พิษแห่งครรภ์ (ตอนที่ 3)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 14 ธันวาคม 2560
- Tweet
อาการแทรกซ้อนของภาวะครรภ์เป็นพิษ (ต่อ)
• กลุ่มอาการ HELLP (HELLP syndrome) เป็นภาวะแทรกซ้อนทางสูติศาสตร์ที่อาจเป็นอันตรายถึงชีวิต ส่วนใหญ่พบในช่วงท้ายๆ ของการตั้งครรภ์ และอาจพบในช่วงหลังคลอดได้
อาการที่พบได้แก่ อาการคลื่นไส้และอาเจียน ปวดศีรษะ ปวดท้องด้านขวาบน เป็นอาการที่อันตรายมากเพราะแสดงว่าอวัยวะหลายระบบถูกทำลาย บางทีก็อาจเกิดขึ้นทันทีทันใดก่อนที่จะมีความดันโลหิตสูง หรืออาจเกิดโดยไม่มีอาการก็ได้
อนึ่ง HELLP เป็นตัวย่อ ซึ่งย่อมาจาก
]- Hemolytic anemia (เลือดจางจากการแตกของเม็ดเลือด)
- Elevated Liver enzyme (ระดับเอนไซม์ตับในเลือดเพิ่มสูงขึ้น)
- Low Platelet count (เกล็ดเลือดต่ำ)
- การชักเพราะครรภ์ (Eclampsia) – เนื่องจากการชักมีผลรุนแรงต่อทั้งแม่และเด็ก ดังนั้น จึงต้องทำคลอดทันทีหากมีอาการ
- อวัยวะอื่นถูกทำลาย – เช่น ไต ตับ ปอด หัวใจ หรือตา และอาจทำให้เกิดอาการอุดตันของเส้นโลหิตที่ไปเลี้ยงสมอง (Stroke) หรือสมองถูกทำลาย ทั้งนี้ อวัยวะจะถูกทำลายมากน้อยเพียงใดก็ขึ้นกับความรุนแรงของภาวะครรภ์เป็นพิษ
- โรคเกี่ยวกับหัวใจและหลอดเลือด (Cardiovascular disease) – ความเสี่ยงในการเป็นโรคจะมากขึ้น หากเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษมากกว่าหนึ่งครั้งหรือเคยทำการคลอดก่อนกำหนด (เพื่อลดความเสี่ยงนี้ หลังคลอดควรพยายามรักษาน้ำหนัก กินผักและผลไม้ให้หลากหลาย ออกกำลังกายเป็นประจำ และไม่สูบบุหรี่)
จนถึงปัจจุบัน ยังไม่มีวิธีป้องกันภาวะครรภ์เป็นพิษที่ชัดเจน งานวิจัยบางฉบับได้เปิดเผยว่า การขาดวิตามินดีจะเพิ่มความเสี่ยงของภาวะครรภ์เป็นพิษ ในขณะที่บางฉบับระบุว่าไม่มีความสัมพันธ์กัน หรือแม้แต่การกินเกลือให้น้อยลง จำกัดแคลอรี่ การกินกระเทียมหรือน้ำมันปลา ก็อาจไม่ช่วยลดความเสี่ยงแต่อย่างใด
อย่างไรก็ดี สิ่งที่หญิงมีครรภ์ควรปฏิบัติ ได้แก่ การกินอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังเป็นประจำ ไม่สูบบุหรี่ ไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน ยกขาสูงระหว่างวัน และแพทย์อาจสั่งยาดังนี้ที่อาจช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษอย่าง
• แอสไพรินในปริมาณที่ต่ำ (Low-dose aspirin) – ระหว่าง 60-81 มิลลิกรัมต่อวัน โดยเริ่มในช่วงปลายไตรมาสแรก
• อาหารเสริมแคลเซียม
ทั้งนี้ หญิงมีครรภ์จำเป็นต้องปรึกษาแพทย์ก่อนการกินยา วิตามิน หรือ อาหารเสริมทุกชนิดด้วย เพราะอาจส่งผลกระทบต่อทารกในครรภ์ได้ และหากว่าเคยมีภาวะครรภ์เป็นพิษมาแล้ว ก่อนการตั้งครรภ์ครั้งต่อไปควรรักษาสุขภาพให้แข็งแรง ควบคุมน้ำหนัก และโรคอื่นๆ เช่น เบาหวาน ให้ดีก่อน
แหล่งข้อมูล:
- Preeclampsia. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/preeclampsia/symptoms-causes/syc-20355745 [2017, December 13].
- Preeclampsia. http://americanpregnancy.org/pregnancy-complications/preeclampsia/ [2017, December 13].
