รับมือกับริดสีดวงทวารอย่างไรดี (ตอนที่ 1)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 25 เมษายน 2556
  • Tweet

หลังจากที่เราทำความรู้จักกับมะเร็งลำไส้ใหญ่และลำไส้ตรง (Colorectal Cancer) ไปแล้ว เรามาลองทำความรู้จักกับโรคริดสีดวงทวารกันดูว่าเป็นอย่างไรบ้าง

ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids) เป็นภาวะที่หลอดเลือดดำในช่องทวารหนักมีอาการโป่งพองบวม ทำให้รู้สึกปวด แต่มักจะไม่ได้เป็นปัญหารุนแรง หลอดเลือดดำอาจโป่งพองภายในช่องทวารหนักทำให้เกิดริดสีดวงภายใน (Internal hemorrhoid) หรืออาจบวมใกล้ๆ กับปากทวารหนักทำให้เกิดริดสีดวงทวารภายนอก (External Hemorrhoids) บางคนอาจเป็นริดสีดวงทั้งสองชนิดในเวลาเดียวกัน ทั้งนี้อาการและการรักษาขึ้นอยู่กับชนิดของริดสีดวงทวารที่เป็น

ริดสีดวงทวารมักเกิดจากความดันที่สูงขึ้นของหลอดเลือดดำในบริเวณอุ้งเชิงกรานและทวารหนัก โดยนิสัยในการขับถ่ายอุจจาระที่ทำให้เกิดแรงดันสูงและเป็นสาเหตุของริดสีดวงทวารนั้น รวมถึง

  • การพยายามเบ่งถ่าย การรีบเร่งสามารถทำให้เกิดการตึงเครียดมากเกินไป ซึ่งสามารถเพิ่มแรงกดดันของหลอดเลือดดำที่ทวารหนัก (Rectal veins)
  • การท้องเสียหรือท้องผูกบ่อยๆ อาจเพิ่มความตึงเครียดและเพิ่มแรงกดดันของหลอดเลือดดำที่รูทวารหนัก (Anal canal)

นอกจากนี้ปัจจัยอื่นที่สามารถทำให้เป็นริดสีดวงทวารได้จะรวมถึง

  • การมีน้ำหนักตัวมากเกินไป/อ้วน - โดยเฉพาะบริเวณช่องท้องและอุ้งเชิงกราน อาจเพิ่มแรงกดดันในหลอดเลือดดำบริเวณอุ้งเชิงกราน
  • การตั้งครรภ์และการคลอดบุตร - การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนระหว่างการตั้งครรภ์เพิ่มการไหลเวียนของเลือดไปยังอุ้งเชิงกราน ในขณะที่ทารกในครรภ์ที่กำลังเจริญเติบโตจะเพิ่มแรงกดดันในหลอดเลือด นอกจากนี้ระหว่างการคลอดบุตรก็อาจทำให้เกิดริดสีดวงทวารได้เนื่องจากเกิดแรงกดดันในบริเวณทวารหนักขณะที่นำเด็กออกจากช่องคลอด
  • สภาพร่างกาย – เช่น การเป็นโรคหัวใจและโรคตับเป็นเวลานาน อาจทำให้เลือดรวมตัวกันในบริเวณช่องท้องและอุ้งเชิงกราน ทำให้หลอดเลือดขยายตัว
  • มีประวัติครอบครัวเป็นโรคริดสีดวงทวาร

สำหรับปัจจัยที่ยิ่งทำให้อาการริดสีดวงทวารเลวร้ายลงไปอีกได้แก่ :

  • การนั่งหรือยืนนานๆ ซึ่งอาจทำให้เลือดไปรวมกันบริเวณทวารหนักและเพิ่มแรงกดดันในหลอดเลือด
  • การยกของหนักหรือการกลั้นหายใจขณะยกของหนัก สามารถเพิ่มแรงกดดันในหลอดเลือดได้ทันที

อาการโดยทั่วไปของริดสีดวงทวารก็คือ การมีเลือดออกในขณะที่ถ่ายอุจจาระ คัน และปวดทวารหนัก

กรณีที่เป็นริดสีดวงทวารภายนอก (External hemorrhoids) อาการปวดมักจะเกิดขึ้นภายนอกทวารหนัก เลือดอาจจะไปรวมตัวกันอยู่ใต้ผิวหนัง ทำให้กลายเป็นก้อนแข็งและปวด หรือที่เรียกว่า (Thrombosed hemorrhoid) หรือ (Clotted hemorrhoid) นอกจากนี้อาจสังเกตเห็นรอยเลือดในกระดาษชำระหลังจากที่อุจจาระเสร็จแล้ว

แหล่งข้อมูล:

  1. Topic Overview. - http://www.webmd.com/a-to-z-guides/hemorrhoids-topic-overview [2013, April 23].
  2. Cause. - http://www.webmd.com/a-to-z-guides/hemorrhoids-cause [2013, April 1].
  3. What Happens. - http://www.webmd.com/a-to-z-guides/hemorrhoids-what-happens [2013, April 23].
  4. Symptoms. - http://www.webmd.com/a-to-z-guides/hemorrhoids-symptoms [2013, April 23].