ตาเจ้ากรรมดันขี้เกียจ (ตอนที่ 1)

ตาเจ้ากรรมดันขี้เกียจ

นพ.สุพรรณ ศรีธรรมมา อธิบดีกรมการแพทย์ กล่าวว่า โรคตาขี้เกียจ หรือโรคตามัว เป็นโรคที่ทำให้ตาของเด็กมัวลง ถ้าไม่ได้รับการตรวจรักษาที่ถูกต้องอย่างทันท่วงที อาจทำให้ตามัวแบบถาวร และไม่สามารถแก้ไขได้เมื่อโตแล้ว

นพ.สุพรรณ อธิบายว่า การมองเห็นในคนปกติเริ่มมีการพัฒนาของสายตาตั้งแต่แรกคลอด และจะสมบูรณ์เต็มที่เมื่ออายุประมาณ 10 ปี แล้วสายตาจะคงที่จนกระทั่งเป็นผู้ใหญ่ ดังนั้นความผิดปกติของตาตั้งแต่เด็กจึงมีผลอย่างมากต่อการมองเห็นไปตลอดชีวิต

ฉะนั้น การตรวจตาในเด็กเพื่อค้นหาความผิดปกติจึงมีความสำคัญมาก เนื่องจากเด็กไม่สามารถบอกความผิดปกที่เกิดขึ้นกับตนเองได้เหมือนผู้ใหญ่ ผู้ปกครองจึงควรสังเกตความผิดปกติทางตาที่เกิดขึ้นกับเด็ก หากมีความผิดปกติด้านการมองเห็นและอาจสงสัยว่าเป็นโรคตาขี้เกียจจะมีอาการสำคัญ คือ

ในเด็กเล็กอาจสังเกตเห็นลูกตาดำสั่นหรือเด็กไม่จ้องหน้า เด็กร้องไห้เมื่อถูกปิดตา 1 ข้าง หรือพยายามดึงมือที่ปิดตาออก สำหรับในเด็กโตถ้าผู้ปกครองทดลองปิดตาทีละข้างสลับกันเด็กจะมองเห็นภาพไม่ชัดเจนเหมือนคนปกติ ควรไปพบจักษุแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยความผิดปกติที่เกิดขึ้น

นพ.สุพรรณ อธิบายต่อว่า สาเหตุของภาวะสายตาขี้เกียจ แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ

กลุ่มที่ 1 กลุ่มที่เกิดจากความบกพร่องของอวัยวะรับภาพและแปลผลภาพ เป็นกลุ่มที่รักษาได้น้อยมากหรือไม่ได้เลย ตัวอย่างของโรคในกลุ่มนี้ เช่น โรคประสาทตาฝ่อ เป็นต้น

กลุ่มที่ 2 กลุ่มที่เกิดจากการบดบังภาพที่เข้าสู่จอประสาทตาเป็นกลุ่มที่พบได้บ่อย เช่น โรคตาเขหรือตาเหล่ โรคสายตาสั้น - ยาว - เอียง แบบไม่สมมาตร โรคที่ทำให้แสงผ่านเข้ามาในตาไม่ดี เช่น โรคต้อกระจกแต่แรกเกิด โรคเลือดออกในน้ำวุ้นลูกตา หนังตาตก เป็นต้น

สำหรับวิธีแก้ไขภาวะสายตาขี้เกียจ ได้แก่

  1. การแก้ไขที่สาเหตุ เช่น ถ้าเด็กมีปัญหาสายตาสั้นยาวไม่เท่ากันมากๆ ก็แก้ไขได้ด้วยการใช้แว่น เพื่อให้ตาทั้งสองข้างมองเห็นชัดๆ เท่ากัน หรือใกล้เคียงกัน
  2. กระตุ้นให้เด็กใช้ตาข้างที่เป็นโรคตาขี้เกียจมากขึ้น ซึ่งมีหลายวิธีที่นิยมกันคือปิดตาข้างที่มองเห็น เพื่อที่จะให้เด็กใช้สายตาข้างที่ขี้เกียจมากขึ้น
  3. บำบัดสายตา เป็นการฟื้นฟูตาขี้เกียจด้วยการใช้เครื่องมือฝึกกล้ามเนื้อตา และโปรแกรมการฝึกบริหารกล้ามเนื้อตาด้วยคอมพิวเตอร์

โรคตาขี้เกียจ หรือ โรคตามัว (Amblyopia / Lazy eye) ทำให้การมองเห็นลดลง เป็นผลมาจากความผิดปกติของการพัฒนาการมองเห็นของเด็กตั้งแต่แรกคลอดจนถึงอายุ 7 ปี ส่วนใหญ่จะพบในตาข้างใดข้างหนึ่ง มีส่วนน้อยที่เป็นทั้ง 2 ข้าง (Bilateral amblyopia)

แหล่งข้อมูล

1. โรคตาขี้เกียจทำเด็กตามัวถาวร แนะตรวจสายตาตั้งแต่แรกคลอด. http://manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9590000001692&Keyword=%e2%c3%a4 [2016, July 20].

2. Lazy eye (amblyopia). http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/lazy-eye/home/ovc-20201878 [2016, July 20].