ริมฝีปากอักเสบ (ตอนที่ 2)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 27 มิถุนายน 2557
  • Tweet

ริมฝีปากอักเสบ (Cheilitis) อาจเกิดขึ้นบริเวณผิวหนังรอบปาก (Perioral skin) บริเวณริมฝีปาก (Vermilion border) และ บริเวณเยื่อเมือกด้านริมฝีปาก (Labial mucosa) ริมฝีปากอักเสบเป็นได้ทั้งแบบเฉียบพลันและแบบเรื้อรัง ส่วนใหญ่ริมฝีปากอักเสบจะเกิดจากปัจจัยภายนอก เช่น อากาศแห้ง แสงแดด เป็นต้น

ริมฝีปากอักเสบอาจแบ่งได้หลายชนิด คือ

  1. Chapped lips / cheilitis simplex / common cheilitis หรือที่เรียกว่า ริมฝีปากแห้ง มีลักษณะแตก ลอก อาจจะมีลักษณะไหม้ ปวด เป็นลักษณะของริมฝีปากอักเสบที่พบมากที่สุด ซึ่งมักจะเกิดกับริมฝีปากล่าง ถ้าเป็นเรื้อรังอาจตกสะเก็ด และเลือดออก

    เพราะริมฝีปากไม่ได้มีต่อมน้ำมันเหมือนผิวหนังส่วนอื่นของร่างกาย ดังนั้นริมฝีปากจึงมักแห้งและแตก

    การเลียริมฝีปาก การกัดปาก หรือการถูปาก เป็นสาเหตุที่พบได้บ่อย โดยปกติผิวของริมฝีปากจะมีความมันเคลือบอยู่เพียงเล็กน้อยเพื่อป้องกันความชุ่มชื้นที่จะเสียไป ถ้าความมันถูกทำลายไปด้วยนิสัยการเลียปากก็จะเป็นสาเหตุให้ปากแห้งโดยเฉพาะในหน้าหนาวหรืออากาศแห้ง

    นอกจากนี้เอนไซม์ช่วยย่อย (Digestive enzymes)ในน้ำลายก็อาจทำให้เกิดการระคายเคืองต่อริมฝีปาก การระเหยของน้ำในน้ำลายจะดูดความชุ่มชื้นจากริมฝีปากไปด้วย

    ส่วนเด็กบางคนที่ชอบดูดนิ้วและกัดริมฝีปากล่างมักจะทำให้ริมฝีปากอักเสบและเกิดอาการผื่นแดง

    สำหรับคำแนะนำในการป้องกันริมฝีปากแห้งมีดังนี้

    • หลีกเลี่ยงการเลียริมฝีปาก เพราะน้ำลายจะระเหยอย่างรวดเร็ว ทำให้ริมฝีปากแห้งกว่าตอนก่อนเลีย
    • หลีกเลี่ยงการสัมผัสกับแสงแดดที่มากเกินไป
    • หลีกเลี่ยงการอยู่ในที่อากาศแห้ง เย็น โดยไม่ได้ทาลิปสติกหรือลิปมัน
    • ทาลิปกันแดดเมื่อต้องออกไปข้างนอก
    • หายใจทางจมูก เพราะการหายใจทางปากสามารถเป็นสาเหตุให้ปากแห้งได้
    • ดื่มน้ำให้มากในเวลาที่อากาศแห้ง
  2. Actinic cheilitis (Solar cheilosis) เป็นปฏิกิริยาที่เกิดจากการถูกรังอัลตราไวโอเลตในแสงแดดมากเกินไป มักเกิดกับริมฝีปากล่าง ทำให้ริมฝีปากแห้ง ย่น มีสีขาวเทา เกิดในบุคคลที่อยู่ในกลางแจ้งเป็นประจำ

    ซึ่งในระยะยาวมีความเสี่ยงเล็กน้อยที่จะแปลงเป็นโรคมะเร็งคาร์ซิโนมาชนิดสะความัส (Squamous cell carcinoma)

แหล่งข้อมูล

1. Cheilitis. http://en.wikipedia.org/wiki/Cheilitis [2014, June 1].
2. Chapped lips. http://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/002036.htm [2014, June 26].
3. chapped lips. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/dry-skin/expert-answers/chapped-lips/faq-20057819 [2014, June 26].
4. Chapped Lips. http://www.healthline.com/symptom/chapped-lips [2014, June 26].