ดารดาษด้วยเชื้อโรค (ตอนที่ 3)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 16 กุมภาพันธ์ 2561
- Tweet
เชื้อไวรัสส่วนใหญ่เป็นสาเหตุของการเกิดโรคที่มักจะมีการเจาะจงเซลล์เฉพาะที่จะทำลาย เช่น เชื้อไวรัสบางตัวถูกโปรแกรมให้ทำลายเซลล์ในตับ ระบบทางเดินหายใจ หรือ เลือด
เชื้อไวรัสมีรูปร่างหลายแบบและมีแบบพันธุกรรมที่จำกัด ทั้งหมดถูกเคลือบด้วยโปรตีนและมีสารพันธุกรรมอยู่ตรงกลาง ทั้งที่เป็น RNA (= Ribonucleic acid) หรือ DNA (= Deoxyribonucleic acid)
และเชื้อไวรัสสามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง จากสภาพแวดล้อม ดิน น้ำ อากาศ ผ่านทางจมูก ปาก หรือ ผิวหนังที่มีแผล โดยเป็นสาเหตุทำให้เกิดโรคได้หลายอย่าง เช่น
| ช่องทาง | ทำให้เกิดโรค |
|---|---|
| ทางผิวหนัง | หูด (Warts) |
| ทางเดินหายใจ | โรคไข้หวัดใหญ่ (Influenza) โรคหัด (Measles) โรคคางทูม (Mumps) โรคหัดเยอรมัน (Rubella) |
| ทางอุจจาระ-ปาก | โรคโปลิโอ (Polio) โรคมือเท้าปากจากเชื้อ Coxsackie โรคไวรัสตับอักเสบ เอ (Hepatitis A) โรคท้องร่วงจากเชื้อไวรัสโรต้า (Rotavirus) |
| ผ่านรก (Transplacental) | โรคหัดเยอรมัน โรคติดเชื้อซีเอมวี (CMV) โรคติดเชื้อเฮชไอวี (HIV) |
| ทางเพศสัมพันธ์ | โรคติดเชื้อเฮชไอวี โรคติดเชื้อเฮชพีวี (HPV) โรคไวรัสตับอักเสบ บี (Hepatitis B) |
| แมลงที่เป็นพาหะ (Insect vector) | โรคไข้เหลือง (Yellow fever) ไข้เลือดออก (Dengue fever) |
| โดนสัตว์กัด | โรคพิษสุนัขบ้า (Rabies) |
เชื้อรา (Fungi) เป็นสัตว์หลายเซลล์ มีลักษณะเหมือนพืช แต่เชื้อราไม่สามารถหาอาหารได้จากดิน น้ำ และอากาศเองเหมือนพืช แต่จะคอยเกาะหาอาหารจากพืช มนุษย์ และสัตว์ แทน เชื้อราชอบที่ชื้นและอุ่น แต่เชื้อราก็สามารถปรับตัวและเจริญเติบโตในทะเลทรายที่ขาดแคลนน้ำ หรือในพื้นที่ส่วนที่หนาวที่สุดของโลก และในใต้ทะเลได้เช่นกัน
เชื้อราเจริญเติบโตด้วยการสร้างเอนไซม์เพื่อย่อยอาหารจากผิวที่เชื้อราเกาะอยู่ แล้วจึงดูดซึมสารอาหารผ่านทางผนังเซลล์ เราสามารถพบเชื้อราได้ทั้งในอากาศ บนดิน ในน้ำ ในต้นไม้ หรือแม้แต่ในร่างกายเรา
ทุกคนสามารถติดเชื้อราได้แม้แต่ผู้ที่มีสุขภาพแข็งแรง เพราะมนุษย์สามารถหายใจเอาสปอร์ของเชื้อราได้ทุกวันโดยไม่ป่วย เพราะโดยทั่วไปเชื้อราจะไม่ก่อโรคในคนที่ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคปกติ แต่จะก่อโรคเฉพาะในคนที่ร่างกายมีภูมิคุ้มกันต้านทานโรคต่ำหรือบกพร่องเท่านั้น หรือที่เรียกว่า การติดเชื้อฉวยโอกาส (Opportunistic infections) เช่น
แหล่งข้อมูล:
- What Are Germs? http://kidshealth.org/en/kids/germs.html# [2018, February 15].
- How fungi works? http://microbemagic.ucc.ie/about_microbes/fungi.html [2018, February 15].
- What is a Virus? https://www.news-medical.net/health/What-is-a-Virus.aspx [2018, February 15].
- Who Gets Fungal Infections? https://www.cdc.gov/fungal/infections/index.html [2018, February 15].
