คุยกับหมอสมศักดิ์ ตอนเมื่อคุณพบแพทย์ ตอนที่ 24 กลืนอาหารลำบาก
- โดย ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
- 8 สิงหาคม 2557
- Tweet
อาการกลืนอาหารลำบาก เป็นอาการหนึ่งทางระบบประสาท คนส่วนใหญ่อาจจะไม่ทราบ เพราะเข้าใจว่าอาการกลืนอาหารลำบากเป็นอาการผิดปกติของระบบทางเดินอาหาร สาเหตุของการกลืนลำบากแบ่งเป็น 2 กลุ่มหลัก คือ 1. สาเหตุทางระบบประสาท และ 2. สาเหตุจากระบบทางเดินอาหาร ดังนั้น เราจึงต้องมีการเตรียมตัวให้พร้อมและพิจารณาปัญหาสุขภาพของตนเองให้ดีตั้งแต่ต้นว่าปัญหาการกลืนลำบากนั้น มีสาเหตุจากอะไร เพื่อที่ท่านจะได้หาหมอได้ถูกต้องตั้งแต่ต้น ก็จะเป็นการประหยัดเวลาและได้รับการรักษาอย่างรวดเร็ว ลองติดตามดูครับว่าอาการกลืนลำบากนั้น ท่านต้องเตรียมตัวอย่างไรบ้าง
- อาการกลืนลำบากนั้นเป็นเวลานานเท่าใด
- อาการกลืนลำบากนั้นเป็นขึ้นมาทันทีอย่างรวดเร็วหรือค่อยๆ เป็น
- อาการกลืนลำบากนั้น มีกลืนแล้วติดหรือไม่ ถ้าติดอยู่บริเวณใด
- อาการกลืนลำบากนั้น มีกลืนแล้วสำลักหรือไม่
- อาหารชนิดใดที่กลืนลำบากมากกว่ากัน ระหว่างของแข็ง ของเหลว
- อาการกลืนลำบากนั้นมีกลืนแล้วเจ็บหรือไม่
- อาการกลืนลำบากนั้นเป็นตั้งแต่คำแรกที่กลืนหรือเป็นในการกลืนคำหลังๆ
- ขณะกลืนลำบากนั้น มีไอ สำลักออกจมูกหรือไม่
- นอกจากกลืนลำบาก มีอาการเคี้ยวอาหารลำบาก เคี้ยวอาหารแล้วเจ็บ หมดแรงเคี้ยวหรือไม่
- นอกจากกลืนอาหารลำบากแล้ว มีอาการแขนขาอ่อนแรง พูดลำบาก ปากเบี้ยว ลืมตาลำบาก มองไม่ชัด มองเห็นภาพซ้อน หลับตาไม่สนิทหรือไม่
- เคยมีประวัติกลืนสารพิษหรือสารเคมีมาก่อนหรือไม่
- โรคประจำตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง มะเร็งโพรงหลังจมูก มะเร็งลิ้น มะเร็งช่องปาก แผลในกระเพาะอาหาร และ/หรือในลำไส้เล็ก
- มีไข้ น้ำหนักลดลง เหงื่อแตก ใจสั่น ท้องเสีย หงุดหงิดง่ายหรือไม่
- มีอาการอาเจียนบ่อยๆ อาเจียนเป็นเลือด หรือถ่ายดำหรือไม่
ประเด็นสำคัญคือ ถ้ามีอาการกลืนลำบากแล้วสำลักไอออกจมูก กลืนของเหลวยากกว่าของแข็ง หรือมีอาการอื่นๆ ทางระบบประสาท เช่น มองเห็นภาพซ้อน ลืมตาลำบาก หลับตาไม่สนิท พูดไม่ชัด วิงเวียนศีรษะ เดินเซ สาเหตุน่าจะเป็นโรคทางระบบประสาท แต่ถ้ากลืนแล้วติด เจ็บ กลืนของแข็งลำบากกว่าของเหลว อาการค่อยๆ เป็นมากขึ้น ก็น่าจะเป็นโรคของทางระบบทางเดินอาหาร เพียงเท่านี้ท่านก็สามารถดูแลตนเองเบื้องต้นได้ว่าอาการกลืนลำบากนั้นควรพบแพทย์ด้านใดและเตรียมตอบคำถามหมออะไรบ้าง
ศ.นพ.สมศักดิ์ เทียมเก่า
อายุรแพทย์ประสาทวิทยา