“ลีสทีเรีย” เชื้อจากอาหาร (ตอนที่ 1)

ลีสทีเรีย-เชื้อจากอาหาร

นายแพทย์วิฑูรย์ เหลืองดิลก นายแพทย์สาธารณสุขจังหวัดตรัง พร้อมคณะ ลงพื้นตรวจแอปเปิ้ล ที่วางจัดจำหน่ายอยู่ภายในห้างสรรพสินค้า หลังมีหนังสือแจ้งมายังไทยเพื่อเรียกเก็บสินค้าแอปเปิ้ล พันธ์กาล่าและแกรนนี่สมิธ ภายใต้เครื่องหมายการค้า “Granny,s Best” หรือ Big B จากบริษัท Bidart Bros

เนื่องจากพบว่า ผู้ที่รับประทานผลิตภัณฑ์ดังกล่าว ที่สหรัฐอเมริกาได้รับอันตราย และอาจมีผลกระทบต่อสุขภาพถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยเฉพาะในเด็กแรกเกิด หญิงมีครรภ์ คนชรา หรือผู้ที่ภูมิคุ้มกันบกพร่อง ซึ่งเกี่ยวพันกับโรค Listertiosis

ซึ่งจากการตรวจสอบของด่านตรวจพืช กรมวิชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และด่านอาหารและยา สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) พบว่า แอปเปิ้ลทั้ง 2 สายพันธุ์นี้ ไม่มีการนำเข้ามาในประเทศไทย

นายแพทย์วิฑูรย์ กล่าวว่า ในกรณีนี้ ผู้บริโภคไม่ต้องกังวล เนื่องจาก เชื้อ Listetria จะพบได้ในผัก ผลไม้ ซึ่งตามปกติพบโดยทั่วไป ใช้วิธีการล้างน้ำธรรมดาก็ออกอยู่แล้ว ที่ผ่านมาในคนปกติที่แข็งแรง พบว่ามีจำนวนน้อยรายมากที่ก่อให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพ แต่สำหรับ เด็กแรกเกิด หญิงมีครรภ์ คนชรา หรือผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง ก็ขอให้ระมัดระวัง เพราะอาจก่อให้เกิดอันตรายต่อชีวิตและทารกในครรภ์ได้

นายแพทย์วิฑูรย์ กล่าวต่อไปว่า อย่างไรก็ตาม เพื่อความปลอดภัย ทั้งจากสารปนเปื้อน และเชื้อโรคอื่นๆ ควรล้างผักผลไม้ทุกชนิด ให้สะอาด และปอกเปลือกก่อนรับประทานทุกครั้ง นอกจากนี้ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดตรัง พร้อมติดตามสถานการณ์และเฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด เพื่อแจ้งข้อมูลข่าวสารให้ผู้บริโภคได้รับทราบต่อไป

ลีสทีเรีย (Listeria) เป็นแบคทีเรียที่เป็นสาเหตุทำให้อาหารเน่าเสีย สามารถทำให้เกิดอันตรายร้ายแรงต่อหญิงมีครรภ์หรือคนที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่อง โดยการกินอาหารที่ไม่ถูกสุขอนามัย เช่น เนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์นมที่ไม่ได้ฆ่าเชื้อด้วยความร้อนสูง (Unpasteurized milk products)

ลีสทีเรียสามารถเจริญเติบโตได้แม้อยู่ในอุณหภูมิตู้เย็น แต่เราสามารถฆ่าเชื้อได้ด้วยการทำให้สุกและการฆ่าเชื้อแบบปาสเตอร์ (Pasteurization เป็นการฆ่าเชื้อโรคในอาหารที่เป็นของเหลว โดยใข้ความร้อนที่ไม่สูงนัก แล้วทำให้เย็นลงอย่างเร็วเพื่อรักษาคุณค่าของอาหารให้คงเดิม)

คนปกติที่สุขภาพดีจะไม่ค่อยป่วยจากการติดเชื้อนี้ แต่เชื้ออาจมีผลทำให้ทารกในครรภ์และทารกแรกเกิดเสียชีวิต นอกจากนี้คนที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่องก็มีความเสี่ยงสูงในการเสียชีวิตจากอาการแทรกซ้อน ทั้งนี้ การให้ยาปฏิชีวนะอย่างทันท่วงทีสามารถช่วยยับยั้งผลที่เกิดจากติดเชื้อได้

เชื้อลีสทีเรียสามารถพบได้ในดิน น้ำ และอุจจาระสัตว์ โดยคนมักติดเชื้อด้วยการบริโภค

  • ผลไม้ดิบ ที่มีการปนเปื้อนจากดินหรือจากปุ๋ยมูลสัตว์
  • เนื้อสัตว์ที่ติดเชื้อ
  • นมที่ไม่ได้ฆ่าเชื้อด้วยความร้อนสูง (Unpasteurized milk) หรืออาหารที่ทำจากนมนั้นๆ
  • อาหารที่ผ่านกระบวนการ (Processed foods) เช่น เนยแข็งแบบนิ่ม (Soft cheeses) ฮอทด๊อก แฮม เบคอน (Deli meats) ที่ติดเชื้อ

แหล่งข้อมูล

  1. สสจ.ตรังตรวจแอปเปิล วางขายห้างดัง ไม่พบปนเปื้อน 'ลิสเทอเรีย' http://thairath.co.th/content/475978 [2015, February 16].
  2. Listeria infection. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/listeria-infection/basics/symptoms/con-20031039 [2015, February 16].
  3. Listeria. http://www.foodsafety.gov/poisoning/causes/bacteriaviruses/listeria/ [2015, February 16].