มองโรค(โลก)แบบหมอสมศักดิ์ ตอน: ขวาร้าย....ซ้ายดี

การที่เรามีอาการตาเขม่น โบราณบอกว่ามีคนคิดถึงบ้าง มีคนบ่นบ้าง บางคนก็เชื่อว่าถ้าตาเขม่นข้างขวาเป็นเรื่องร้าย ถ้าข้างซ้ายเป็นข่าวดี แต่ถ้าเป็นทางการแพทย์ ไม่ว่าซ้ายหรือขวาก็ไม่ดี ไม่ควรมีเลยดีกว่า

อาการตาเขม่นหรือตากระตุก เป็นความผิดปกติของการเคลื่อนไหวกล้ามเนื้อใบหน้าอย่างหนึ่ง กรณีเป็นไม่นานไม่กี่วัน เรียกว่า ตาเขม่นธรรมดา (benign eyelid twitching) แต่ถ้าเป็นนานๆ หลายเดือน อาจเป็นโรคใบหน้ากระตุกครึ่งซีก (hemifacial spasm)

วันหนึ่งผมได้ตรวจคุณยายท่านหนึ่ง ลูกพามาตรวจรักษา เพราะแม่มีอาการตากระตุก ปากกระตุก ด้านซ้ายมา 2 ปี อาการเป็นจนกระทั่งบางครั้งตาปิด ปากเบี้ยว ผมตรวจก็พบว่าเข้าได้กับโรคใบหน้ากระตุกด้านซ้ายผมแนะนำให้ผู้ป่วยรักษาด้วยการฉีดยาโบทูไลนุ่มทอกซิน

แต่คุณยายไม่ยอมฉีด ผมนึกว่าคุณยายกังวลเรื่องค่าใช้จ่ายของการรักษา จึงบอกว่า “คุณยาย ค่าใช้จ่ายไม่ต้องเสียเลยครับ ใช้สิทธิการรักษาบัตรทอง 30 บาท รักษาทุกโรคได้ครับ” แต่คุณยายก็ไม่ยอมรักษาอีก ผมจึงบอกต่อ “คุณยายไม่เจ็บหรอก ผมฉีดให้เอง เหมือนมดกัด 3 ตัวเอง” ทำอย่างไรคุณยายก็ไม่ยอม ผมจึงสอบถามจากลูกที่พามาว่าทำไมคุณยายไม่ยอมรักษา กลัวอะไร

ลูกบอกว่าแม่ไม่กลัวอะไรหรอก แต่ไม่อยากหาย เพราะแม่บอกว่าตั้งแต่มีอาการตาซ้ายกระตุกมา 2 ปี โชคดีตลอดเลย ถูกหวยเกือบทุกงวด จึงไม่อยากรักษาให้หาย เพราะแม่เชื่อว่า ขวาร้าย ซ้ายดี ของแม่ตากระตุกข้างซ้ายตลอด เลยโชคดีตลอด

สุดท้ายผมก็ไม่ได้รักษาคุณยายครับ จนกระทั้งอีก 1 ปีผ่านมา คุณยายมาพบผมอีกครั้ง แต่ครั้งนี้ต้องการรักษาให้หายครับ ผมเลยถามว่า “ทำไมคุณยายยอมรักษาหละครับ” คุณยายบอกว่า ก็ยายรำคาญมากมาหลายปีแล้ว แถมหวยก็ไม่ถูกเลยมา 1 ปี แล้ว รักษาให้หายดีกว่า ผมแอบยิ้มแล้วคิดในใจ “บอกแล้วว่าขวาก็ร้าย ซ้ายก็ไม่ดี ไม่เชื่อผม”

หมายเหตุ: อาการตากระตุกและปากกระตุกนั้นเป็นการเคลื่อนไหวแบบผิดปกติของกล้ามเนื้อใบหน้าที่ถูกเลี้ยงโดยเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 การรักษานั้นเริ่มต้นด้วยการทานยา ถ้าไม่ได้ผลอาจพิจารณาการรักษาด้วยการฉีดโบทูไลนุ่มทอกซิน การรักษาดังกล่าวได้ผลดีประมาณร้อยละ 80-90 ได้ผลเป็นระยะเวลานานประมาณ 3-4 เดือน สามารถใช้สิทธิ์การรักษาได้ทุกสิทธิ์ สามารถรับบริการรักษาได้ในโรงพยาบาลที่มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบประสาทและแพทย์ผู้ผ่านการฝึกอบรมการรักษาโรคนี้ ซึ่งมีเฉพาะบางโรงพยาบาลเท่านั้น