ตรวจเลือดและปัสสาวะ ลดความเสี่ยง (ตอนที่ 2)

สารบัญ

การตรวจเลือดที่นิยมทำกันโดยทั่วไป คือ

  • การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete blood count : CBC)
  • การตรวจสารเคมีในเลือด (Blood chemistry tests)
  • การตรวจเอนไซม์ในเลือด (Blood enzyme tests)
  • การตรวจเลือดเพื่อประเมินความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจ
  • การตรวจหาลิ่มเลือด (Blood clotting tests)

การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด (Complete blood count : CBC) เป็นหนึ่งในวิธีที่ใช้มากที่สุด มักเป็นส่วนหนึ่งของการตรวจร่างกายประจำปี CBC สามารถทำให้เรารู้ถึงความผิดปกติของเลือด เช่น การมีภาวะโลหิตจาง มีการติดเชื้อ มีปัญหาลิ่มเลือดอุดตัน เป็นมะเร็งในเม็ดเลือด และระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายที่ผิดปกติ (Immune system disorders) จากการตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด เราสามารถรู้ได้ว่า :-

เม็ดเลือดแดงสามารถนำออกซิเจนจากปอดไปสู่ส่วนต่างๆ ของร่างกายตามปกติได้หรือไม่ ระดับเม็ดเลือดแดงที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของการมีภาวะโลหิตจาง ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) มีการตกเลือด (Bleeding)

เม็ดเลือดขาวเป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกันในร่างกาย ที่ใช้ในการต่อสู้กับการติดเชื้อและโรคต่างๆ ระดับเม็ดเลือดขาวที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อ เป็นมะเร็งในเม็ดเลือด หรือระบบภูมิคุ้มกันในร่างกายผิดปกติ

เกล็ดเลือด (Platelets) เป็นสะเก็ดหรือส่วนที่แยกออกมาเป็นชิ้นๆ ช่วยในการแข็งตัวของเลือด (Blood clot) ระดับเกล็ดเลือดที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของการตกเลือดที่ผิดปกติ (Bleeding disorder) หรือการมีลิ่มเลือดมากเกินไป (Thrombotic disorder)

ฮีโมโกลบิน (Hemoglobin) หรือสารสีแดงของเม็ดเลือดแดงที่มีหน้าที่นำออกชิเจนจากปอดสู่เนื้อเยื่อ ระดับฮีโมโกลบินที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของภาวะโลหิตจาง โรคเม็ดเลือดแดงรูปเคียวหรือโรคโลหิตจางแบบซิกเคลเซลล์ (Sickle-cell disease : SCD) ธาลัสซีเมีย (Thalassemia) หรือความผิดปกติอื่นๆ ในกรณีที่เป็นโรคเบาหวาน ระดับน้ำตาลกลูโคสอาจทำให้ระดับ Hemoglobin A1C (HbA1C) สูงได้

ฮีมาโทคริต (Hematocrit : HCT) หรือการวัดเปอร์เซ็นต์ของปริมาตรเม็ดเลือดแดงในปริมาตรเลือดทั้งหมด ค่า HCT ที่สูงอาจหมายถึงกำลังอยู่ในภาวะขาดน้ำได้ ค่า HCT ที่ต่ำอาจหมายถึงภาวะโลหิตจาง ค่า HCT ที่ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของเลือดหรือไขกระดูก (Bone marrow) ที่ผิดปกติ

ปริมาตรของเม็ดเลือดแดงโดยเฉลี่ย (Mean corpuscular volume : MCV) หากค่า MCV ผิดปกติอาจเป็นสัญญาณของภาวะโลหิตจางหรือธาลัสซีเมีย

การตรวจสารเคมีในเลือด หรือ การตรวจ BMP (The basic metabolic panel) เป็นกลุ่มการทดสอบสารเคมีต่างๆ ที่มีอยู่ในเลือด โดยตรวจจากพลาสม่าหรือน้ำเหลืองในเลือด การตรวจ BMP สามารถให้ข้อมูลเกี่ยวกับกล้ามเนื้อ กระดูก และอวัยวะต่างๆ การตรวจ BMP ดูจากระดับน้ำตาลในเลือด (Blood glucose) แคลเซียม อิเล็กโทรไลต์ (Electrolyte) และการทำงานของไต การตรวจบางชนิดอาจต้องงดอาหารด้วย

แหล่งข้อมูล

  1. Types of Blood Tests http://www.nhlbi.nih.gov/health/health-topics/topics/bdt/types.html [2013, March 2].