ฝีดาษฝากแผล (ตอนที่ 1)

ฝีดาษฝากแผล-1

      

      เด็กชายเลี้ยงวัวอายุ 15 ปี อาศัยอยู่ที่ชายแดน Wrexham-Cheshire แคว้นเวลส์ สหราชอาณาจักร ได้สร้างความตกตะลึงให้กับแพทย์ด้วยการติดเชื้อโรคฝีดาษจากวัว (Cowpox) ซึ่งเป็นเชื้อโรคในอดีตที่ไม่ค่อยพบมานานมากกว่าทศวรรษ

      โดยโรคฝีดาษจากวัวเป็นโรคที่พบมากในศตวรรษที่ 18 เป็นเชื้อไวรัสที่ติดจากวัว จากการรีดนมวัวด้วยมือ แต่ปัจจุบันด้วยเทคนิคทางอุตสาหกรรมมีผลทำให้การรีดนมวัวด้วยมือน้อยลง จึงไม่ค่อยเกิดโรคให้เห็นกัน

      แม่ของเด็กกล่าวว่า จากการที่ลูกชายเลี้ยงวัวและได้ให้วัวแทะมือตัวเอง ทำให้เด็กเกิดตุ่มหนองไปทั่วมือ แขน และขา

      Dr. Aysha Javed ผู้ที่ได้ทำการตรวจรักษาเด็ก กล่าวหลังจากการเห็นตุ่มหนองที่ชัดเจนบนมือ แขน และขา ว่า นี่เป็นโรคฝีดาษกรณีแรกที่เธอได้พบเห็น เพราะหลังจากทั่วโลกมีโปรแกรมการให้วัคซีนป้องกันโรคฝีดาษแล้ว องค์การอนามัยโลกก็ได้ประกาศว่า โรคฝีดาษได้ถูกกำจัดหมดไปแล้วในปี พ.ศ.2523

      โรคฝีดาษจากวัว (Cowpox) เกิดจากการติดเชื้อไวรัส ใน Orthopoxvirus genus โดยในปี พ.ศ.2339 Dr. Edward Jenner ชาวอังกฤษ ได้นำเอาเชื้อไวรัสที่เกิดจากวัวมาทำเป็นวัคซีนเพื่อป้องกันโรคฝีดาษในคน

      ส่วนใหญ่โรคฝีดาษจากวัวจะเกิดในสหราชอาณาจักรและประเทศในแถบยุโรป แต่ปัจจุบันเป็นโรคที่ไม่ค่อยพบ สามารถแพร่เชื้อไปยังคน ช้างและแมว จนบางทีก็เรียกกันว่า Catpox

      ปัจจัยเสี่ยงในการเกิดโรคฝีดาษจากวัว ได้แก่

  • อยู่ใกล้กับสัตว์ที่ติดเชื้อเป็นระยะเวลานาน โดยเฉพาะวัว แมวเลี้ยง หรือสัตว์จำพวกหนูตัวเล็ก (Small rodents)
  • ไม่ได้รับวัคซีนป้องกันโรคฝีดาษ

      โดยผู้ที่ติดเชื้อโรคฝีดาษจากวัวมักเป็นเด็ก เนื่องจากเด็กจะชอบเล่นกับสัตว์ จะมีลักษณะของตุ่มขึ้นที่มือและใบหน้า แล้วกลายเป็นแผลเปื่อย และตกสะเก็ดเป็นแผลเป็น ซึ่งจะใช้เวลาทั้งหมดประมาณ 12 สัปดาห์ โดย

  • วันที่ 1-6 (หลังการติดเชื้อ) บริเวณที่ติดเชื้อจะเป็นผื่นราบอักเสบ (Inflamed macule)
  • วันที่ 7-12 จะกลายเป็นผื่นนูน (Papule) และพัฒนาไปเป็นตุ่มพอง (Vesicle)
  • วันที่ 13-20 ตุ่มพองจะเต็มไปด้วยเลือดและหนอง จนในที่สุดจะกลายเป็นแผลเปื่อย (Ulcerate)
  • สัปดาห์ที่ 3-6 แผลเปื่อยจะกลายเป็นหนังตายล่อนสีดำ (Black crusty eschar) โดยบริเวณรอบๆ จะบวมแดง
  • สัปดาห์ที่ 6-12 แผลจะเริ่มตกสะเก็ดและกลายเป็นแผลเป็น

แหล่งข้อมูล:

  1. Teenager's cowpox diagnosis surprises doctors. https://www.bbc.com/news/uk-wales-44484599 [2018, July 30].
  2. Cowpox.https://www.dovemed.com/diseases-conditions/cowpox/ [2018, July 30].
  3. Cowpox.http://diseases.emedtv.com/cowpox/cowpox.html [2018, July 30].