“ชัก” เป็นเรื่อง (ตอนที่ 2)

ชักเป็นเรื่อง

ชัก (Seizure) เป็นอาการที่เกิดจากความผิดปกติของคลื่นไฟฟ้าในสมอง การชักมีหลายแบบ ตั้งแต่แบบอ่อนที่ไม่มีการสั่นโยก ทั้งนี้อาการต่างๆ ขึ้นอยู่กับส่วนไหนของสมองที่ถูกกระทบ อาการที่เกิดขึ้น ได้แก่

  • หน้ามืดชั่วคราว (Brief blackout)
  • น้ำลายไหล (Drooling) หรือมีลักษณะเป็นฟอง (Frothing)
  • ตากรอกไปมา
  • มีเสียงร้องครางและหายใจรุนแรง (Grunting and snorting)
  • ไม่สามารถควบคุมการขับถ่ายอุจจาระและปัสสาวะ (Loss of bladder or bowel control)
  • อารมณ์เปลี่ยน เช่น โกรธฉับพลัน กลัวโดยอธิบายไม่ได้ ตื่นตระหนก หรือหัวเราะ
  • สั่นไปทั้งร่างกาย
  • ปากมีรสขมหรือเป็นรสโลหะ (Metallic flavor)
  • ฟันขบกัน (Teeth clenching)
  • หยุดหายใจชั่วคราว
  • ควบคุมการชักกระตุกของกล้ามเนื้อไม่ได้

ทั้งนี้อาจมีอาการนาน 2-3 วินาที และเป็นไปเรื่อยๆ สูงสุดที่ประมาณ 15 นาที (แต่ไม่ค่อยพบ) โดยอาการเตือนก่อน ได้แก่

  • กลัวหรือกระวนกระวายใจ
  • คลื่นไส้
  • อาการหัวหมุน (Vertigo)
  • อาการทางสายตา เช่น เห็นแสงแวบ เป็นจุด หรือเป็นเส้น

การชักแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ ได้แก่

  1. การชักทั่วๆ ไป (Generalized seizures)
  2. การชักเฉพาะที่ (Partial seizures / focal seizures)

1. การชักทั่วๆ ไป (Generalized seizures) เกิดจากสมองทั้งสองซีกได้รับสัญญาณไฟฟ้าที่ผิดปกติ มักมีการสูญเสียการรู้สึกตัว แบ่งย่อยออกได้เป็น 6 ชนิด คือ

1.1 Tonic-clonic seizures (Grand-mal seizure) เป็นชนิดที่พบมากที่สุดและเกิดขึ้นรวดเร็ว การชักชนิดนี้ผู้ป่วยจะมีการหมดสติและล้มลง มี 3 ระยะ คือ ระยะ "Tonic" ซึ่งร่างกายจะแข็งเกร็งประมาณ 30-60 วินาที ตามด้วยระยะ "Clonic" ที่ร่างกายจะมีการชักกระตุกประมาณ 30-60 วินาที หลังจากนั้นจะเป็นระยะ "Postictal" หรือระยะหลับลึกหลังการชัก ระหว่างการชักชนิดนี้ผู้ป่วยมักได้รับบาดเจ็บ เช่น กัดลิ้นตัวเอง ปัสสาวะราด (Urinary incontinence) เป็นต้น

แหล่งข้อมูล

  1. Seizures. https://www.nlm.nih.gov/medlineplus/ency/article/003200.htm [2015, August 28].
  2. Epilepsy Seizure Types and Symptoms. http://www.webmd.com/epilepsy/guide/types-of-seizures-their-symptoms [2015, August 28].
  3. Understanding Seizures -- the Basics. http://www.webmd.com/epilepsy/understanding-seizures-basics [2015, August 28].