มะเร็งทวารหนัก...โรคเสี่ยงเพศสัมพันธ์มาแรงแซงเอดส์ (ตอนที่ 1)

  • โดย ปราง เทพินทราภิรักษ์
  • 16 ธันวาคม 2555
  • Tweet

เนื่องด้วยทุก วันที่ 1 ธันวาคมของทุกปี เป็นวันเอดส์โลก (World AIDS Day) ซึ่งปีนี้นอกจากมีการกำหนดประเด็น รณรงค์ว่า เอดส์ลดให้เหลือศูนย์ได้ (Getting to Zero) มุ่งสู่เป้าหมายที่เป็นศูนย์ 3 ประการร่วมกันภายในปี 2559 คือ ไม่มีผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ ไม่มีการเสียชีวิตจากเอดส์ และไม่มีการเลือกปฏิบัติกับผู้ป่วยผู้ติดเชื้อเอดส์

มีการคาดการณ์ว่า ในปี 2555 ประเทศไทยมีผู้ติดเชื้อและผู้ป่วยเอดส์สะสมรวม 1,157,589 คน เสียชีวิต 695,905 คน ยังมีชีวิตอยู่ 464,414 คน และมีผู้ติดเชื้อหรือผู้ป่วยเอดส์รายใหม่ 9,473 คน โดยผู้ติดเชื้อรายใหม่ ร้อยละ 62 เป็นกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย

ในช่วง 24 ปีที่ผ่านมา ตั้งแต่ พ.ศ.2530 - 2554 มีแนวโน้มการติดเชื้อเอชไอวี เพิ่มขึ้นร้อยละ 11 และคาดการณ์ในอีก 12 ปีข้างหน้า คือ พ.ศ.2567 ว่า กลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย จะมีอัตราการติดเชื้อ เอชไอวีสูงกว่ากลุ่มเสี่ยงอื่นๆ เช่น กลุ่มหญิงบริการ และกลุ่มฉีดสารเสพติดทางเส้นเลือด

นอกจากนี้ ยังพบว่ากลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชายมีแนวโน้มป่วยเป็นมะเร็งทวารหนักสูงขึ้น เนื่องจากการมีเพศสัมพันธ์ทางทวารหนัก และติดเชื้อไวรัสเอชไอวีที่อยู่ที่อวัยวะเพศชาย เนื้อเยื่อบริเวณทวารหนักมีลักษณะคล้ายกับบริเวณปากมดลูก จึงมีความเสี่ยงที่จะเกิดมะเร็งที่ทวารหนักเช่นเดียวกับที่เกิดมะเร็งปากมดลูกในผู้หญิง โดยการศึกษาในต่างประเทศ พบว่า ผู้ป่วยเอชไอวีมีอัตราเสี่ยงเป็นมะเร็งทวารหนักสูงกว่ามะเร็งปากมดลูก

ดังที่เห็นจากในข่าว โรคเสี่ยงอันดับหนึ่งที่เกี่ยวข้องกับการมีเพศสัมพันธ์นั้นไม่ได้มีเพียงโรคเอดส์อีกต่อไปแล้ว ด้วยสภาพสังคมปัจจุบันที่เปลี่ยนไป พร้อมๆกับรสนิยม มุมมองและทัศนคติของคนที่เปลี่ยนไป ทำให้เกิดความรัก และการมี เพศสัมพันธ์ระหว่างคนเพศเดียวกัน มากขึ้น

กลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย ทางทวารหนัก ก่อให้เกิดความเสี่ยงที่จะเป็นโรคมะเร็งทางทวารหนัก (Anal cancer) ขึ้น และเกิดขึ้นบริเวณช่องทวาร (Anal canal) ซึ่งเป็นท่อสั้นๆ ที่บริเวณปลายทวารหนัก ที่ซึ่งอุจจาระไหลออกจากร่างกาย ทำให้มีสัญญาณบ่งบอกหรืออาการโรคมะเร็งทางทวารหนัก

สัญญาณดังกล่าวได้แก่ อาการเลือดไหลจากทวารหนัก หรือ ลำไส้ใหญ่ (Rectum) อาการเจ็บบริเวณทวารหนัก เป็นก้อนในช่องทวาร และอาการคันทวาร แต่โดยปรกติแล้ว มีหลายอาการที่เลียนแบบอาการของโรคทั่วไปอื่นๆ อย่าง ริดสีดวงทวาร (Hemorrhoids) ผู้ป่วยเป็นมะเร็งทางทวารหนักจึงอาจเข้าใจผิดและไม่คิดไปพบแพทย์แต่เนิ่นๆ ทั้งๆ ที่การรีบปรึกษาแพทย์และรักษายิ่งเร็วเท่าไร ก็ยิ่งมีโอกาสหายเร็วเท่านั้น

มะเร็งทางทวารหนักนั้นก่อตัวขึ้นเมื่อการเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรม ทำให้เซลล์ที่ปกติและสุขภาพดี ให้กลายเป็นผิดปกติ ส่วนเซลล์ไม่ดีก็จะเจริญเติบโต เพิ่มจำนวนแบบไร้การควบคุม และไม่ตาย การสะสมของเซลล์ผิดปกติเหล่านี้ทำให้ เกิดก้อนเนื้อ (Tumor) เซลล์มะเร็งมักบุกรุกเนื้อเยื่อบริเวณใกล้เคียง และยังสามารถแยกตัวออกจากก้อนเนื้อก้อนแรก เพื่อแพร่กระจายไปยังส่วนอื่นๆของร่างกายได้อีกด้วย (Metastasis)

แหล่งข้อมูล:

  1. ห่วงชายรักชายติดเอดส์เพิ่ม เสี่ยงโรค ‘มะเร็งทวารหนัก’ http://www.naewna.com/local/32427 [2012, December 15].
  2. [Anal cancer] Definition. http://www.mayoclinic.com/health/anal-cancer/DS00852 [2012, December 15].
  3. [Anal cancer] Symptoms. http://www.mayoclinic.com/health/anal-cancer/DS00852/DSECTION=symptoms [2012, December 15].