ถุงน้ำดีอักเสบ (ตอนที่ 1)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 19 เมษายน 2561
- Tweet
แพทย์เตือน! ปวดท้องใต้ชายโครงขวาอาจเสี่ยงต่อการเป็นถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน หากปล่อยทิ้งไว้นาน ถุงน้ำดีอาจเน่าหรือทะลุ เกิดการติดเชื้อรุนแรงในช่องท้อง ทำให้เสียชีวิตได้
นายแพทย์สมศักดิ์ อรรฆศิลป์อธิบดี กรมการแพทย์ กล่าวว่า ถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน คือภาวะถุงน้ำดีที่มีอาการอักเสบขึ้นทันทีทันใด มักมีอาการปวดท้องรุนแรง บริเวณลิ้นปี่หรือใต้ชายโครงขวาโดยเฉพาะเวลาหายใจเข้าลึกๆ จะปวดขึ้นเรื่อยๆ ร่วมกับอาการมีไข้
ส่วนมากมีสาเหตุเกิดจากก้อนนิ่วไปอุดตันท่อทางเดินน้ำดี ระยะแรกผู้ป่วยจะมีอาการไข้ คลื่นไส้ อาเจียนและอาจหนาวสั่นร่วมกับอาการปวดท้อง หากถุงน้ำดีแตก จะมีไข้สูง หน้าท้องแข็ง กล้ามเนื้อจะหดเกร็ง เจ็บทุกส่วนของช่องท้อง ผู้ป่วยที่เกิดอาการปวดท้องเฉียบพลันอย่างรุนแรง โดยเกิดอาการนานหลายชั่วโมง ร่วมกับอาการไข้ ควรรีบพบแพทย์ทันที เนื่องจากโรคถุงน้ำดีอักเสบควรได้รับการตรวจเพื่อวินิจฉัยโรคและรักษาอย่างเร่งด่วน
นายแพทย์มานัส โพธาภรณ์ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลราชวิถี กล่าวเพิ่มเติมว่า ถุงน้ำดีมีหน้าที่หลักในการเก็บสำรองน้ำดีที่ผลิตจากตับ แล้วก็ทำให้น้ำดีเข้มข้นขึ้น น้ำดีช่วยในการย่อยอาหาร โดยเฉพาะอาหารจำพวกไขมัน หากเกิดการอุดตันของทางเดินน้ำดี จะส่งผลให้ถุงน้ำดีบวม อักเสบ
สาเหตุที่ทำให้เกิดการอุดตันทางเดินน้ำดีหรือถุงน้ำดีแบ่งได้ 2 ประเภท คือ 1.เกิดจากนิ่ว ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบได้มากที่สุด 2.สาเหตุอื่นที่พบได้น้อยมากหากเทียบกับอาการที่เกิดจากนิ่ว เช่น การเกิดพังผืดอุบัติเหตุที่ทำให้ถุงน้ำดีฉีกขาด การติดเชื้อในกระแสโลหิต หรือภาวะแทรกซ้อนจากการป่วยหนัก
สำหรับผู้ป่วยที่ป่วยเป็นถุงน้ำดีอักเสบจำเป็นต้องเข้ารับการรักษา โดยแพทย์จะคอยดูแลอาการอักเสบของถุงน้ำดี และอาการป่วยอื่น ๆ ควบคู่กันไป
ทั้งนี้ นิ่วในถุงน้ำดีนั้นพบในผู้หญิงมากกว่าผู้ชาย และมักพบในผู้หญิงอ้วน อายุเยอะ ถุงน้ำดีอักเสบไม่สามารถป้องกันได้ แต่สามารถป้องกันนิ่วในถุงน้ำดีซึ่งเป็นสาเหตุของโรคได้
การลดความเสี่ยงดังกล่าวทำได้โดยการลดน้ำหนัก ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากเกินไปเสี่ยงเกิดนิ่วในถุงน้ำดีได้สูง การลดน้ำหนัก ไม่ควรหักโหมลดน้ำหนัก ควรเลือกรับประทานอาหารจำพวกผัก ผลไม้ หรือธัญพืชต่างๆเพราะเป็นอาหารที่มีเส้นใยสูงร่วมกับการออกกำลังกาย การป้องกันตัวเองในเบื้องต้นเหล่านี้อาจช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดนิ่วในถุงน้ำดีและการเป็นถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลันได้
ถุงน้ำดี (Gallbladder) เป็นอวัยวะรูปคล้ายลูกแพร์อยู่ทางด้านขวาของช่องท้องใต้ตับ มีหน้าที่เก็บน้ำที่ช่วยย่อยอาหารและปล่อยออกทางท่อน้ำดี กรณีเกิดถุงน้ำดีอักเสบ (Cholecystitis) และปล่อยไว้ไม่ทำการรักษา อาจทำให้เกิดอาการรุนแรงและเสียชีวิตได้ โดยถุงน้ำดีอักเสบแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิด คือ
- ถุงน้ำดีอักเสบแบบเฉียบพลัน (Acute cholecystitis)
- ถุงน้ำดีอักเสบแบบเรื้อรัง (Chronic cholecystitis) หรือถุงน้ำดีอักเสบซ้ำๆ
แหล่งข้อมูล:
- แพทย์เตือน! ปวดท้องใต้ชายโครงขวาเสี่ยงเป็นถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน. http://www.bangkokbiznews.com/news/detail/796481 [2018, April 18].
- Cholecystitis.https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cholecystitis/symptoms-causes/syc-20364867 [2018, April 18].
- Acute cholecystitis. https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/stomach-liver-and-gastrointestinal-tract/acute-cholecystitis [2018, April 18].
