ยาลดความอ้วน (ตอนที่ 3 และ ตอนจบ)

Fen-phen ไม่ได้มีจำหน่ายอย่างกว้างขวางเป็นเวลานานแล้ว ในเดือนเมษายน พ.ศ. 2548 วารสารทนายความของอเมริกา ได้ตีพิมพ์เรื่องกระแสของการฟ้องร้องเกี่ยวกับยา fen-phen โดยมีรายงานความผิดของยานี้ กว่า 50,000 คดี ในบรรดาเหยื่อผู้เสียหายจากยา fen-phen ซึ่งประมาณการความเสียหายทั้งหมดอาจสูงถึง 420,000 ล้านบาท

ในราวเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2548 บริษัท Wyeth ยังคงเจรจาต่อรองกับกลุ่มผู้เสียหาย โดยเสนอการชำระหนี้ค่าชดเชย 150,000 - 6,000,000 บาทต่อผู้ป่วยที่ไม่ฟ้องร้องบริษัท และแจ้งว่า บริษัทจะเสนอให้มากขึ้น สำหรับผู้ป่วยที่มีอาการป่วยอย่างรุนแรง ในตอนนั้นบริษัท Wyeth ได้ประกาศว่าได้สำรองเงิน 633,000 ล้านบาท เพื่อที่จะครอบคลุมต้นทุนการฟ้องร้องคดีทั้งหมด

ในปี พ.ศ. 2527 นักวิจัยที่ศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัย Rochester ได้รายงานการศึกษาควบคุมการทดลองทางคลินิกแบบ Double Blind เปรียบเทียบระหว่าง Phenthermine เดี่ยวๆ Fenfluramine เดี่ยวๆ และยา Phenthermine รวมกับ Fenfluramine และยาหลอก (Placebo) สำหรับการลดน้ำหนักในคน

น้ำหนักที่ลดลงในกลุ่มคนที่ได้รับ fen-phen รวมกัน (Combination) มากกว่า อย่างมีนัยสำคัญ (8.4± 1.1 กิโลกรัมเมื่อเทียบกับยาหลอก) และเท่ากับผู้ที่ได้รับ Fenfluramine (7.5±1.2 กิโลกรัม) หรือ Phenthermine เดี่ยวๆ (10±1.2 กิโลกรัม) และยังลดน้ำหนักได้อีก 4±2 กิโลกรัม ตลอดระยะเวลาการศึกษา 24 สัปดาห์

ผลข้างเคียงในทางลบ (Adverse effects) ของยารวมกัน 2 ตัวพบความถี่น้อยกว่ายาเดี่ยวๆ ผู้วิจัยรู้สึกว่ายารวมระหว่าง Fenfluramine และ Phenthermine ให้ผลการดูดซึมยาที่แตกต่างกัน ผลในการลดน้ำหนักเท่ากัน แต่ผลข้างเคียงในทางลบน้อยกว่า และควบคุมความอยากอาหารได้ดีกว่า

การค้นคว้ายา fen-phen โดยเฉพาะอย่างยิ่งยา Fenfluramine ที่เป็นสาเหตุของโรคลิ้นหัวใจและความดันโลหิตสูงในปอด ก่อให้เกิดความสนใจใหม่ ในผลที่เป็นอันตรายของ Serotonine ในกระแสเลือด [Serotonine เป็นสารประกอบชนิดหนึ่งที่พบในสมองและลำไส้ มีฤทธิ์ทำให้เส้นเลือดหดตัว]

ตามที่ทราบกันเป็นเวลาหลายทศวรรษแล้วว่า ผลข้างเคียงหลักๆ 2 ประการของกลุ่มอาการเนื้องอก (Carcinoid syndrome) ซึ่งผลิต Serotonine ในร่างกายมากเกินไป ก็คือโรคลิ้นหัวใจและความดันโลหิตสูงในปอด

จะเห็นได้ว่าหลายประเทศได้มีการประกาศยกเลิกทะเบียนยา Fenfluramine รวมทั้งยารวมกันระหว่าง Fenfluramine กับ Phenthermine เนื่องจากยา 2 ตัวนี้ทำให้เกิดผลข้างเคียงคือ โรคลิ้นหัวใจ และโรคความดันโลหิตสูงในปอดจริง จึงไม่แนะนำให้บริโภคยาทั้ง 2 ตัวนี้

ถึงแม้ว่าจะมีงานวิจัยว่า ยารวมกันระหว่าง Fenfluramine กับ Phenthermine จะให้ผลข้างเคียงน้อยกว่า แต่ยาก็ยังทำให้เกิดโรคลิ้นหัวใจและความดันโลหิตสูงในปอดสูงอยู่ดี ปัจจุบัน บริษัท Wyeth ซึ่งเป็นบริษัทแม่ที่สหรัฐอเมริกาก็ได้ถอนทะเบียนและเลิกจำหน่ายยาทั้ง 2 ชนิดนี้อย่างเด็ดขาดแล้ว ส่วนกระทรวงสาธารณสุขไทย ก็ได้เพิกถอนทะเบียนยานี้ด้วยเช่นกัน

แหล่งข้อมูล:

  1. อย.พบแคปซูลน้ำมันรำข้าว-จมูกข้าวผสมยาลดอ้วน มีผลต่อลิ้นหัวใจ - http://www.matichon.co.th/news_detail.php?newsid=1373874764&grpid=&catid=09&subcatid=0902 [2013, August 9].
  2. Fenfluarmine/phentermine - http://en.wikipedia.org/wiki/Fenfluramine/phentermine [2013, August 9].