ผ่าตัดวันเดียวกลับ (ตอนที่ 3)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 12 มกราคม 2561
- Tweet
ในวันที่ผ่าตัด
- ห้ามกินหรือดื่มก่อนทำการผ่าตัด มิฉะนั้นผู้ป่วยอาจอาเจียนระหว่างการวางยาสลบ ซึ่งอาจเป็นสาเหตุให้เกิดปอดอักเสบจากการสูดสำลัก (Aspiration pneumonia) หรือมีปัญหาเรื่องการหายใจ
- อย่าสวมเครื่องประดับเพราะอาจสูญหาย
- อย่าแต่งหน้า (Makeup)
- อย่าใส่คอนแทคเลนส์
- ถอดฟันปลอมก่อนการผ่าตัด
- ควรไปถึงที่ผ่าตัดก่อน 1-2 ชั่วโมงเพื่อเตรียมตัว เช่น เตรียมสอดสายยาง เตรียมการฆ่าเชื้อ เป็นต้น
- ควรนำญาติหรือเพื่อนไปด้วยเพื่อดูแลตอนกลับบ้าน
ระหว่างการผ่าตัด
• แพทย์จะเริ่มวางยาสลบ ซึ่งอาจเป็นการวางยาสลบแบบ
o General anesthesia - เป็นการระงับความรู้สึกทั้งร่างกาย โดยแบ่งย่อยได้เป็นแบบดมยาสลบและแบบฉีดเข้าหลอดเลือดดำ
o Local anesthesia - เป็นการฉีดยาชาเฉพาะที่ (Numbing medication) บริเวณที่จะผ่าตัด
o Regional anesthesia - เป็นการระงับความรู้สึกเฉพาะส่วน หรือหมายถึงการทำให้ส่วนใดส่วนหนึ่งของร่างกายหมดความรู้สึกไปชั่วคราว โดยการใช้ยาหรือสารเคมีที่ออกฤทธิ์โดยตรงต่อเส้นประสาทส่วนที่รับความรู้สึกบริเวณนั้น ด้วยการสกัดกั้นการนำกระแสประสาทส่วน Sensory conductivity ส่วนด้าน Motor จะถูกสกัดกั้นหรือไม่ก็ได้ มักใช้วิธีนี้กับการผ่าตัดบริเวณบ่า แขน ขา หรือหลัง อย่างการฉีดยาเข้าช่องนอกน้ำไขสันหลัง (Epidural anesthesia) การฉีดยาชาเข้าช่องน้ำไขสันหลัง (Spinal anesthesia) อย่างไรก็ดีวิธีนี้อาจไม่เหมาะกับเด็กเล็ก
• นอกจากการวางยาสลบแล้ว แพทย์อาจให้ยาดังต่อไปนี้ด้วย
o Midazolam – ซึ่งเป็นยานอนหลับที่อยู่ในกลุ่มเบนโซไดอาซีพีน (Benzodiazepine) ที่ช่วยลดความวิตกกังวล
o Fentanyl – เพื่อช่วยลดอาการปวดจากการผ่าตัดและลดความวิตกกังวล
o Propofol – เป็นยาที่ช่วยทำให้ร่างกายผ่อนคลาย ไร้ความรู้สึก ผู้ป่วยจะรู้สึกง่วงและเข้าสู่ภาวะหลับได้ง่าย มีการออกฤทธิ์เพียงระยะสั้นๆ ทางคลินิกนำมาใช้ร่วมกับการใช้ยาชา/ยาสลบก่อนการผ่าตัด
o Volatile agents (แก๊ส) – เป็นสารระเหย เพื่อสูดดมทำให้หมดความรู้สึก
หลังการผ่าตัด
โดยปกติผู้ป่วยจะฟื้นจากอาการสลบและกลับบ้านได้ภายใน 1-4 ชั่วโมงหลังการผ่าตัด โดยมีอาการเจ็บปวดหรือไม่สบายที่น้อย พยาบาลจะคอยดูอาการของผู้ป่วยว่ามีอาการคลื่นไส้ อาเจียน หนาวสั่น และคอยวัดความดันโลหิตในห้องพักฟื้น
แหล่งข้อมูล:
- Outpatient Surgery. https://www.emedicinehealth.com/outpatient_surgery/article_em.htm [2018, January 11].
- Outpatient Surgery. https://www.hopkinsmedicine.org/healthlibrary/conditions/surgical_care/outpatient_surgery_85,P01404 [2018, January 11].