มองโรค(โลก)แบบหมอสมศักดิ์ ตอน: ปวดศีรษะกลางดึก

“ผมกำลังนอนหลับอย่างสบาย ก็ได้ยินเสียงโทรศัพท์ดังขึ้น เป็นการโทรฯปรึกษาจากแพทย์เวรอายุรกรรมครับ” มีผู้ป่วยปวดศีรษะรุนแรงครับอาจารย์ ผู้ป่วยอายุ 45 ปี ปวดหัวรุนแรงมาก ผมตรวจไม่พบความผิดปกติใดๆ ส่งตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองก็ปกติ ทำอย่างไรดีต่อครับอาจารย์”

ผมคิดไม่ออกครับคืนนั้น เลยบอกหมอเวรไปว่า “รักษาตามอาการก่อน ไว้ตอนเช้าค่อยซักประวัติให้ละเอียดอีกที” แล้วก็นอนต่อครับ

ตอนเช้าผมได้ซักประวัติและตรวจผู้ป่วยเอง ได้ข้อมูลเพิ่มเติมครับ คือ ผู้ป่วยเป็นโรคเบาหวาน แต่รักษาไม่สม่ำเสมอ ควบคุมน้ำตาลได้ไม่ดี อาการปวดศีรษะเป็นขึ้นมาทันที ตอนเย็นก็ปกติไม่มีไข้ ตอนเข้านอนก็ปกติ แล้วปวดหัวจากอะไรครับ ผมค่อยๆ นึกว่าปวดหัวกลางดึกเกิดจากอะไรได้บ้าง โรคหลอดเลือดสมอง โรคเลือดออกในสมองก็เอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองก็ปกติ ภาวะติดเชื้อก็ไม่ใช่เพราะไม่มีไข้เลย เป็นอะไรก็คิดไม่ออก

ผมจึงขอถามประวัติเพิ่มเติมอีก “คุณน้าบอกว่าก่อนเข้านอนก็ปกติ อาการปวดศีรษะนั้นปวดขณะนอนหลับจนตื่นเลย หรือเกิดขึ้นหลังจากคุณน้าลุกมาเข้าห้องน้ำปัสสาวะหรือเปล่า หรือเป็นหลังจากทำอะไร” คุณน้าจึงบอกว่า “อาการปวดหัวเกิดขึ้นหลังจากมีเพศสัมพันธ์ และก็ใช้ยาเพื่อให้อวัยวะเพศแข็งตัวก่อนด้วย”

ผมถึงบางอ้ออีกครั้ง อย่างงั้นก็ง่ายแล้วครับ เป็นภาวะปวดศีรษะจากการมีเพศสัมพันธ์ร่วมกับการใช้ยาให้อวัยวะเพศแข็งตัวครับ (ผลข้างเคียงของยาช่วยให้อวัยวะเพศแข็งตัว) ผมจึงได้แนะนำให้ผู้ป่วยทราบและให้ยารักษาตามอาการ

เป็นตัวอย่างหนึ่งของการสอบถามประวัติโดยละเอียด ก็ได้คำตอบของการวินิจฉัยโรค ที่สำคัญบางคำถามนั้นผู้ป่วยก็ไม่ได้บอกเราตั้งแต่ต้น เพราะผู้ป่วยเองก็ไม่คิดว่าจะเกี่ยวข้องกับอาการหรือเป็นสาเหตุของการเจ็บป่วย ต้องค่อยๆ ถามรายละเอียดเพิ่มเติมภายหลัง ต่อมาผมจึงสอนน้องหมอรุ่นใหม่ทุกคนว่าถ้าปวดศีรษะกลางดึกแบบนี้อย่าลืมถามภาวะปวดหัวจากการมีเพศสัมพันธ์ไว้ด้วยครับ