ซิฟิลิส พิษที่แฝง (ตอนที่ 4 และตอนจบ)
- โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
- 17 ธันวาคม 2558
- Tweet
กรณีที่หญิงตั้งครรภ์แพ้ยาเพนนิซิลิน จะใช้วิธีขจัดอาการแพ้ (Desensitization) ก่อน แล้วจึงค่อยให้ยาเพนนิซิลิน
[การทำ Desensitization เป็นการให้ยาที่เป็นสาเหตุของการแพ้ (Antigen) ในขนาดต่ำมากๆ ทีละน้อยๆ เข้าสู่ร่างกาย คาดว่าการกระทำเช่นนี้ต่อร่างกายจะช่วยให้แม็สเซลล์ (Mast cell) ที่มี IgE antibody เกาะอยู่บนผนังเซลล์ไม่ตอบสนองต่อการกระตุ้นหรือถูกกระตุ้นได้น้อยมาก ทำให้เมื่อค่อยๆ เพิ่มขนาดยาขึ้น จึงไม่เกิดปฏิกิริยาการแพ้ให้เห็น]
ทั้งนี้ มีคนจำนวนไม่มากนักที่มีประสบการณ์ในการมีปฏิกริยาต่อยาปฏิชีวนะที่เรียกว่า Jarisch-Herxheimer reaction ซึ่งเกิดจากการที่ความเป็นพิษ (Toxins) เป็นจำนวนมากเกิดขึ้นภายหลังเชื้อแบคทีเรียถูกฆ่าด้วยยาปฏิชีวนะ
โดย Jarisch-Herxheimer reaction จะมีอาการคล้ายไข้หวัด เช่น เป็นไข้ ปวดศีรษะ ปวดข้อ และปวดกล้ามเนื้อ ซึ่งอาการจะคงอยู่เพียง 24 ชั่วโมงเท่านั้น และจะหายไปเองโดยไม่ก่อปัญหาร้ายแรงแต่อย่างไร นอกจากนี้ อาการดังกล่าวสามารถรักษาได้ด้วยการให้ยาพาราเซตามอล
คนที่อยู่ระหว่างการรักษาโรคซิฟิลิสจะต้องงดการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าจะหาย นอกจากนี้คู่นอนก็ควรได้รับการตรวจหาเชื้อด้วย
หลังการรักษา แพทย์จะขอให้ผู้ป่วย
- ทำการตรวจเลือดเป็นระยะๆ (3 เดือน 6 เดือน 12 เดือน และ 24 เดือน) เพื่อให้แน่ใจว่า ร่างกายตอบสนองต่อยาปฏิชีวนะ
- หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์จนกว่าการรักษาจะจบคอร์ส และผลเลือดแสดงว่าเชื้อได้ถูกรักษาให้หายแล้ว (อย่างไรก็ดีก็ยังมีโอกาสติดเชื้อซ้ำได้อีกแม้ว่าจะได้รับการรักษาหายแล้ว)
- แจ้งให้คู่นอนทราบ และให้คู่นอนทำการตรวจหาเชื้อหรือรับการรักษาด้วย
- ตรวจหาเชื้อไวรัสเฮชไอวี
ทั้งนี้ มีการประเมินว่าคนที่เป็นโรคซิฟิลิส 3-5 ครั้ง จะมีโอกาสในการติดเชื้อไวรัสเฮชไอวี ที่เป็นสาเหตุให้เกิดโรคเอดส์ได้ง่าย เพราะแผลที่อวัยวะเพศซึ่งเกิดจากโรคซิฟิลิสสามารถทำให้เลือดออกง่าย ดังนั้นโอกาสในการติดเชื้อเฮชไอวีระหว่างการมีเพศสัมพันธ์จึงเป็นได้ง่าย และถ้าหากติดเชื้อเฮชไอวีพร้อมกับการเป็นโรคซิฟิลิส ก็จะทำให้โรคซิฟิลิสพัฒนาไปได้เร็วกว่าปกติ
สำหรับการป้องกันการติดโรคซิฟิลิสนั้นสามารถทำได้โดย
- หลีกเลี่ยงการสัมผัสใกล้ชิดกับคนที่ติดเชื้อ
- สวมถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์
- อย่าใช้เซ็กซ์ทอย (Sex toys) ร่วมกัน
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาเสพติดหรือดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปจนทำให้ขาดสติ ซึ่งอาจนำไปสู่การมีเพศสัมพันธ์ที่ไม่ปลอดภัย
- หญิงตั้งครรภ์ควรทำการตรวจหาเชื้อ
บรรณานุกรม
1. Syphilis. http://www.webmd.com/sexual-conditions/guide/syphilis[2015,December 16].
2. Syphilis. http://www.nhs.uk/Conditions/Syphilis/Pages/Introduction.aspx [2015,December 16].
3. Syphilis.http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/syphilis/basics/definition/con-20021862 [2015,December 16].
4. Syphilis – primary. https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/000861.htm [2015,December 16].
