มะเร็งกระเพาะปัสสาวะ (ตอนที่ 2)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 15 ตุลาคม 2558
- Tweet
ชนิดของมะเร็งกระเพาะปัสสาวะแบ่งออกได้ตามลักษณะของเซลล์ ซึ่งได้แก่
- Transitional cell carcinoma (TCC) - พบมากที่สุดถึงร้อยละ 90 เกิดจากเซลล์เยื่อบุชั้นในสุดที่ทำหน้าที่ยืดหดเวลากระเพาะปัสสาวะขยายหรือบีบตัว
- Squamous cell carcinoma (SCC) - พบประมาณร้อยละ 1-2 เกิดจากเซลล์รูปสี่เหลี่ยม มีการระคายเคืองหรือติดเชื้อเรื้อรังที่กระเพาะปัสสาวะ เช่น เชื้อพยาธิใบไม้ในเลือด (Schistosomiasis)
- Adenocarcinoma - พบประมาณร้อยละ 1 เป็นมะเร็งชนิดต่อม ที่เจริญมาจากเนื้อเยื่อต่อมซึ่งเป็นเยื่อบุผิว มะเร็งที่เป็นอยู่เฉพาะเยื่อบุเรียกว่าเป็นระดับตื้น (Superficial) ถ้าทะลุเยื่อบุลงไปลึกกว่านั้นเรียกชั้นลึก (Invasive)
- Small cell carcinoma - พบน้อยกว่าร้อยละ 1 เกิดจากเซลล์ที่เรียกว่า Neuroendocrine cells
- Sarcomas - พบได้น้อยมาก เกิดในเซลล์กล้ามเนื้อของกระเพาะปัสสาวะ
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ ได้แก่
- การสูบบุหรี่ – ทำให้สารเคมีที่สะสมอยู่ในปัสสาวะอาจทำลายเซลล์ของกระเพาะปัสสาวะได้
- อายุที่มากขึ้น – แม้มะเร็งกระเพาะปัสสาวะจะเกิดได้ในทุกวัย แต่ไม่ค่อยพบในคนที่อายุน้อยกว่า 40 ปี และความเสี่ยงของจะมากขึ้นตามอายุโดยเฉพาะคนที่อายุประมาณ 70 ปี
- เป็นคนผิวขาว – จะมีความเสี่ยงมากกว่าคนเชื้อชาติอื่นถึง 2 เท่า
- เพศ – เพศชายมีโอกาสเป็นมากกว่าเพศหญิงถึง 4 เท่า
- สัมผัสกับสารเคมีบางชนิด – เช่น สารหนู (Arsenic) หรือสารอะโรมาติกเอมีน (Aromatic amines) ซึ่งเป็นสารเคมีที่พบได้ในโรงงานอุตสาหกรรมผลิตสีย้อม (Dyes) ยางพารา หนัง สิ่งทอ และสี เป็นต้น
- เคยได้รับการรักษาโรคมะเร็งมาก่อน – เนื่องจากมียารักษาโรคมะเร็งบางชนิด เช่น ยา Cyclophosphamide ที่เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
- เคยได้รับการฉายรังสีบริเวณช่องท้อง (Belly) หรืออุ้งเชิงกราน (Pelvis) ก็มีความเสี่ยงเพิ่มในการเกิดมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ
- เป็นโรคพยาธิใบไม้ในเลือด (Schistosomiasis)
- กินยารักษาเบาหวานบางชนิดเป็นเวลานาน เช่น ยาที่มีส่วนผสมของ Pioglitazone
- กินอาหารที่มีไนเตรตสูง เช่น เนื้อสัตว์หรืออาหารมัน
- มีการอักเสบของกระเพาะปัสสาวะเรื้อรัง – กระเพาะปัสสาวะอักเสบ (Cystitis) เรื้อรังหรือเป็นซ้ำๆ กรณีที่มีการสวนท่อ (Urinary catheter) ทำให้มีความเสี่ยงมากขึ้น
- มีประวัติคนในครอบครัวเป็น – หากคนในครอบครัวเคยมีประวัติเป็นมะเร็งกระเพาะปัสสาวะ หรือมะเร็งลำไส้ใหญ่ (Nonpolyposis colorectal cancer) ที่เรียกว่า Lynch syndrome ก็จะมีความเสี่ยงมากขึ้น
แหล่งข้อมูล
- Bladder cancer.http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/bladder-cancer/basics/definition/con-20027606 [2015, October 14].
- Bladder Cancer.http://www.webmd.com/cancer/bladder-cancer/bladder-cancer-cause [2015, October 14].
- Bladder Cancer.http://www.cancer.org/cancer/bladdercancer/ [2015, October 14].
