คุยกับหมอสมศักดิ์ ตอน: การตรวจหาเชื้อซิฟิลิส

โรคซิฟิลิส คือ โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อย่างหนึ่งซึ่งพบได้บ่อยในอดีต ปัจจุบันพบได้แต่ไม่บ่อยเท่าในอดีต เนื่องจากโรคนี้ในระยะยาวจะส่งผลต่อระบบประสาทได้ ผู้ป่วยที่มีอาการผิดปกติทางระบบประสาท เช่น วิงเวียนศีรษะ หูไม่ได้ยิน หรืออัมพาตในผู้ป่วยอายุน้อยกว่า 40 ปี แพทย์ก็อาจส่งตรวจหาเชื้อซิฟิลิส ว่าเป็นสาเหตุของการเกิดโรคหรือไม่

เมื่อมีผู้ป่วยที่มีอาการวิงเวียนศีรษะ หูอื้อ หูไม่ได้ยิน กล้ามเนื้อลีบ อ่อนแรง ซึ่งส่วนใหญ่ คือ ผู้สูงอายุทั้งสิ้น แพทย์จะส่งตรวจหาการติดเชื้อซิฟิลิส (VDRL) เมื่อผลการตรวจเลือด พบว่า ให้ผลบวกต่อเชื้อซิฟิลิส แพทย์ก็จะวินิจฉัยว่าเป็นการติดเชื้อซิฟิลิสที่ส่งผลต่อระบบประสาทหู ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการติดเชื้อซิฟิลิสในระยะหลังหรือระยะสงบ (late latent syphilis) แพทย์ก็จะให้ยารักษา โดยการฉีดยาเบ็นซาทีนเพ็นนิซิลินเข้ากล้ามเนื้อ ทุกสัปดาห์นาน 3 สัปดาห์ หรือให้ทานยา ด็อกซีไซคลินนาน 1 เดือน เป็นต้น

แต่เหตุการณ์ไม่จบเพียงแค่นี้ คือ ทางครอบครัวไม่เข้าใจตั้งแต่ต้นว่าทำไมต้องเจาะตรวจหาเชื้อซิฟิลิส เพราะพ่อแม่ ก็อายุมากแล้วจะไปติดเชื้อนี้ได้อย่างไร ก็อาจจะเคืองแพทย์ที่ขอเจาะเลือดตรวจเหมือนกับจะไปว่าพ่อแม่เขามีปัญหาติดเชื้อซิฟิลิส จากการมีเพศสัมพันธ์กับหญิงบริการหรือเปล่า

จริงแล้วแพทย์ต้องการจะตรวจหาสาเหตุ เพื่อรักษาให้หายขาดจากโรคดังกล่าว เพราะการติดเชื้อซิฟิลิสในอดีต 50-60 ปีที่แล้ว พบได้บ่อยในผู้ชาย และโรคซิฟิลิสนั้นถ้ารักษาไม่ครบถ้วนตั้งแต่ต้น ก็จะส่งผลให้เชื้อนั้นฝังตัวอยู่และค่อยๆ ส่งผลต่อระบบประสาทและหลอดเลือด เช่น หลอดเลือดอักเสบ เส้นประสาทอักเสบ ไขสันหลังอักเสบ เป็นต้น

ผมมีหลายครอบครัวพอแพทย์บอกว่าติดเชื้อซิฟิลิส เกิดการทะเลากันในครอบครัวเลยครับ ลูกๆ ก็ต่อว่าพ่อว่าไปหนีเที่ยวผู้หญิงบริการมา ทำให้นำเชื้อมาติดแม่เขาอีกที ก่อให้เกิดความวุ่นวายในครอบครัวกันเลย ผมจึงต้องอธิบายให้ทุกคนเข้าใจว่าที่มาที่ไปของการติดเชื้อนี้คืออะไร เกิดขึ้นตั้งแต่เมื่อไหร่ ก่อให้เกิดโรคได้อย่างไร การตรวจที่ให้ผลบวกนั้นหมายความว่าอย่างไร ทำเอาหมอเหนื่อยไปเหมือนกัน แต่ก็เต็มใจนะครับ

ดังนั้น การติดเชื้อซิฟิลิสที่ทำให้เกิดเส้นประสาทอักเสบหรือมีอาการทางระบบประสาทนั้น เนื่องจากมีการติดเชื้อซิฟิลิสนี้ตั้งแต่หลายสิบปีก่อน ไม่ใช่การติดเชื้อในปัจจุบันนี้ และเมื่อรักษาก็จะหายจากการติดเชื้อนั้น ไม่ต้องกังวลใจใดๆ ทั้งสิ้น