ปากกามหัศจรรรย์

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 23 กันยายน 2560
  • Tweet
ปากกามหัศจรรรย์-1

เมื่อวันที่ 6 กันยายนที่ผ่านมา วารสาร Science Translational Medicine ได้ลงบทความเกี่ยวกับ "The MasSpec Pen" ซึ่งเป็นปากกาที่แพทย์สามารถใช้เป็นอุปกรณ์ในการตรวจหาเซลล์มะเร็ง (Cancer pen) ได้ภายใน 10 วินาที เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยให้การผ่าตัดแม่นยำมากขึ้น

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ Dr.Livia Eberlin แห่ง University of Texas at Austin ได้เปิดเผยว่า ปากกานี้จะช่วยให้การค้นหาเซลล์มะเร็งรอบๆ ก้อนเนื้อทำได้ง่าย เพราะมะเร็งที่กระจายไปยังเซลล์รอบๆ ก้อนเนื้อจะมีลักษณะคล้ายเซลล์ปกติเมื่อดูด้วยตาเปล่า ดังนั้น เมื่อแพทย์ใช้อุปกรณ์นี้ช่วย จะทำให้การผ่าตัดทำได้ง่ายขึ้น และสามารถผ่าตัดกำจัดเซลล์มะเร็งไม่ให้หลงเหลือ

จากการทดลองใช้ในผู้ป่วยมะเร็ง 253 ราย และนำเอาเนื้อเยื่อที่ผ่าออกไปทดสอบพบว่า การใช้อุปกรณ์นี้ให้ความถูกต้องได้ถึงร้อยละ 96

ทั้งนี้ ในปัจจุบันการตัดชิ้นเนื้อไปทดสอบว่ามีเชื้อมะเร็งหรือไม่จะใช้เวลาประมาณครึ่งชั่วโมงในการทราบผล ขณะที่ผู้ป่วยยังคงนอนอยู่บนเตียงผ่าตัด ซึ่งเป็นช่วงที่ผู้ป่วยอาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ นอกจากนี้ การผ่าตัดชิ้นเนื้อในปริมาณที่น้อยไปก็อาจทำให้เซลล์มะเร็งหลงเหลือและแพร่กระจายได้อีก ในขณะที่การผ่าตัดชิ้นเนื้อที่ใหญ่เกินก็อาจเป็นการทำลายเซลล์ปกติและมีผลกระทบต่อระบบอื่นๆ ได้ เช่น ระบบประสาทในผู้ป่วยมะเร็งสมอง หรือ ระบบการพูดในผู้ป่วยมะเร็งต่อมไทรอยด์

อุปกรณ์ MasSpec Pen จะช่วยให้การผ่าตัดสมบูรณ์ขึ้น เพราะศัลยแพทย์สามารถทดสอบได้ว่า ได้ผ่าเอาเซลล์เนื้อร้ายออกหมดหรือไม่ ลดการผ่าตัดซ้ำในกรณีที่ภายหลังพบว่ายังมีเซลล์มะเร็งหลงเหลืออีก

อุปกรณ์ชนิดนี้เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ครั้งเดียว (Single-use pen) ที่เชื่อมผ่านท่อบางๆ ไปยัง Mass spectrometer ซึ่งเป็นเครื่องมือทางวิทยาศาสตร์ที่ใช้หลักการทำให้สารประกอบเคมีกลายเป็นประจุ (Ionize) เพื่อสร้างโมเลกุลที่มีประจุขึ้นมาและวัดสัดส่วนมวลต่อประจุ

ศัลยแพทย์จะจรดปากกาไปยังเนื้อเยื่อ และปากกาจะปล่อยหยดน้ำเล็กๆ ออกมา แล้วสารเคมีที่อยู่ในเซลล์จะเข้าไปอยู่ในหยดน้ำนั้น ซึ่งใช้เวลาประมาณ 3 วินาที ที่ปากกาจะดูดน้ำกลับเพื่อนำไปวิเคราะห์ทดสอบโมเลกุลว่ามีเชื้อมะเร็งหรือไม่ โดยผลการทดสอบจะปรากฏบนจอคอมพิวเตอร์เลย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ Dr.Livia Eberlin กล่าวอีกว่า ทีมงานวิจัยกำลังอยู่ระหว่างการปรับปรุงพัฒนาอุปกรณ์นี้อยู่ และคาดว่าจะสามารถนำอุปกรณ์นี้ไปทดสอบในการผ่าตัดจริงได้ในต้นปีหน้า และคงใช้เวลาอีกหลายปีที่อุปกรณ์นี้จะวางขายในตลาดได้

ทั้งนี้ ในปัจจุบัน มีการทดสอบอุปกรณ์นี้กับเชื้อมะเร็งเต้านม มะเร็งปอด มะเร็งไทรอยด์ และมะเร็งรังไข่ เพื่อทดสอบความแม่นยำของอุปกรณ์อยู่

ด้าน Dr. Gary Deutsch ศัลยแพทย์ด้านผ่าตัดมะเร็งแห่ง Northwell Health Cancer Institute in Lake Success, N.Y. เชื่อว่า อุปกรณ์นี้จะช่วยให้เกิดการปฏิรูปในวงการผ่าตัดมะเร็ง เพราะศัลยแพทย์ส่วนใหญ่จะไม่สามารถระบุหาเนื้อเยื่อมะเร็งในระยะแรกเริ่มที่เพิ่งเป็นได้ระหว่างการผ่าตัด เนื่องจากเนื้อเยื่อดังกล่าวจะมีลักษณะคล้ายเนื้อเยื่อปกติมาก แต่อุปกรณ์นี้จะช่วยให้การผ่าตัดสมบูรณ์มากขึ้น ทำให้ศัลยแพทย์มั่นใจว่าได้ผ่าเอาเซลล์มะเร็งออกหมดแล้ว โดยเฉพาะมะเร็งในบริเวณช่องท้อง ท่อน้ำดี ตับอ่อน และลำไส้

แหล่งข้อมูล:

  1. 'Cancer Pen' Lets Docs Spot Tumor Cells in Seconds. http://www.webmd.com/cancer/news/20170906/cancer-pen-lets-docs-spot-tumor-cells-in-seconds#1 [2017, September 19].
  2. 'Pen' identifies cancer in 10 seconds. http://www.bbc.com/news/health-41162994 [2017, September 19].
  3. New handheld ‘pen’ allows surgeons to detect cancer in 10 SECONDS – making sure they remove all trace of disease. https://www.thesun.co.uk/news/4410739/new-handheld-pen-allows-surgeons-to-detect-cancer-in-10-seconds-making-sure-they-remove-all-trace-of-disease/ [2017, September 19].