น้ำท่วมสมอง ? (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 5 พฤษภาคม 2561
- Tweet
รศ.นพ.ประจักษ์ ศรีรพีพัฒน์ ภาควิชาศัลยศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ ศิริราชพยาบาล กล่าวว่า หากพบผู้สูงอายุมีอาการเดินผิดปกติ ลักษณะเดินช้าๆ ซอยเท้าถี่ๆ ดูงุ่มง่าม และหกล้มบ่อย อย่าเข้าใจผิดคิดว่าเป็นโรคในผู้สูงอายุที่รักษาไม่หาย ความจริงแล้วอาจเกิดจากน้ำคั่งในโพรงสมองที่มีทางรักษาให้กลับมาเดินเป็นปกติได้
รศ.นพ.ประจักษ์ อธิบายว่า โรคน้ำคั่งในโพรงสมองในผู้สูงอายุเป็นภาวะความผิดปกติทางสมองที่เกิดจากโพรงน้ำในสมองมีขนาดใหญ่ขึ้น การขยายตัวของโพรงน้ำไปกดเบียดเนื้อสมองทำให้สมองทำงานผิดปกติ มักเกิดขึ้นกับผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป เป็นโรคที่มีอุบัติการณ์สูงมาก ถึงระดับที่น่าจะมีผู้ป่วยโรคนี้หลายแสนคนในประเทศไทย จึงควรรู้จักและทำความเข้าใจในการสังเกตผู้สูงอายุในบ้านเพื่อได้ทำการรักษาได้ทันท่วงที
โดยทั่วไปผู้ที่เป็นโรคนี้จะเดินผิดปกติ เดินช้า ก้าวขาไม่ออก ยกขาไม่พ้นจากพื้น เดินซอยเท้า ทรงตัวไม่ดี ล้มบ่อย และมีผู้ป่วยบางรายมาหาหมอด้วยเรื่องล้ม โดยไม่คิดว่าโรคนี้แอบแฝงอยู่ ผู้ป่วยมักจะยืนโน้มตัวไปข้างหน้า ก้มหน้าตัวงอเอียง ปัสสาวะบ่อย บางครั้งเล็ด เข้าห้องน้ำไม่ทัน พูดน้อย เสียงเบาแหบ สำลักน้ำและอาหารบ่อย นั่งไหนหลับนั่น ความจำเสื่อมลง ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้
ลักษณะดำเนินของโรคจะค่อยๆ เป็น ค่อยๆ ไป และมีผู้ป่วยบางรายที่มีผลการตรวจเอกซเรย์ที่ผิดปกติ และเข้าได้กับภาวะนี้ จำนวนมากจะมีอาการภายใน 4-5 ปี ให้คอยสังเกตและระวัง หากรู้เร็วรักษาเร็วสามารถรักษาหายได้เป็นปกติ
ในการวินิจฉัย แพทย์จะทำการซักประวัติ ดูอาการผิดปกติต่างๆ ที่เกิดขึ้น การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์สมองหรือ CT Scan หรือการตรวจคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าสมอง หรือ MRI จะพบโพรงน้ำในสมองมีขนาดใหญ่ และพบร่องผิวสมองบริเวณส่วนบนของศีรษะ และบริเวณแนวกลางสมองมีลักษณะแคบและแน่น ร่วมกับมีความผิดปกติของการเดิน ในผู้ป่วยบางรายเราจะใช้การเจาะระบายน้ำจากโพรงสันหลัง หากผู้ป่วยมีอาการดีขึ้น ก็เป็นข้อบ่งชี้ว่าเป็นโรคนี้
สำหรับการรักษา แพทย์จะทำการผ่าตัดใส่อุปกรณ์ระบายน้ำเลี้ยงสมอง - ไขสันหลัง เข้าสู่ช่องท้อง ซึ่งเป็นการผ่าตัดที่ใช้ระยะเวลาสั้นมีผลแทรกซ้อนไม่มาก ผลการรักษาได้ผลดี โดยเทคนิคที่ใช้มี 2 วิธี คือ
1. ใส่อุปกรณ์ระบายน้ำจากโพรงสมองเข้าสู่ช่องท้อง
2. ใส่อุปกรณ์ระบายน้ำจากโพรงสันหลังระดับเอวเข้าสู้ช่องท้อง
โดยอาการต่างๆ ผู้ป่วยจะดีขึ้นจนถึงหายเป็นปกติ รวมทั้งสามารถป้องกันหรือหยุดการดำเนินของโรคที่อาจนำมาซึ่งทุพพลภาพในอนาคตจากการหกล้ม การสำลักอาหารหรือน้ำ ตลอดจนแผลกดทับตามร่างกาย ซึ่งมีผู้ป่วยจำนวนมากไม่ได้รับการวินิจฉัยในระยะแรก ทำให้ผู้ป่วยจำนวนมากเสียโอกาสในการป้องกันหรือรักษาโรคดังกล่าว
แหล่งข้อมูล:
- โรคน้ำคั่งในโพรงสมองในผู้สูงอายุ.https://mgronline.com/qol/detail/9610000027786 [2018, May 4].
