จิตวิทยาในชีวิตประจำวัน – ภาคที่ 3 จิตวิทยาผู้ใหญ่ตอนที่ 26 : ยาหลอก (1)

  • โดย ดร. วิทยา มานะวาณิชเจริญ
  • 11 ตุลาคม 2558
  • Tweet
จิตวิทยาผู้ใหญ่

ถ้าคุณเกิดต้องกินยาตามที่หมอสั่ง (Prescription) คงอ่านแผ่นพัน (Brochure) ซึ่งอธิบายสรรพคุณ และผลข้างเคียง (Side effect) และ (ที่น่าสนใจมากที่สุด) ประสิทธิผล (Effectiveness) ของยา โดยเฉพาะเมื่อเปรียบเทียบกับยาหลอก (Placebo or dummy drug)

ยาหลอก เป็นยาแทรกแซง (Intervention) เพื่อแก้ไข ซึ่งอาจเป็นยาเม็ด ยาฉีด (Injection) หรือการผ่าตัด (Surgery) ที่เหมือน (Resemble) การบำบัดทางการแพทย์ (Medical therapy) แต่อันที่จริงแล้ว ไม่มีผลทางการแพทย์อย่างใด ผลกระทบ (Effect) ของยาหลอก ก็คือการเปลี่ยนแปลงในความเจ็บป่วยของคนไข้ ที่เกิดจากการรักษาพยาบาลในจินตนาการ (Imagined) แทนที่จะเป็นการรักษาพยาบาลทางการแพทย์

ตัวอย่างเช่น ผลการศึกษาวิจัยซึ่งเกี่ยวข้องกับผู้ชายจำนวน 3,000 คน พบว่า ยา Uprima (ยาช่วยให้อวัยวะเพศแข็งตัว)ทำให้ 56% ของผู้รับการวิจัย มีองคชาติที่แข็งตัว (Erection) สามารถร่วมเพศ (Intercourse) ได้ อย่างไรก็ตาม 35% ของผู้รับการวิจัย รายงานว่าได้ผลดีเท่ากัน จากการกินยาหลอก

ในการศึกษาเหล่านี้ ไม่มีผู้ชายใดที่รายงานว่าประสบปัญหาไร้สมรรถภาพ (Impotency) รับรู้มาก่อนว่า เขาได้รับยาจริงหรือยาหลอก บรรดานักวิจัย ประมาณการว่า ระหว่าง 35 ถึง 75% ของผู้ป่วย ได้รับผลประโยชน์จากการกินยาหลอก นักวิจัยเสนอแนะว่า ยาหลอกใช้ได้ผลในการลดความเครียด (Tension) และทุกข์โศก (Distress)

ยาหลอก เป็นการสร้าง “ฝันให้เป็นจริง” (Self-fulfilling prophecy) ที่ทรงพลัง จนทำให้ผู้คนคิดและประพฤติตน เสมือนหนึ่งว่า ยาหลอกเป็นยาจริง ยาหลอกมีประสิทธิผลสูงสุด เมื่อดำเนินการโดยแพทย์ที่มีความจริงใจ ได้ชักจูงให้ผู้ป่วยเชื่อมั่นในประสิทธิผลของยา แม้ว่ายานั้นจะเป็นยาหลอกก็ตาม

ประจักษ์หลักฐานที่น่าเชื่อถือมากที่สุดของประสิทธิผลของยาหลอกมาจากคำยืนยันให้การ (Testimonial) ซึ่งอ้าง (Claim) ว่า การกิน (1) วิตามิน (2) อวัยวะบางส่วนของสัตว์ หรือ (3) สมุนไพร (Herb) สามารถรักษากลุ่มอาการ (Symptom) ที่หลากหลายได้ ดังตัวอย่างจากรอบโลก ดังนี้

นอแรด (Rhino horn) – ผู้คนนับล้านคนในจีน ไทย เกาหลีใต้ และไต้หวัน อ้างว่า นอของแรดเป็นสารกระตุ้นความต้องการทางแพทย์ (Aphrodisiac) จะเพิ่มความต้องการทางเพศที่ยืนนาน (Stamina) นอกจากนี้ ยังเป็นยาครอบจักรวาลที่รักษาได้ทุกอย่าง ตั้งแต่ปวดศีรษะ และเลือดกำเดา (Nosebleed) ไปจนถึงไข้สูง และไทรอยด์

อย่างไรก็ตาม ส่วนประกอบ (Ingredient) พื้นฐานของนอแรด คือหนังขี้ไคลหรือเส้นขนอัดแน่น (Keratin) ซึ่งไม่มีผลพิสูจน์ว่ามีฤทธิ์ยา (Medicinal power) นอแรด 1 อัน มีน้ำหนักประมาณ 4 – 5 ปอนด์ (ประมาณ 1.8 – 2.3 กิโลกรัม)

แหล่งข้อมูล

  1. 1. Plotnik, Rod. (2002). Introduction to Psychology (6th Ed). Pacific Grove, CA: Wadsworth -Thompson Learning
  2. 2. Placebo - http://en.wikipedia.org/wiki/Placebo [2015, October 10].