโพกหักจากโรคกระดูกพรุน. http://www.dailynews.co.th/article/315230 [2015, July 11].
  2. Hip fracture. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/hip-fracture/basics/definition/con-20021033 [2015, July 11].