บริจาคสมอง อวัยวะ และร่างกายที่ใช้แล้ว (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 11 พฤษภาคม 2561
- Tweet
นักวิทยาศาสตร์ที่ศูนย์เก็บสมองที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในโลก เรียกร้องให้คนบริจาคสมองเพิ่มขึ้นหลังการเสียชีวิต เพื่อนำสมองไปใช้ในงานวิจัย เนื่องจากขณะนี้กำลังขาดแคลน โดยเฉพาะสมองของผู้ป่วยจิตเวช เช่น โรคซึมเศร้า โรคความผิดปกติทางจิตใจหลังภยันตราย (Post–Traumatric Stress Disorder = PTSD)
ศูนย์วิทยบริการสมองฮาร์วาร์ด ที่โรงพยาบาลแมกคลีน ใกล้เมืองบอสตันมีสมองกว่า 3,000 สมองอยู่ในคลัง แต่ยังคงไม่พอ เนื่องจากคนส่วนหนึ่งไม่นิยมบริจาคสมองของผู้ป่วยโรคจิตเวช เพราะเข้าใจว่าโรคทางจิตเวชเป็นโรคที่มีต้นเหตุมาจากสภาพจิต ไม่ได้มีต้นเหตุมาจากการเปลี่ยนแปลงของการเชื่อมต่อระหว่างส่วนต่าง ๆ ในสมอง
ศ.ซาบินา เบอร์เรตตา ผู้อำนวยการฝ่ายวิทยาศาสตร์ที่ศูนย์แห่งนี้ชี้ว่า หากคนทั่วไปเชื่อว่าไม่มีการเปลี่ยนแปลงใดๆ เกิดขึ้นในสมองของผู้ป่วยโรคซึมเศร้ารุนแรง หรือโรค PTSD ก็ไม่มีเหตุผลที่พวกเขาจะบริจาคสมองเพื่องานวิจัย เพราะพวกเขาคิดว่าการบริจาคไม่ได้ช่วยให้พบอะไรเพิ่มเติม แต่นี่เป็นความคิดที่ไม่ถูกต้องหากมองในแง่ชีววิทยา
ช่วงที่ผ่านมานี้ นักวิทยาศาสตร์สามารถโยงให้เห็นถึงความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะทางกายภาพของสมองกับโรคด้านจิตเวชและทางประสาทหลายโรค โดยศึกษาจากสมองของผู้ที่เป็นโรคดังกล่าว
อย่างไรก็ตามขณะนี้พวกเขากำลังหาทางพัฒนาวิธีบำบัดโรคพาร์กินสัน โรคอัลไซเมอร์ และโรคทางจิตเวชอีกหลายโรค และต้องการสมองของผู้ที่เป็นโรคเหล่านี้
แต่ที่ศูนย์บริการสมองฮาร์วาร์ด รวมทั้งศูนย์เก็บสมองทั่วโลกมีตัวอย่างสมองไม่เพียงพอสำหรับงานวิจัย และการขาดแคลนนี้กำลังเป็นอุปสรรคในการพัฒนา
พวกเขาบอกว่าสมองมนุษย์เป็นสิ่งที่สวยงามและมีความซับซ้อน การเชื่อมต่อของเซลล์ประสาทและระบบต่าง ๆ มีการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง กลไกลในสมองเป็นตัวขับเคลื่อนการทำงานของร่างกายและพฤติกรรมของมนุษย์
ผู้บริจาครายหนึ่งซึ่งไปที่โรงพยาบาลดังกล่าวบอกบีบีซีนิวส์ว่า เธอตัดสินใจบริจาคสมองให้กับงานวิจัย เพราะว่าญาติใกล้ชิดคนหนึ่งป่วยเป็นจิตเภท และเธอหวังว่าการบริจาคของเธอจะช่วยนักวิจัยให้สามารถหาวิธีรักษาโรคได้
การบริจาคสมอง (Brain donation) เป็นการบริจาคที่แตกต่างจากการบริจาคอวัยวะอื่นๆ เพราะเป็นบริจาคที่นำไปใช้ในลักษณะที่แตกต่างกัน ไม่ใช่นำไปบริจาคให้ผู้อื่น แต่เป็นการบริจาคเพื่อนำไปใช้ศึกษาหาต้นเหตุและวิธีการรักษาโรคต่อไป
เพราะมีหลายคนที่ป่วยด้วยโรคสมองและความผิดปกติของสมอง ซึ่งยังมีหลายกรณีที่ไม่สามารถทราบถึงวิธีการรักษา ดังนั้น จึงต้องมีการทำวิจัยและศึกษาเกี่ยวกับเซลล์สมองจากทั้งผู้ที่ป่วยและไม่ป่วยด้วยโรคสมอง เพื่อนำไปศึกษาเปรียบเทียบ
แหล่งข้อมูล:
- นักวิทยาศาสตร์เรียกร้องให้คนบริจาคสมองเพิ่มขึ้น. http://www.bbc.com/thai/international-39016119 [2018, May 10].
- Brain donation urged by Cardiff dementia research centre . http://www.bbc.com/news/uk-wales-43084710 [2018, May 10].
- Brain donation. https://www.hta.gov.uk/guidance-public/brain-donation [2018, May 10].