ชีวิตพิการเพราะรูมาตอยด์ (ตอนที่ 2)

ชีวิตพิการเพราะรูมาตอยด์

พญ. บุษกร แนะนำว่า ถ้าผู้ป่วยเริ่มมีอาการปวดข้อ หรือสังเกตเห็นข้อบวม แดง อุ่น หรือร้อน โดยเฉพาะที่บริเวณข้อนิ้วมือและข้อมือ หรือมีอาการข้อฝืด ตึง แข็งเวลาตื่นนอนในตอนเช้า ถึงแม้จะเป็นมาไม่นานควรจะรีบปรึกษาแพทย์ เพื่อให้ได้รับการตรวจวินิจฉัยแลรักษาอย่างถูกต้องต่อไป

โรคข้อรูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis = RA) เกิดขึ้นเมื่อระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายทำงานผิดปกติ มีการทำลายเนื้อเยื่อของร่างกายเอง ทำให้เยื่อบุข้ออักเสบ (Synovitis)

โรคข้อรูมาตอยด์เป็นอาการอักเสบเรื้อรังที่มีผลกระทบมากกว่าการทำให้ข้อบวมแดงเพียงอย่างเดียว เพราะบางคนอาจมีภาวะที่ระบบร่างกายสามารถถูกทำลายได้หลายแห่ง เช่น ผิวหนัง ตา ปอด หัวใจ และหลอดเลือด

มีชาวอเมริกันมากกว่า 1.3 ล้านคน ที่เป็นโรคข้อรูมาตอยด์ และในจำนวนนี้ร้อยละ 75 เป็นผู้หญิง หรืออาจจะกล่าวได้ว่า ร้อยละ 1-3 ของผู้หญิงทั่วไปมีโอกาสในการเป็นโรคข้อรูมาตอยด์ ซึ่งมักจะเป็นได้ในทุกวัย แต่ส่วนใหญ่จะเริ่มเป็นเมื่ออายุ 40-60 ปี

อาการของโรคข้อรูมาตอยด์ทั่วไป ได้แก่

  • ข้อบวม อุ่น
  • ข้อฝืดแข็ง (Joint stiffness) ซึ่งมักจะเป็นมากในตอนเช้าหรือเมื่อไม่มีการใช้งาน
  • อ่อนเพลีย เป็นไข้ และน้ำหนักลด
  • เบื่ออาหาร

โดยอาการเริ่มต้นของโรคข้อรูมาตอยด์มักเกิดที่ข้อที่เล็กก่อน โดยเฉพาะข้อมือและข้อเท้า และเมื่อโรคมีพัฒนาการ อาการจะกระจายไปที่ข้อเข่า ข้อศอก ข้อสะโพก และข้อไหล่ ซึ่งส่วนใหญ่อาการจะเกิดที่ข้อเดียวกันทั้ง 2 ข้าง (Symmetrical pattern) และเมื่อระยะเวลานานขึ้น จะทำให้ข้อผิดรูปและหลุดออกจากที่

อาการข้อฝึดแข็งมักจะแย่สุดๆ ในตอนเช้าประมาณ 1-2 ชั่วโมง ซึ่งนับเป็นอาการที่เด่นของโรคข้อรูมาตอยด์ ส่วนโรคข้ออื่นๆ มีไม่กี่ชนิดที่จะมีอาการแบบนี้ เช่น โรคข้อกระดูกอักเสบหรือข้อเสื่อม (Osteoarthritis) มักจะไม่มีอาการข้อฝึดแข็งในตอนเช้า

และประมาณร้อยละ 40 ของคนที่เป็นโรคข้อรูมาตอยด์อาจจะไม่ได้มีอาการที่เกี่ยวกับข้อ แต่เกี่ยวกับอวัยวะอื่น เช่น

  • ผิวหนัง
  • ตา
  • ปอด (Pleurisy)
  • หัวใจ (Pericarditis)
  • ต่อมน้ำลาย
  • เนื้อเยื่อประสาท
  • ไขกระดูก
  • หลอดเลือด (Vasculitis)

แหล่งข้อมูล

1. ปวดข้อนิ้วมือเรื้อรัง...ระวังเป็นโรครูมาตอยด์. http://manager.co.th/QOL/ViewNews.aspx?NewsID=9590000065552 [2016, August 11].

2. Rheumatoid arthritis. http://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/rheumatoid-arthritis/home/ovc-20197388 [2016, August 11].

3. Rheumatoid arthritis. http://www.aao.org/eye-health/diseases/what-is-dry-eye [2016, August 11].

4. Rheumatoid arthritis. http://www.niams.nih.gov/health_info/rheumatic_disease/ [2016, August 11].