ช่วยหนูจากปอดบวมด้วย ! (ตอนที่ 1)

  • โดย วันทนีย์ โลหะประกิตกุล
  • 5 ธันวาคม 2555
  • Tweet

องค์การอนามัยโลก (WHO) ระบุว่า โรคปอดบวมเป็นสาเหตุการเสียชีวิตมากเป็นอันดับ 1 ของเด็กเล็กทั่วโลก จากสถิติการเสียชีวิตของเด็กเล็กที่มีอายุต่ำกว่า 5 ขวบทั่วโลกที่มีประมาณ 20 ล้านคนต่อปี พบว่ามีสาเหตุการตายจากโรคปอดบวมมากถึงร้อยละ 18 อย่างต่อเนื่องทุกปี หรือคิดเป็นอัตราการตายของเด็กเล็กหนึ่งคนในทุกๆ 20 วินาที

ศ.เกียรติคุณ นพ.ธีรชัย ฉันทโรจน์ศิริ ที่ปรึกษาชมรมโรคระบบหายใจและเวชบำบัดวิกฤตในเด็กแห่งประเทศไทย อธิบายว่า โรคปอดบวมจะมีการแพร่ระบาดหนักในช่วงอากาศเปลี่ยนแปลงและหนาวเย็น ฉะนั้นในช่วงเข้าสู่ฤดูหนาว คุณพ่อคุณแม่ที่มีลูกอายุต่ำกว่า 5 ขวบ ควรเฝ้าระวังเป็นพิเศษ

โรคปอดบวมหรือโรคปอดอักเสบ (Pneumonia) เป็นโรคที่เกิดจากการติดเชื้อในปอด ทำให้มีอาการไอ เป็นไข้ และหายใจลำบาก สาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคปอดบวม ได้แก่ เชื้อไวรัส แบคทีเรีย เชื้อรา และปรสิต

  • โดยส่วนใหญ่มักจะเกิดจากเชื้อแบคทีเรียชนิดหนึ่งชื่อ Streptococcus pneumonia หรืออีกชื่อหนึ่งคือ เชื้อนิวโมคอคคัส (Pneumococcus)
  • ส่วนโรคปอดบวมที่เกิดจากเชื้อมัยโคพลาสม่า (Mycoplasma pneumoniae) จะเป็นแบบอ่อนๆ และบางคนตั้งชื่อว่า Walking pneumonia ซึ่งหมายถึงคนที่เป็นโรคปอดอักเสบชนิดนี้แล้ว สามารถเดินเหินและสามารถทำงานได้ตามปกติ ไม่ต้องนอนรักษาในโรงพยาบาล
  • สำหรับเชื้อไวรัสที่ก่อให้เกิดโรคปอดบวมมี เชื้อไข้หวัดใหญ่ (Influenza A virus) เชื้อไวรัสอาร์เอสวี (RSV = Respiratory Syncytial Virus)
  • ในคนเป็นโรคภูมิคุ้มกันบกพร่องหรือโรคเอดส์ AIDS อาจเป็นโรคปอดบวมที่เกิดจากเชื้อรา เช่น เชื้อนิวโมซิสติส จิโรเวซิไอ (Pneumocystis jiroveci)

ส่วนใหญ่โรคปอดบวมเกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัส มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่เกิดจากเชื้อราและปรสิต (Parasites) แม้ว่าจะมีเชื้อมากกว่า 100 สายพันธุ์ แต่ก็มีเพียงไม่กี่สายพันธุ์ที่เป็นสาเหตุใหญ่ของการติดเชื้อ สำหรับการติดเชื้อแบบผสมระหว่างเชื้อไวรัสและแบคทีเรียอาจเกิดได้มากกว่าร้อยละ 45 ในเด็ก และร้อยละ 15 ในผู้ใหญ่

การติดเชื้ออาจเกิดขึ้นได้ . . .

  • หลังจากที่มีการหายใจเอาอากาศที่มีเชื้อเข้าสู่ปอด
  • ระหว่างหรือหลังการติดเชื้อไวรัสในระบบทางเดินหายใจส่วนบน เช่น เป็นหวัด หรือไข้หวัดใหญ่
  • มีการป่วยด้วยเชื้อไวรัส เช่น โรคหัด (Measles) หรือ โรคอีสุกอีใส (Chickenpox)

จมูกและคอของคนปกติทั่วไปก็เต็มไปด้วยเชื้อแบคทีเรียหรือไวรัสที่เป็นสาเหตุของโรคปอดบวม คนจะเป็นโรคปอดบวมได้เมื่อเชื้อเหล่านี้ได้กระจายไปยังปอด ซึ่งมักเกิดขึ้นระหว่างหรือภายหลังจากที่เป็นหวัดหรือป่วยเรื้อรัง เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง (Chronic obstructive pulmonary disease = COPD)

แหล่งข้อมูล:

  1. รณรงค์วันปอดบวมโลก ลดอัตราตายเด็กกลุ่มเสี่ยง http://www.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TUROb1pXRXdNVEl3TVRFMU5RPT0=§ionid=TURNek1BPT0=&day=TWpBeE1pMHhNUzB5TUE9PQ== [2012, December 4].
  2. Pneumonia. http://en.wikipedia.org/wiki/Pneumonia [2012, December 4].
  3. Pneumonia - Cause. http://www.webmd.com/lung/tc/pneumonia-cause [2012, December 4].