บุกตรวจขายยา”อัลปราโซแลม” (ตอนที่ 1)

สารบัญ

นายพสิษฐ์ ศักดาณรงค์ ที่ปรึกษา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) และเจ้าหน้าที่กว่า 10 คน ได้เข้าตรวจสอบคลินิก “ปราโมทย์คลินิกเวชกรรม” ที่ตั้งอยู่ริม ถนนสายตรัง – ปะเหลียน เขตเทศบาล อำเภอย่านตาขาว จังหวัดตรัง หลังจากได้รับการร้องเรียนว่าเป็นแหล่งขายยา ”อัลปราโซแลม” (ซึ่งเป็นวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท) รายใหญ่ และเชื่อมโยงกับการนำไปใช้ของวัยรุ่นใน 3 จังหวัดชายแดนใต้

หลังจากได้รับการร้องเรียนดังกล่าว สธ. จึงได้ให้เจ้าหน้าที่ปลอมตัวเข้าไปรักษาที่คลินิก และทางคลีนิคก็ได้จ่ายยาอัลปราโซแลมจริง นายพสิษฐ์ กล่าวอีกว่า จากการที่ได้ลงพื้นที่ 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ พบว่ามีการใช้ยานี้เป็นจำนวนมาก และหากนำไปผสมแอลกอฮอลล์ จะมีฤทธิ์ มากถึง 3-4 เท่า จากการสืบสวนพบว่า ยาดังกล่าวมาจากจังหวัดตรัง

หลังจากสืบสวนในทางลับพบว่า คลินิกแห่งนี้จ่ายยาเกินการควบคุม จึงได้เข้าตรวจสอบดังกล่าว ซึ่งพบว่าตั้งแต่ปี 2555-2556 มีการจ่ายยาดังกล่าวเกือบ 200,000 เม็ด ซึ่งนายแพทย์ปราโมทย์ ตะบูนพงศ์ เจ้าของคลิกนิกให้การว่า จ่ายยาให้ผู้ป่วยครั้งละ 30 เม็ด ซึ่งถูกต้องตามกฎหมาย โดยบางเดือนจ่ายยา 10,000 – 12,000 เม็ด สูงสุด 18,000 เม็ด ปัจจุบันคงเหลือ 2,000 เม็ด นายแพทย์ปราโมทย์ ยังได้ยืนยันว่า การแพร่ระบาดของยา อัลปราโซแลม ใน 3 จังหวัดชายแดน ไม่ได้มาจากคลินิกของตน

ยาอัลปราโซแลม หรือที่รู้จักในชื่อการค้าว่า ซาแน็กซ์ (Xanax) และชื่ออื่นๆ อีก เป็นยากลุ่มวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท (Psych-active) กลุ่ม เบนโซไดอะซีพีน ออกฤทธิ์คลายความวิตกกังวล (Anxiolytic) ในระยะสั้น ยาออกฤทธิ์ที่สมองโดยตรง ยานี้ใช้กันอย่างแพร่หลาย ในสหรัฐอเมริกา

คณะกรรมการอาหารและยา (อย.) (Food and Drug Administration : FDA) ของสหรัฐอเมริกา อนุญาตให้ใช้ทางการแพทย์ โดยมีข้อบ่งใช้ในการลดอาการตื่นตระหนก (Panic disorder) และ คลายอาการวิตกกังวล (Anxiety disorder)

ในทางการแพทย์ ยาอัลปราโซแลม ใช้บรรเทาอาการวิตกกังวล สงบประสาท (Sedative) เป็นยานอนหลับ (Hypnotic) คลายกล้ามเนื้อ (Muscle relaxant) ลดอาการอาเจียน (Nausea) จากการได้รับเคมีบำบัด (Chemotherapy) ยากันชัก (Anti-convulsant) ทำให้เกิดภาวะสูญเสียความจำข้างหน้า (Amnestic)

ยาอัลปราโซแลมเป็นยาที่ออกฤทธิ์เร็ว คนไข้ได้รับผลของยาภายในชั่วโมงแรก ความเข้มข้นสูงสุดของยาในเลือดภายใน 1.5 ชั่วโมง หลังรับประทานยา โดยเป็นยาที่ถูกสั่งจ่ายมากที่สุดและถูกใช้ในทางที่ผิดมากที่สุดในอเมริกา

การที่ยามีคุณสมบัติออกฤทธิ์เร็ว ได้ผลดี และหมดฤทธิ์เร็วเนื่องจากร่างกายขับออกได้เร็ว จึงเป็นการเพิ่มการใช้ยาในทางที่ผิด โดยคนไข้เองมักจะเพิ่มขนาดยาเอง หรือติดยาเพิ่มขึ้น และในเมืองไทยมีการนำไปใช้เป็นยามอมสาวโดยผสมใน เครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอลล์ซึ่งทำให้ฤทธิ์ของยาเพิ่มขึ้น

ทาง อย. ของไทยจึงได้ปรับเปลี่ยนยาอัลปราโซแลม จากที่จัดให้อยู่ในกลุ่มยาวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตประสาท ประเภท 4 ให้เป็นอยู่ในประเภท 2 ซึ่งห้ามจำหน่ายในร้ายยา จำหน่ายได้เฉพาะในโรงพยาบาลและคลินิกที่มีหมอสั่งจ่ายเท่านั้น และต้องทำบัญชีรายรับ – จ่ายยาด้วย

แหล่งข้อมูล

  1. บุกตรวจคลินิกดังขายยา “อัลปราโซแลม” โยงชายแดนใต้ - http://www.manager.co.th/South/ViewNews.aspx?NewsID=9560000019824&Keyword=%ca%d2%b8%d2%c3%b3%ca%d8%a2 [2013, February 27].
  2. Alprazolam - http://en.wikipedia.org/wiki/Alprazolam [2013, February 27].