มองโรค(โลก)แบบหมอสมศักดิ์ ตอน: ตรงเวลา

การตรงเวลาเป็นสิ่งที่ควรปฏิบัติอย่างยิ่ง แต่ถ้ามีโรคใดโรคหนึ่งมีอาการเมื่อถึงเวลานั้นๆ ของทุกวัน เราคงไม่ชอบแน่ๆ แต่สิ่งต่างๆ ในโลกก็น่าแปลกครับ มีโรคอยู่โรคหนึ่งที่เป็นตรงเวลา น่าสนใจมาก

วันหนึ่งผมมีผู้ป่วยเป็นคุณครูอายุประมาณ 50 ปี มีอาการปวดศีรษะตอนเคารพธงชาติช่วงเช้าและตอนสามโมงเย็นของทุกวันมา 2 สัปดาห์ อาการปวดศีรษะนั้นรุนแรงมาก จนไม่สามารถทำอะไรได้เลย คุณครูเล่าให้ฟังว่า 2 สัปดาห์มานี้ ช่วงประมาณ 8 โมงเช้า ตอนที่พาเด็กนักเรียนเข้าแถวเคารพธงชาติ จะปวดศีรษะบริเวณขมับขวา ปวดตุ้บๆ อย่างรุนแรงมาก ถ้าให้คะแนนก็ 10 เต็ม 10 ปวดแบบนี้นานประมาณ 1 ชั่วโมงก็ค่อยๆ หายไป ตอนแรกก็นึกว่าแดดร้อนทำให้ปวด แต่วันที่ไม่มีแดดหรือนั่งในห้องทำงานก็ปวดเหมือนเดิม ช่วงเย็นประมาณบ่ายสามโมงก็ปวดแบบเดิม นอกจากอาการปวดศีรษะแล้วยังมีตาแดง น้ำตา น้ำมูกไหลข้างขวาเหมือนกัน ปวดจนหัวแทบระเบิด ไปพบแพทย์ท่านหนึ่งก็บอกว่าเป็นจากความเครียด เพราะช่วงที่เปิดเทอมใหม่งานหนักมาขึ้น แต่พักผ่อนแล้ว หยุดทำงานก็ยังมีอาการ ที่แปลกคือตรงเวลามากๆ เรียกว่าพอเริ่มปวดศีรษะดูนาฬิกาก็ตรงเวลา 8 โมงเช้าและ 3 โมงเย็น กลุ้มใจจริงคุณหมอช่วยด้วย

เมื่อผมฟังอาการแบบนี้ ชัดเจนมากครับ ในโลกนี้มีอยู่โรคเดียวที่มีอาการปวดศีรษะแบบนี้ ตรงเวลาแบบนี้ ชื่อโรคทางการแพทย์เรียกว่า โรคปวดศีรษะคลัสเตอร์ (Cluster headache) ลักษณะการปวดจะเหมือนกับผู้ป่วยรายนี้เล่ามาทั้งหมด คือจะปวดศีรษะรุนแรง ปวดตรงเวลา มาเป็นชุดๆ คือ เป็นตรงเวลาเดิมของทุกวันอยู่เป็นระยะเวลา 1-2 สัปดาห์ เป็นต้น ร่วมกับมีอาการทางระบบประสาทอัตโนมัติร่วมด้วย เช่น หนังตาตก น้ำตา น้ำมูกไหล เหงื่อออกบริเวณใบหน้าข้างที่ปวด เป็นนานประมาณ 1 ชั่วโมงก็หายเอง

โรคนี้แพทย์ส่วนใหญ่อาจไม่คุ้นเคย เพราะพบได้ไม่บ่อย แต่หมอระบบประสาทจะคุ้นเคยกับโรคนี้ การรักษาก็ไม่ยากครับ โดยการให้ดมออกซิเจน 10 ลิตรผ่านทางหน้ากาก (oxygen mask with bag 10 lit/minute) อาการจะดีขึ้นใน 10-15 นาที หรือให้ยาเพร็ดนิโซโลนรักษาช่วงสั้นๆ ก็หายดี

ดังนั้น ถ้าท่านรู้จักใครที่มีอาการปวดศีรษะตรงเวลา ต้องเข้าใจว่าอาการนี้เป็นอาการปวดศีรษะจริงๆ ไม่ได้คิดไปเองหรือเกิดจากความกังวล อย่าลืมบอกให้มาหาหมออายุรกรรมหรือหมอระบบประสาทด้วยนะครับ