ปฐมพยาบาลภาคสนาม (ตอนที่ 2)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 24 ตุลาคม 2559
- Tweet
ในหลายประเทศอาจจะมีกฏหมาย ระเบียบกฏเกณฑ์ หรือคำแนะนำ ถึงระดับการให้การปฐมพยาบาลเบื้องต้น เช่น ต้องมีการจัดอบรมในบริษัทที่ทำงาน ในโรงเรียน เป็นต้น อย่างไรก็ดี การปฐมพยาบาลที่เกิดขึ้นก็มักจะทำโดยคนทั่วไป และไม่ได้ใช้อุปกรณ์อะไรมากมาย
ในที่นี่จะขอกล่าวถึง การปฐมพยาบาลเฉพาะอาการที่อาจเกิดขึ้นในช่วงนี้ ซึ่งส่วนใหญ่อาการที่เกิดขึ้น ได้แก่ อาการหน้ามืดเป็นลม เป็นตะคริว ปวดท้องหรือท้องเสียจากอาหารแจก ขาดน้ำ
หน้ามืดเป็นลม (Fainting) เป็นอาการหมดสติชั่วคราว ซึ่งอาจมีสาเหตุมาจากการที่เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ ทำให้หมดสติไปชั่วขณะ
ส่วนสาเหตุของการที่ความดันเลือดตก ทำให้เลือดไปเลี้ยงสมองไม่พอ อาจเกิดจาก
- การยืนนานเกินไป
- ร้อนมากเกินไป (Overheating)
- ภาวะร่างกายขาดน้ำ (Dehydration)
- เสียใจมากเกินไป
- ปวดมากเกินไป
- การเห็นเลือด
- การเห็นเข็มฉีดยา (Hypodermic needle)
- น้ำตาลในเลือดต่ำ (Low blood sugar)
- อ่อนเพลีย (Exhaustion)
อาการส่วนใหญ่ไม่รุนแรงและหายได้เร็วภายในไม่กี่นาที อาการโดยทั่วไปได้แก่
- เวียนศีรษะ (Dizziness)
- มึนๆ หวิวๆ คล้ายจะเป็นลม (Lightheadedness)
- หน้าซีด (Paleness)
- ทรงตัวไม่อยู่ (Unsteady balance)
- สายตาพร่ามัว (Vision changes)
- หัวใจเต้นเร็วหรือเต้นไม่เป็นจังหวะ (Fast or irregular heartbeat)
- เหงื่อออก (Sweating)
- คลื่นไส้หรืออาเจียน (Nausea or vomiting)
การปฐมพยาบาลคนที่หน้ามืดเป็นลม ได้แก่
- หาที่อากาศถ่ายเทสะดวก ให้นั่งลงหรือนอนลง เพื่อลดโอกาสในการล้ม
- กรณีที่นั่งให้ก้มหัวลงระหว่างเข่า ส่วนกรณีที่นอนให้ยกขาให้สูงกว่าระดับหัวใจประมาณ 12 นิ้วเพื่อช่วยให้เลือดไปเลี้ยงสมอง
- คลายเครื่องแต่งกายให้หลวม เช่น เข็มขัด กระดุมเม็ดที่ติดคอ
- ให้ดมแอมโมเนีย
- และเพื่อหลีกเลี่ยงการหน้ามืดซ้ำอย่าลุกขึ้นเร็วเกินไป หากผู้ป่วยยังหมดสติอยู่ หรือรู้สึกหายไม่ค่อยออก เจ็บหน้าอก ใจสั่น หรือชีพจรเต้นผิดปกติให้เรียกรถพยาบาลทันที
บรรณานุกรม
1. First aid. https://en.wikipedia.org/wiki/First_aid [2016, October 23].
2. Fainting. https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/fainting [2016, October 23].
3. First Aid : Fainting. http://kidshealth.org/en/parents/fainting-sheet.html [2016, October 23].
