สมองตายถือเป็นคนตาย (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 24 เมษายน 2562
- Tweet
รายงานข่าวแจ้งว่า มีเด็กคลอดจากแม่ที่เป็นนักกีฬาหญิงชาวโปรตุเกตวัย 26 ปี ซึ่งได้เสียชีวิตไปแล้วด้วยภาวะสมองตาย โดยขณะคลอดเด็กมีอายุเกือบ 32 สัปดาห์ และยังคงอยู่ในความดูแลของโรงพยาบาล ซึ่งเด็กที่คลอดจากแม่ที่สมองตายนี้ถือเป็นรายที่ 2 ที่เกิดขึ้นในโปรตุเกส
ข่าวรายงานว่า แม่เด็กได้เกิดภาวะหอบหืดขณะที่ตั้งครรภ์ได้ 19 สัปดาห์ และมีอาการโคม่าแย่ลงเรื่อยๆ จนแพทย์ได้ลงมติว่า เธอมีภาวะสมองตายเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2561 แพทย์ได้ใช้เครื่องช่วยหายใจให้เธอตลอด 56 วัน เพื่อช่วยให้ทารกสามารถมีชีวิตรอดในมดลูกและรอจนถึงเวลาที่สามารถทำการผ่าตัดคลอดได้
แพทย์กล่าวว่า ที่จริงแล้วคณะแพทย์มีความตั้งใจที่จะเลี้ยงทารกในมดลูกจนมีอายุครบ 32 สัปดาห์ เพราะเป็นช่วงที่ทารกมีโอกาสรอดได้สูง แต่เนื่องจากอาการหายใจของแม่แย่ลง ดังนั้นแพทย์จึงได้ตัดสินใจทำการผ่าตัดเพื่อช่วยทารก
ทั้งนี้ ขณะคลอดเด็กมีน้ำหนักเพียง 1.7 กิโลกรัม และยังคงต้องได้รับการดูแลที่โรงพยาบาลอีกต่อไปอย่างน้อย 3 สัปดาห์
ก้านสมอง (Brain stem) เป็นส่วนที่อยู่ด้านล่างของสมองเชื่อมต่อกับไขสันหลัง มีหน้าที่ควบคุมการทำงานอัตโนมัติของร่างกายที่จำเป็นต่อชีวิตซึ่งได้แก่
- การหายใจ
- การเต้นของหัวใจ
- ความดันของโลหิต
- การกลืน
ก้านสมองช่วยถ่ายทอดข้อมูลไปมาระหว่างสมองกับอวัยวะส่วนต่างๆ ของร่างกาย มีหน้าที่สำคัญต่อการทำงานของสมอง เช่น ความรู้สึกตัว (Consciousness) การรับรู้ (Awareness) และการเคลื่อนไหว (Movement) ดังนั้น หลังจากสมองตาย ผู้ป่วยจะไม่รู้สึกตัวอีกต่อไป
ภาวะสมองตาย (Brain death / Brain stem death) คือ ภาวะที่ก้านสมองถูกทำลายจนไม่สามารถฟื้นฟูให้กลับมาทำงานได้อีก ผู้ป่วยจะมีชีวิตอยู่ได้ด้วยอุปกรณ์ช่วยเหลือทางการแพทย์ เพราะไม่สามารถรู้สึกตัวหรือหายใจได้เอง
ในทางการแพทย์ถือว่าผู้ที่มีภาวะสมองตาย คือ ผู้ที่เสียชีวิตแล้ว เพราะไม่ว่าจะให้การรักษาเช่นใดต่อไปก็ไม่มีความหมาย หลังจากสมองตายอวัยวะอย่างอื่นก็จะค่อยๆ ลดการทำงานลงและหยุดทำงานในที่สุด
ภาวะสมองตายสามารถเกิดขึ้นได้เมื่อไม่มีเลือดและ/หรือออกซิเจนไปเลี้ยงสมอง ซึ่งอาจมีสาเหตุได้จาก
- หัวใจหยุดเต้น (Cardiac arrest) – ทำให้สมองไม่ได้รับออกซิเจน
- ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันหรือหัวใจวาย (Heart attack) – กล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน
- ภาวะสมองขาดเลือดหรือโรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) – ไม่มีเลือดไปเลี้ยงสมอง
- ลิ่มเลือดอุดตัน (Blood clot) – ทำให้เลือดไม่สามารถไหลเวียนในร่างกาย
แหล่งข้อมูล:
- Portugal baby born to woman brain dead for three months.https://www.bbc.com/news/world-europe-47741343 [2019, April 22].
- Overview - Brain death. https://www.nhs.uk/conditions/brain-death/ [2019, April 22].
